Consortium onder leiding van Breda University of Applied Sciences publiceert rapport over overtourism in Europese Unie

Een internationaal consortium onder leiding van Breda University of Applied Sciences brengt in het rapport Overtourism: impact and possible policy responses in kaart welke gevolgen overtoerisme voor Europese bestemmingen heeft. De onderzoekers adviseren om een Task Force on Overtourism op te zetten binnen de EU, verscherpt toezicht te gaan houden op online platforms en bewoners meer bij toerismebeleid te betrekken.

Het onderzoek - dat in opdracht van het TRAN-comité van het Europese Parlement is verricht - inventariseert 41 van de 105 overtoerisme-bestemmingen. Hieruit blijkt dat overtoerisme veel risico’s met zich meebrengt, zoals verkeersproblemen, overlast en schadelijke milieu-effecten. Dit geldt niet alleen voor steden, maar vooral voor kustgebieden, eilanden en landelijke gebieden.

In Nederland zijn Amsterdam, Scheveningen, Giethoorn, Maastricht, Kinderdijk en de Zaanse Schans het meest kwetsbaar voor de gevolgen van overtoerisme. Naast Breda University of Applied Sciences bestaat het consortium uit wetenschappers van Brighton University, de Universiteit van Lund (Zweden), de Universiteit van Lleida in Barcelona en Stenden University of Applied Sciences in Leeuwarden.

Massale bezoekersaantallen eisen tol

Een belangrijke katalysator voor overtoerisme is het groeiende aanbod van goedkoop transport in combinatie met hypes die op social media en via digitale platforms worden gecreëerd. Dit leidt tot een grote toestroom naar bestemmingen die deze massale bezoekersaantallen helemaal niet aankunnen. Uit het zeer uitgebreide literatuuronderzoek blijkt verder dat overtoerisme zich niet tot steden beperkt, maar juist ook kustgebieden, eilanden en landelijke gebieden erg kwetsbaar zijn. Naast het literatuuronderzoek zijn ook statistische data-analyses - de eerste in hun categorie - gemaakt van maar liefst 290 regio’s in de EU. Hieruit komt naar voren dat overtoerisme niet alleen samenhangt met de aanwezigheid van veel toeristen in een gebied, maar ook met een sterke aanwezigheid van Airbnb en het belang dat toerisme vertegenwoordigt voor de lokale economie. Bovendien liggen deze gebieden vaak dichtbij vliegvelden, havens waar cruiseschepen aanmeren en staan zij vaak op de Werelderfgoedlijst van Unesco.

Risicogebieden in Europa

In het rapport worden vijftien Europese regio’s geïdentificeerd met een ‘hoog risico op overtoerisme’. Dit zijn onder meer gebieden als de Canarische Eilanden in Spanje, de Bourgogne in Frankrijk, Trento in Italië, de Algarve in Portugal, de Ionische Eilanden in Griekenland en Oost-Wales in het Verenigd Koninkrijk. In Nederland zijn Amsterdam, Scheveningen, Giethoorn, Maastricht, Kinderdijk en de Zaanse Schans onderhevig aan overtoerisme. Giethoorn is onderdeel van één van de 41 gedetailleerde case studies in het onderzoek.

Task Force on Overtourism

De belangrijkste aanbeveling uit het onderzoek aan het TRAN-Comité van het Europese Parlement is het aanzwengelen van een discussie over de groei van het toerisme op specifieke bestemmingen. Ook zou het toezicht op online platforms die onderdeel zijn van de deeleconomie, zoals Airbnb, verscherpt moeten worden en moeten inwoners betrokken worden bij het beleid op het gebied van toerisme. De onderzoekers adviseren om een ‘Task Force on Overtourism’ op te zetten binnen de EU. Deze zou moeten rapporteren aan de Europese Commissie en aanbevelingen moeten doen op basis van een dialoog tussen alle relevante partijen. De Task Force zou ook een monitoringsysteem kunnen ontwikkelen om de oorzaken en gevolgen van overtoerisme in kaart te brengen.