Geplaatst op: 25-11-2020
Auteur: Ton Vermeulen
NRIT

NRIT 50 jaar!

NRIT 50 jaar!
Vandaag bestaat NRIT precies 50 jaar. Op 25 november 1970 werd in Breda het Nederlands Research Instituut voor Recreatie en Toerisme opgericht. Vanuit de studiedienst van het toenmalige NWIT (nu BUas) startten Wim Sliepen en Jac Zom met onderzoek naar wat toen nog het ‘verschijnsel toerisme’ werd genoemd. In 50 jaar tijd is de branche geëvolueerd naar volwassenheid en enorm gegroeid. In 1970 werden door Nederlanders in totaal 8 miljoen lange vakanties genoten, nu zijn dat er meer dan driemaal zoveel, 26 miljoen. Korte vakanties, die nu zo populair zijn, waren nog helemaal niet in het vizier. Laat staan de brede waaier aan vrijetijdsactiviteiten waar we nu uit kunnen kiezen.  

Klopt de afkorting wel?

Met de afkoring NRIT is overigens iets vreemds aan de hand want deze volgt niet de volledige naam. Dat komt omdat de eerste naam Nederlandse Research Instituut voor Toerisme was, wat de afkorting NRIT verklaart. Al snel werd daar recreatie aan toegevoegd maar de afkorting NRIT bleef. 

Hofleverancier van EZ

Toeristisch onderzoek stond in de jaren zeventig nog in de kinderschoenen en NRIT mocht in Nederland het pad bereiden. NRIT was het eerste in toerisme en recreatie gespecialiseerde onderzoeksbureau van ons land. Ze vond daartoe al snel een medestander in het ministerie van Economische Zaken en zo werd NRIT ruim 20 jaar hofleverancier voor toeristisch onderzoek voor de rijksoverheid.  

In de beginjaren stond fundamenteel onderzoek naar toerisme en recreatie hoog op de agenda maar werden ook de eerste enquêtes onder recreanten op het strand afgenomen en onderzochten we voorkeuren van consumenten die in Nederland vakantie vierden op de camping of in een vakantiehuisje. Een analyse van het uitgaand reisverkeer en de behoefte aan toeristisch-recreatief onderwijs stonden ook op het programma. Voor het verwerken van al die data moesten de onderzoekers met een bak ponskaarten onder de arm nog naar de universiteit om door grote mainframes de resultaten te laten doorrekenen. Met de komst van de personal computer kwam daar een eind aan.   

De cijferboeren van het NRIT

En daar raken we gelijk een essentieel punt uit de geschiedenis van NRIT. Data, cijfers en feiten waren een belangrijk fundament waarop de onderzoekers en adviseurs hun conclusies stoelden. Dat gaf ons de geuzennaam ‘De cijferboeren van het NRIT’. Verwijzend naar de Brabantse oorsprong en de focus op cijfers. Dat gaf aan de andere kant van het spectrum andere advies- en onderzoeksbureaus de gelegenheid in het meer creatieve aspect van de advisering te stappen. Concurrentie die vanuit Breda met lede ogen werd aangezien maar het werkveld natuurlijk verrijkte.  

24.000 boeken in eigen bibliotheek

In het pré-internettijdperk was een eigen gespecialiseerde vakbibliotheek essentieel en op het hoogtepunt bevatte deze bibliotheek meer dan 24.000 titels die met een eigen classificatiesysteem werden ontsloten. Samen met de bibliotheken van NHTV en Stichting Recreatie beschikte NRIT over een van de beste toeristische vakbibliotheken van ons land.  

ContinuVakantieOnderzoek en Trendrapport gestart

In de jaren tachtig stond NRIT samen met het toenmalige NBT en marktonderzoeker AGB Interact aan de wieg van het ContinuVakantieOnderzoek. Ironisch is dat in het jaar dat NRIT 50 jaar bestaat en het CVO 40 jaar, huidige eigenaar NBTC NIPO Reseach de stekker uit het CVO moet trekken. Gelukkig neemt het CBS het stokje over zodat we niet verstoken blijven van relevante data rond het vakantiegedrag van de Nederlander. 

Vanuit het CVO ontstond het Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd dat dit jaar voor het 39ste jaar verschijnt. Eerst alleen een NRIT-productie met een omvang van zo’n 40 pagina’s, nu een boekwerk van 520 pagina’s dat we samen met onze partners NBTC, CBS en CELTH maken.  

