Vakantieparken als Mini-Dorpjes: een vloek of een zegen?
Op een zwoele zomerdag stroomden gezinnen toe naar Wortelpop bij Camping & Vakantiepark Beerze Bulten in de gemeente Ommen. Terwijl de kinderen genoten van optredens van hun favoriete artiesten, hielden de ouders een praatje met lokale bewoners die ambachtelijke producten aanboden. Dit festival is een perfect voorbeeld van hoe de waarde van een camping niet ligt in zijn isolatie, maar in zijn verbondenheid met de omgeving.
We spreken vaak over de noodzaak van balans, vooral in het kader van overtoerisme. We benadrukken het belang van duurzame groei, het behoud van natuurlijke en culturele hulpbronnen en het waarborgen van een positieve ervaring voor zowel toeristen als lokale bewoners. Maar er is ook aandacht nodig voor de balans tussen de voorzieningen op campings en die in de omliggende regio’s.
Steeds vaker zien we campings die zichzelf omvormen tot afgesloten, zelfvoorzienende gemeenschappen, waar gasten alles binnen handbereik hebben. Maar dit gemak komt met een prijs. Zonder de authenticiteit en de unieke kenmerken van de omgeving verliezen campings hun onderscheidende kracht. Zelfs de grootste ketens kunnen niet ontsnappen aan deze waarheid: de ligging en de band met de lokale omgeving bepalen in grote mate de aantrekkingskracht op toeristen. Een camping die zich afschermt van zijn omgeving, ondermijnt niet alleen de lokale economie, maar ook zijn eigen bestaansrecht.
Toeristen zijn geen passieve gebruikers van een regio; ze zijn gasten. Hun interactie met de lokale bewoners is geen bijzaak, maar de kern van een waardevolle vakantie-ervaring. Wanneer toeristen bijdragen aan de lokale economie—of het nu gaat om een bezoek aan de dorpsbakker, het meedoen aan een lokaal festival, of een diner in een regionaal restaurant—worden ze onderdeel van de ‘community’. Dit zorgt voor wederzijds begrip en waardering. Zonder deze interactie blijft er van de vakantiebeleving weinig over, en groeit de afstand tussen toeristen en de bewoners.
Gelukkig zijn er uitzonderingen die laten zien hoe het wél moet. Wortelpop, dat niet alleen campinggasten maar ook lokale bewoners samenbrengt, bewijst dat campings en bewoners elkaar kunnen versterken. Het aanbieden van lokale producten in campingwinkels, zoals bij Vakantiepark Mölke in Zuna (Twente), doet meer dan alleen inkomsten genereren; het verbindt toeristen met de regio en versterkt de lokale economie. Tegelijkertijd wordt daarmee ook de verbinding met het platteland gelegd, het geeft een gezicht aan agrarische ondernemers, en draagt bij aan een gezonde en leefbare regio, waar toeristen ook hun steentje aan bijdragen.
Het werkt dus ook andersom: voor bewoners in kernen waar steeds meer faciliteiten verdwijnen kunnen deze campings er dan zelfs misschien wel voor zorgen dat de leefbaarheid bewaard blijft: is de dorpssupermarkt verdwenen? Dan gaan we naar de campingmarkt. Maken we gebruik van de campingspa, het zwembad, etc. En ook daar zijn voorbeelden van te vinden. Of kunnen de parken juist zorgen voor een aanvullend aanbod dat in het dorp zelf niet te vinden is.
Campings of vakantieparken spelen dus een steeds grotere rol in de regio. Hun waarde ligt niet in isolatie, maar in de verbondenheid met hun omgeving. De toekomst van succesvol toerisme ligt in de samenwerking tussen campings en lokale bewoners, waarvan beiden profiteren en toeristen meer krijgen dan alleen een verblijf; ze krijgen een ervaring die geworteld is in de authenticiteit van de regio en waarbij bewoners gebruik kunnen maken van de faciliteiten van de camping en toeristen van de faciliteiten van het dorp of de stad. Alleen dan kunnen we spreken van een duurzaam toeristisch model dat iedereen ten goede komt.
