Eerste inclusiepact in de Nederlandse recreatiesector is een feit: ‘Apenheul: Natuurlijk Gastvrij!’

Op woensdag 1 februari 2023 hebben 16 partijen tijdens een bijeenkomst in het Apeldoornse dierenpark de handen ineengeslagen voor een nog toegankelijker Apenheul. Door dit eerste zogenoemde inclusiepact geven zij samen verdere invulling aan het VN-Verdrag voor de rechten van de mensen met een handicap op toerisme en plezier én aan het reduceren van ongelijkheid (SdG doel nr. 10). Met dit inclusiepact ‘Apenheul: Natuurlijk Gastvrij!’ worden heel praktische toezeggingen gedaan die snel zullen leiden tot een nog betere toegankelijkheid voor bezoekers met een beperking.

 

Ervaringsdeskundigen brengen verbeterpunten in kaart

De basis voor het inclusiepact is gelegd door ervaringsdeskundigen. Zo bezocht het zogenaamde Rebellenteam van Joint Projects Apenheul. Dit team bestaat uit ervaringsdeskundigen die opgeleid zijn om tijdens de gehele klantreis (voor, tijdens en na een bezoek) zoveel mogelijk aspecten van de toegankelijkheid te signaleren en te rapporteren. Daarnaast konden ervaringsdeskundigen een enquête invullen over het perfecte dagje uit in een dierentuin.

 

Apenheul: Natuurlijk Gastvrij!

Erwin Cheizoo, Parkmanager van Apenheul, vertelde hoe hij het bezoek van de Rebellen heeft ervaren: "Toegankelijke Recreatie ging pas écht voor mij leven nadat de Rebellen op bezoek waren geweest. Hun ervaringen raakten mij en gaven extra inzicht in hoe wij Apenheul op dit gebied nog meer kunnen verbeteren”, aldus Cheizoo.

 

Concrete bijdragen van onderwijs, bedrijfsleven, fondsen en stichtingen

De volgende partijen gaan samen met Apenheul aan de slag om de beleving voor bezoekers met een beperking verder te verbeteren: ACEC, Accessibility, Accres, Aventus, Bartiméus Fonds, De Zonnebloem, Gemeente Apeldoorn, HandicapNL, Joint Projects, Nederlandse Vereniging van Dierentuinen, Provincie Gelderland, Saxion Hogescholen, Stichting Audiovisuele Toegankelijkheid, Stichting Present Apeldoorn, Stichting Present Nederland, United Care en VNG.

 

Steun van overheden

Ook de overheid was goed vertegenwoordigd op de bijeenkomst. Het ministerie van VWS heeft de totstandkoming van het inclusiepact gefinancierd. De wethouder Inclusie van de gemeente Apeldoorn, Sunita Biharie, gaf in een warm betoog aan dat inclusie hoog op de agenda staat: "De gemeente heeft in haar begroting de komende jaren extra middelen vrijgemaakt, ook voor de toegankelijkheid. Ook werkt ze momenteel aan een Lokaal Inclusie Actieplan”. De toerismegedeputeerde van de provincie Gelderland, Peter van ’t Hoog sprak via een videoboodschap: "Graag steunen wij de doorontwikkeling van de standaard aanpak voor toegankelijke dierentuinen voor de brede recreatiesector.”

 

Stappenplan

Om tot dit inclusiepact te komen, zijn verder de volgende stappen gezet: Een onderzoek op nationaal en internationaal niveau naar toegankelijkheid bij dierentuinen; een Road Map ‘Apenheul: Natuurlijk Gastvrij! 2023-2024’; en gesprekken met stakeholders op lokaal, provinciaal en landelijk niveau.

 

Inclusiepact in de recreatiesector

Karin Stiksma, Leisure Strateeg en projectleider van Joint Projects, benadrukte het belang van dit Inclusiepact voor andere dierentuinen en zelfs voor de bredere recreatiesector: "De ervaringen die we met elkaar hebben opgedaan, kunnen we verwerken tot een aanzet voor een standaardaanpak voor andere dierentuinen. En met wat aanpassingen is deze aanpak zeker ook te gebruiken door andere bedrijven in de dag- en verblijfsrecreatie. Er staan al twaalf NVD-dierentuinen en zeven andere recreatiebedrijven te trappelen om ook inclusiepacten te sluiten.” Verder onderstreepte Stiksma het belang van vrijetijdsbesteding: "Vrijetijd is geen luxe, maar een noodzaak. Vrijetijd gaat over ontdekken, ontmoeten, zien en gezien worden. Het is dus van belang dat recreatie voor iedereen toegankelijk is”. Ook ging ze in op de maatschappelijke waarde van toerisme en recreatie; zowel de economische waarde als de waarde voor de leefomgeving en voor sociale processen. De sector vormt 4,4% van het BBP; er worden 91,2 miljard aan toeristisch recreatieve bestedingen gedaan. Ook is het goed voor 7.7% van de werkgelegenheid. Daarnaast is de positieve invloed van de sector op ontmoetingen, op diversiteit, op inclusie en op sociale cohesie groot (bron: Maatschappelijke Waarde van Toerisme en Recreatie, 2022).