Deze website maakt gebruik van cookies.Meer informatieDeze melding verbergen

Geplaatst op: 26-03-2023
Auteur: Adrianne Leusink
Publicatie: VTS 2022-3

Veluwe op 1, een duurzaam netwerk?

Veluwe op 1, een duurzaam netwerk?
Afbeelding van Aritha via Pixabay

Wanneer een samenwerking succesvol functioneert dan betekent dit dat er potentie is voor de toekomst en het netwerk in die zin duurzaam genoemd kan worden. Er ontstaan steeds meer netwerken, zo ook op de Veluwe. In de scriptie ‘Veluwe op 1, een duurzaam netwerk?’ is het functioneren van het netwerk Veluwe op 1 onderzocht om de toekomstbestendigheid van dit netwerk te bepalen. 

Adrianne Leusink heeft haar masterthesis ‘Veluwe op 1 een duurzaam netwerk?’ geschreven als afsluiting van de master Bestuurskunde, specialisatie beleidsadvisering, aan de Radboud Universiteit te Nijmegen in opdracht van de provincie Gelderland.

Veluwe op 1

Veluwe op 1 is een netwerkorganisatie die bestaat uit onder andere gemeenten, recreatieondernemers en grondeigenaren. Veluwe op 1 wil gebiedsgericht samenwerken aan natuur, recreatie en leefbaarheid op de Veluwe. Veluwe op 1 bestaat uit verschillende projecten, programma’s en activiteiten die bijdragen aan het verwezenlijken van de ambities, geformuleerd op de VeluweAgenda. Deze ambities zijn geformuleerd door het netwerk Veluwe op 1. Eenieder die bijdraagt aan de missie die omschreven is in de VeluweAgenda, mag zich onderdeel van het netwerk Veluwe op 1 noemen. De kern van de netwerksamenwerking Veluwe op 1 bestaat uit 36 partners (VeluweAgenda, 2020). Per thema worden Veluwse partijen verenigd die daar belang in zien en enthousiast zijn om een bijdrage te leveren. Deze samenwerking wordt de coalition of the willing genoemd. Een coalition of the willing ontstaat omdat initiatiefnemers samen iets willen bereiken op de Veluwe.

De provincie Gelderland ziet Veluwe op 1 als een netwerk dat organisch gegroeid is, ontstaan zonder centrale leiding en regie. De provincie stelde zich de vraag of dit niet centraal gestuurde netwerk toekomstbestendig is. In dit kader is de volgende vraag onderzocht:

’Is Veluwe op 1 als een duurzaam netwerk te beschouwen en welke
faciliterende en belemmerende factoren verklaren dit?’

Wanneer een samenwerking succesvol functioneert dan betekent dit dat er potentie is voor de toekomst en het netwerk in die zin duurzaam genoemd kan worden. Het functioneren van het netwerk Veluwe op 1 is onderzocht aan de hand van in de literatuur omschreven effectiviteitscriteria, samenwerkingscriteria en faciliterende en/of belemmerende rol van overheden in netwerken.Doormiddel van zeventien diepte-interviews en een documentstudie is getracht een beeld te verkrijgen van het ontstaan van het netwerk en het functioneren binnen drie coalitions of the willing uit het netwerk Veluwe op 1. Naast dat dit onderzoek middels deze factoren inzicht kan geven in het functioneren van een netwerk, toont dit onderzoek ook verbeterpunten aan om het netwerk Veluwe op 1 toekomstbestendiger te maken.

Is Veluwe op 1 toekomstbestendig?

De geselecteerde coalitions verschillen erg van elkaar, dat maakt het lastig om een omvattend beeld over Veluwe op 1 te geven. Toch zijn er een aantal gemeenschappelijke kenmerken te onderscheiden die de toekomstbestendigheid van het netwerk Veluwe op 1 kunnen beïnvloeden.