Van Stichting naar BV

In de jaren negentig trad NRIT een periode van nieuwe zakelijkheid in. Stichtingen waren uit en NRIT werd een BV met aandeelhouders. Het historische pand aan de statige Baronielaan werd ingeruild voor een zakelijk kantoorpand aan de rand van Breda. Ook de relatie met het ministerie van Economische Zaken veranderde van huisleverancier waarmee jaarlijks de onderzoeksagenda werd besproken naar opdrachtnemer in concurrentie met andere bureaus.  

Dat dwong NRIT op de markt naar nieuwe opdrachtgevers te zoeken. Een omslag die met heel wat financiële uitdagingen gepaard ging. Toch waren er in die tijd ook hoogtepunten. Zo ontwikkelden we een aantal econometrische modellen om onder andere de toekomst van toerisme te voorspellen en richtten we samen met RECRON de Stichting DART op om gastonderzoek en benchmarks in de verblijfsrecreatie uit te voeren. Ook werd het eerste grote onderzoek naar de economische betekenis van toerisme en recreatie in Nederland opgezet.  

Uitgeverij krijgt meer vorm

In die tijd kreeg ook de uitgeverij van NRIT steeds meer body; er werd een wekelijkse nieuwsbrief opgezet, de verkoop van het Trendrapport werd geprofessionaliseerd en diverse multi-clientonderzoeken werden geïnitieerd. Daarmee sprong NRIT in het gat dat het CBS had achtergelaten toen het diverse structuuronderzoeken naar de sector moest staken.  

Brede waaier aan onderzoek

Aan de commerciële kant kregen we steeds meer opdrachten voor recreatie-onderzoeken, ondernemers om hun uitbreidingsplannen door te rekenen en van banken voor second opinions op initiatieven van nieuwkomers in de sector. Voor overheden werden diverse beleids- en actieplannen ontwikkeld. Ook consumentenonderzoeken die we onder het CVO-panel uitzetten, namen een grote vlucht.  

Onderzoekers van NRIT lieten de cijfers altijd spreken. Dat werd ons niet altijd in dank afgenomen. We zijn opdrachten van evenementen verloren omdat we weigerden bezoekcijfers aan te passen en niet alle initiatiefnemers van nieuwe toeristische attracties konden onze kritiek op hun matige plannen waarderen. Maar cijfers en feiten hebben we altijd laten spreken. Toen we voor het nieuwe Chassé Theater in Breda op basis van consumentenonderzoek 400.000 bezoekers voorspelden, werden we weggehoond, maar ze werden vijf jaar na opening wel behaald.  

NRIT opgesplitst

Enige jaren na de eeuwwisseling braken lastige tijden aan. De eigenaren wilden NRIT verkopen en besloten dat in drie verschillende entiteiten te doen: NRIT Onderzoek, NRIT Advies en NRIT Media. Op zich was het labelen van de verschillende activiteiten een goed idee maar het verkopen daarvan aan verschillende eigenaren niet. Gelukkig kwamen de diverse onderdelen na enige omzwervingen weer bij elkaar. Helaas kwam de toenmalige eigenaar van NRIT, een verkeerskundig onderzoeksbureau in Apeldoorn, in de nasleep van de financiële crisis in de problemen en nam ook NRIT daarin mee.  

Een nieuwe start

Met de overname door Arko Uitgeverij kon NRIT in een dynamische uitgeverij verder werken aan een mooi portfolio in toerisme, recreatie en vrije tijd. NRIT Magazine werd opgenomen in Recreatie & Toerisme. Samen konden de redacties een forse kwaliteitsslag maken en dagelijks op een online kennisplatform de actualiteit vormgeven. Het portfolio werd verder versterkt met het wetenschappelijke tijdschrift Vrijetijdstudies. Ook het aantal fysieke bijeenkomsten groeide met diverse congressen, seminars en vakdagen. Met topkennisinstellingen en brancheorganisaties zijn samenwerkingen opgezet. NRIT is daarmee in de brede vrijetijdssector de belangrijkste mediapartner die relevante vakinformatie ontwikkelt en naar het werkveld brengt.  