Eerdere ervaringen met samenwerken

De verschillende coalitions laten zien dat de eerdere ervaringen met samenwerken een formele basis leggen voor een nieuwe samenwerking wat een faciliterende factor blijkt. Ook het overkoepelende netwerk Veluwe op 1 kent een basis in eerdere samenwerkingen. Door de basis die gelegd was in de Veluwecommissie, het toeristisch Convenant en verschillende samenwerkingen die op de Veluwe ontstonden was er een basis om samen te willen werken. Dit werd versterkt door het gebiedsgericht werken van de provincie. De partijen op de Veluwe moesten wel iets met het gebied. Dit is mede een succes geworden door de inzet en het enthousiasme van een aantal ambitieuze ambtenaren en het lef van de bestuurders om iets te gaan doen met de gehele Veluwe. Uit de literatuur en uit de geselecteerde cases blijkt dat eerdere ervaringen met samenwerken kunnen bijdragen aan een succesvolle samenwerking.

Doelconsensus/ stimulansen om te participeren

De verschillende respondenten hebben een ander beeld van het doel van Veluwe op 1 en andere redenen om te participeren. De focus ligt bij de enkele respondenten wat meer op de natuur versterking en bij andere wat meer op het toerisme. Doelconsensus en stimulansen om te participeren zijn niet gelijk, terwijl dit door meerdere auteurs als een essentieel element voor samenwerking wordt gezien en het bijdraagt aan de effectiviteit van een netwerk. Dit kan ook een reden zijn dat de deelnetwerken aangeven ook zonder Veluwe op 1 te kunnen bestaan.

Netwerkcoördinatie/ leiderschap

Veluwe op 1 wil een netwerk zijn dat regisseert, stuurt en geen leidende rol vervuld. Het netwerk kan daarmee gezien worden als een zelfregulerend netwerk. Een zelfregulerend netwerk is het meest effectief als het netwerk uit een klein aantal leden bestaat, vertrouwen over het gehele netwerk verspreid is, er consensus is over het doel en er een lage mate van netwerkcoördinatie nodig is (Provan & Kenis, 2007). Veluwe op 1 is echter een groot netwerk, vertrouwen over het gehele netwerk is lastig te creëren omdat de vertegenwoordiging getrapt gaat en het netwerk te groot is om individuele vertrouwensrelaties op te bouwen. Omdat het netwerk zo groot is is er een vorm van netwerkcoördinatie nodig. Binnen Veluwe op 1 zijn er wel organen te onderscheiden die de rol van coördinator in het netwerk vervullen. Namelijk in de vorm van de VeluweBoard, het dagelijks bestuur van Veluwe op 1, ondersteund door het VeluweTeam die zorgt voor de praktische uitvoering. De VeluweBoard en het VeluweTeam werken volledig op basis van commitment en vertrouwen vanuit het netwerk. Hierdoor faciliteren ze vooral de samenwerking en kunnen ze niet echt iets doen.

Op dit moment is Veluwe op 1 nog erg vrijblijvend en zijn er geen consequenties als een netwerklid een afspraak niet na komt, dit zorgt ervoor dat het bereiken van doelen belemmerd wordt. De respondenten geven ze aan dat Veluwe op 1 minder vrijblijvend moet zijn en wat meer concreet moet doen. Bij Veluwe op 1 wordt het proces van samenwerken zonder centrale leiding of regie als zeer belangrijk gezien. Echter, geven de respondenten aan dat dit ten koste kan gaan van de uitkomsten vanuit het netwerk. Of Veluwe op 1 met een organisatie die zich focust op het verbinden en faciliteren duurzaam is, kan ter discussie gesteld worden.