Geen feestje

We vieren het 50-jarig bestaan in het centrum van deze pandemie natuurlijk niet. Onze branche waarmee we zijn vergroeid, verkeert in zwaar weer. Een feestje zou heel erg leuk zijn, maar totaal niet gepast. En met de coronamaatregelen niet eens mogelijk. Samen moeten we de weg weer omhoog vinden en een mooie toekomst voor toerisme en recreatie maken. Pas dan is er plaats voor een feestje. We hopen u op een van onze bijeenkomsten in 2021 te ontmoeten en het glas te heffen op 50 jaar NRIT. Op naar de volgende 50 jaar!
Trefwoorden: nrit, geschiedenis

CELTH



||| Nieuws |||

22/12/25
Tien reistrends voor 2026
De wereld van toerisme verandert razendsnel. Reizigers zoeken niet alleen bestemmingen, maar ook vrijheid, comfort, betekenis, rust en authenticiteit. NBTC presenteert in de Trendpublicatie 2026 tien trends die de komende jaren richting geven aan de Nederlandse toeristische sector. Ontdek de 10 trends.
22/12/25
Mauritshuis introduceert €4-ticket en verbreekt bezoekersrecord
Het Mauritshuis in Den Haag sluit 2025 af met een historisch hoog aantal bezoekers én kondigt een opvallende nieuwe maatregel aan. Vanaf 1 januari 2026 kunnen bezoekers het museum dagelijks na 16.00 uur binnen voor slechts €4. Met deze stap wil het Mauritshuis kunst toegankelijker maken voor iedereen.
19/12/25
Van plan een roadtrip te maken? Denk ook aan deze praktische zaken
Een roadtrip voelt altijd als een klein avontuur dat je zelf vormgeeft. De vrijheid om te stoppen waar je maar wilt geeft een gevoel dat geen andere reis kan evenaren. Toch begint die ontspannen vibe al bij de voorbereiding. Een kaart vol leuke plekken, een globale route, een playlist die mee kan tot aan de horizon.
18/12/25
Toerisme en recreatie spelen structurele rol in de leefbaarheid
In december heeft Destinatie Nederland een zienswijze ingediend op de Ontwerp Nota Ruimte. Toerisme en recreatie spelen een structurele rol en daar is ruimte voor nodig.
18/12/25
Musea trokken 32 miljoen bezoeken in 2024
Nederlandse musea trokken in 2024 bijna 32 miljoen bezoeken, evenveel als een jaar eerder. Dat zijn er 2 miljoen minder dan in pré-coronajaar 2019. Ook buitenlandse toeristen gaan iets minder (-2%) naar een museum.
18/12/25
Alumni get-together opleidingen tourism management op vakdag
Het is inmiddels een mooie traditie geworden om de vakdag van de Vakantiebeurs te starten met een le...
17/12/25
Exclusief voor leden
Laser en gezellige lampjes maken Bright Nights
Stap in een oase vol met licht, kleur, sneeuw en muziek. Het ideale kerstuitje voor het hele gezin met meer dan 40 attracties én verrassend entertainment, meldt attractiepark Walibi over de Bright Nights.
17/12/25
Zo maak je van je huis een oplaadpunt door cocooning
We leven in een maatschappij die altijd 'aan' staat. Prikkels, notificaties, deadlines; het houdt nooit op. Het is dan ook niet gek dat de trend van 'cocooning' je terugtrekken in je eigen veilige bubbel alleen maar groter wordt.

||| Agenda |||

07/01/26 t/m 08-01-26
07/01/26 t/m 08-01-26: Travel Trade Days 2026
De Travel Trade Days zijn kennis- en netwerkdagen voor de professionele reisbranche in de Benelux. G...
08/01/26 t/m 11-01-26
08/01/26 t/m 11-01-26: Vakantiebeurs 2026 - De wereld aan je voeten
De wereld ligt aan je voeten op Vakantiebeurs. Proef nieuwe smaken, ontmoet reizigers met bijzondere...
27/01/26 t/m 30-01-26
27/01/26 t/m 30-01-26: ENTER2026 eTourism Conference
De Breda University of Applied Sciences organiseert in januari 2026 de ENTER2026 eTourism Conference...
12/02/26
12/02/26 t/m 12-02-26: Dagrecreatie Live
Op 12 februari 2026 vindt het gloednieuwe event Dagrecreatie Live plaats in Evenementenhal Gorinchem...
02/04/26
02/04/26 t/m 02-04-26: Trendcongres Toerisme 2026
Het Trendcongres Toerisme 2026 is op donderdag 2 april 2026 bij Saxion Hogeschool in Deventer. De ed...