Door VeluweBoard en het VeluweTeam die zich dagelijks inzetten voor de Veluwesamenwerking neigt Veluwe op 1 al richting een NAO (Netwerk administratieve organisatie). Een NAO is een organisatie die is opgericht om toezicht te houden op het netwerk, het netwerk te managen, activiteiten te coördineren en het netwerk te onderhouden. Wanneer Veluwe op 1 zich wat meer zal gaan zien als een NAO zal het netwerk effectiever kunnen werken en zal dit het netwerk sterker maken. Als NAO heeft het orgaan Veluwe op 1 ook een duidelijk aanspreekpunt naar buiten toe en is het in staat wat meer in de richting van het doel te duwen in plaats van subtiel sturen. De NAO kan ervoor zorgen dat deze gezamenlijke visie in beeld blijft en kan blijven wijzen op deze gezamenlijke inhoud, waardoor doelconsensus nagestreefd wordt. Het valt op dat de gesproken respondenten denken dat wanneer de wind tegen gaat staan of als er discussie ontstaat binnen Veluwe op 1, het netwerk niet goed functioneert. Om het samenwerkingsproces te faciliteren en conflicten te kunnen oplossen is een sterke leider of coördinator nodig. Een NAO zal dit collectieve proces kunnen stimuleren, waardoor de gezamenlijke doelen van Veluwe op 1 bereikt kunnen worden en het netwerk toekomstbestendiger wordt

Trefwoorden: beleid, samenwerking, netwerken, gelderland, toerisme, recreatie

CELTH



||| Nieuws |||

08/07/25
Exclusief voor leden
Slagharen lanceert voordelig Familieticket
Attractie- & Vakantiepark Slagharen introduceert een nieuw Familieticket, speciaal ontworpen voor gezinnen die samen een dag vol avontuur willen beleven. Het ticket biedt toegang voor vier personen tegen een vast, aantrekkelijk tarief en is vanaf deze week verkrijgbaar via de website van het park.
08/07/25
Rustwat opnieuw verkozen tot leukste waterrasterras
Voor het tweede jaar op rij is Rustwat aan de Linge uitgeroepen tot ‘Het leukste terras aan het water’ in het Rivierengebied. Het terras wist opnieuw de meeste stemmen te verzamelen tijdens de jaarlijkse verkiezing van Stichting Bureau Toerisme.
08/07/25
Exclusief voor leden
Minor Hotels sleutelt aan B2B platformen
Minor Hotels (560 hotels wereldwijd) zet een stap binnen de B2B-strategie met de lancering van Minor...
07/07/25
SVR vraagt om betaalbaar houden van kampeervakanties
Stichting Vrije Recreatie (SVR) meldt dat kampeervakanties té duur dreigen te worden voor de gast door stijgende toeristenbelasting in combinatie met stijgende kosten bij horeca en supermarkten.
04/07/25
Exclusief voor leden
ZooParc Overloon opent nieuw expeditiegebied Ngyuwe
ZooParc Overloon heeft vandaag het langverwachte expeditiegebied Ngyuwe geopend voor abonnementhouders. Dit nieuwe deel van het park staat volledig in het teken van Tropisch Afrika en is vanaf 11 juli toegankelijk voor alle bezoekers.
04/07/25
Nieuwe erfgoedroute-app brengt Limburgs verleden tot leven
Onder grote belangstelling is de gratis app Erfgoed Route Limburg gelanceerd. De app biedt wandelaars en fietsers een unieke manier om het erfgoed van Noord- en Midden-Limburg te beleven via audio- en videoverhalen op locatie.
04/07/25
Nieuw regionaal Limburgs congresbureau zet in op internationale kenniscongressen
Limburg krijgt een provinciebreed opererend congresbureau dat zich richt op het aantrekken van internationale meerdaagse congressen, met een focus op wetenschap en innovatie. Het vernieuwde bureau is een doorontwikkeling van het Maastricht Convention Bureau (MCB).
04/07/25
Nieuwe fietsroute rond het IJsselmeer met veerverbindingen
De veerverbindingen tussen Enkhuizen, Stavoren, Urk en Medemblik zijn voortaan onderdeel van de fiets- en wandelnetwerken van Noord-Holland, Friesland en Urk. Dit maakt het eenvoudiger om recreatieve routes over het IJsselmeer te plannen.