Geplaatst op: 12-07-2022
Auteur: Guido Aerts

Het roer om!?

Het roer om!?
Afbeelding van wal_172619 via Pixabay
Minstens sinds de start van de pandemie maar zeker sinds het ingaan van de versoepelingen is de zogenoemde Human Capital Agenda prominent op het netvlies van betrokken werkgevers. Probleem daarbij is dat de Human Capital Agenda wordt teruggebracht tot een personeelsvoorzieningsvraagstuk. In vrijwel alle sectoren is er een groot tekort aan personeel. Hier liggen meerdere oorzaken aan ten grondslag. Niet onbelangrijk daarbij zijn de onderliggende demografische oorzaken. De afgelopen en komende jaren zullen steeds meer medewerkers met een baan met pensioen gaan of minder gaan werken vooruitlopend op dat pensioen. Die plaatsen zullen overal eerst opgevuld moeten worden. In Nederland vindt een herwaardering plaats, politiek maar ook financieel van de zorg-, onderwijs- en veiligheidssector. Deze herwaardering leidt ertoe dat werken in die sectoren weer interessanter wordt en dat er naast de vervangingsvraag als gevolg van de vergrijzing meer mensen in die sectoren aan het werk kunnen. 

Anders dan, tot voor recent, waarbij er sprake was van min of meer gescheiden deelmarkten voor verschillende sectoren lijkt het erop dat sectoren steeds meer met elkaar concurreren voor het beschikbare talent. Oorzaken daarvoor zijn niet eenduidig maar de toegenomen spanning op de hele arbeidsmarkt speelt een rol. Voeg daarbij de toegenomen transparantie. Vrijwel iedereen heeft via sociale media "real time” inzicht en gevoel bij de huidige arbeidsmarkt. Werknemers zien de kansen en zij weten wat er elders geboden wordt. Een derde element is dat in veel sectoren met dezelfde of vergelijkbare, algemene, competenties wordt gewerkt.

Een overstap is dan ook relatief makkelijk. Dit zagen we al eerder in een soort communicerende vaten tussen uitvoerende functies in de hospitality branche en de thuiszorg. Primaire arbeidsvoorwaarden als inkomen en werktijden leidden daar al bij minimale verschillen tot grote verschuivingen. Dit waterbedeffect zien we over de hele breedte terug in de huidige tijd. Daar komt de laatste jaren een voor Nederland nieuw verschijnsel bij. Het gaat dan om wat in de literatuur wordt genoemd "The Great Resignation”. Als trend zichtbaar in de Verenigde Staten maar inmiddels ook zichtbaar in Nederland, het fenomeen dat werknemers ervoor kiezen om niet meer een "normaal” werkpatroon te volgen. Eerst een opleiding en daarna carrière maken binnen een organisatie of door middel van jobhoppen. Vaak beginnen met tijdelijke of flexibel werk maar steeds met als ideaal einddoel een vaste baan met hopelijk een goed pensioen. In toenemende mate kiezen, niet alleen jongeren, voor een andere weg. Dat zien we terug in de groei van ZZP-ers maar vooral ook door de keuze van mensen om meer in deeltijd te gaan werken of helemaal iets anders met hun leven te gaan doen. TV programmas als "Ik vertrek” of "Het roer om” zijn populair en laten de top zien van een belangrijke onderstroom. Huisje, boompje, beestje vormt niet langer voor iedereen het ideaal. Een ander levenstempo met daarbij een geringere ecologische voetafdruk lijken aantrekkelijk. De verschuiving van bezit naar gebruik van allerhande middelen past in dit plaatje. Private lease wordt alleen maar populairder. De verwachting is dat dit voor veel meer gebruiksgoederen gaat gelden. 

Het lijkt erop dat de gastvrijheidsindustrie in het bijzonder kwetsbaar lijkt voor een aantal van de genoemde ontwikkelingen. Zonder een moderne visie op werkgeverschap maar vooral zicht op de behoeften van medewerkers zal de sector voorlopig in de hoek van de arbeidsmarkt blijven waar de klappen vallen. 

Tijdens de pandemie hebben veel medewerkers, al dan niet noodgedwongen, de sector verlaten. Het lijkt erop dat een terugkeer er voorlopig niet inzit. Medewerkers uit andere sectoren aantrekken lijkt, met de huidige arbeidsvoorwaarden ook geen realistische optie. De enige andere optie die dan nog open lijkt is de komende jaren vooral in te zetten op een betere aansluiting van onderwijs, MBO en HBO op het werkveld. Op die manier kunnen aankomende cohorten wellicht voor de sector kiezen. Maar ook dit is een onzeker pad. Dat iedere sector actief zal rekruteren uit de komende cohorten is zeker. Het zou goed zijn om een visie te ontwikkelen op een concept als "Great Place to Work”. Welk aanbod maakt een betere arbeidsmarktpositie mogelijk? Hoe maak je van medewerkers partners? En kun je met de medewerkers een sterke waardepropositie realiseren voor de gasten? Welke waardering en welke arbeidsvoorwaarden horen daarbij? Welke werkgeverschap of managementstijl is daarbij gewenst? Klassieke vragen rondom Binden en Boeien alleen op een complexer speelveld. 
Trefwoorden: ondernemen, arbeidsmarkt, human capital, werknemers

||| Nieuws |||

18/07/25
Eerste 'surf-kas' zuivert Amsterdams kanaalwater
De Amsterdamse ontwerper Frederik van Os heeft een innovatieve manier bedacht om waterrecreatie te combineren met ecologisch herstel. Zijn project, de Surf Pill, is een drijvende ‘surf-kas’ die kanaalwater zuivert terwijl mensen erop kunnen surfen.
18/07/25
OECD prijst Nederlandse Landelijke Data Alliantie als inspirerend voorbeeld
De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OECD) noemt de Nederlandse Landelijke Data Alliantie een inspirerend voorbeeld in haar recente rapport 'Using alternative data sources and tools to measure and monitor tourism.' De LDA wordt geprezen om haar innovatieve aanpak in het verzamelen, standaardiseren en delen van toerismedata.
18/07/25
Koelere bestemmingen populair bij last-minute zomervakanties
Nederlandse vakantiegangers die deze zomer nog snel een reis boeken, kiezen opvallend vaak voor koelere bestemmingen. Uit recente boekingsdata van reisorganisatie Riksja Travel blijkt dat 15% van de last-minuteaanvragen gericht is op landen als IJsland, Noorwegen, Schotland, Canada en de Azoren.
18/07/25
Hein Pasman wordt directeur Landschap Erfgoed Utrecht
Hein Pasman is met ingang van 1 juli jl. benoemd tot algemeen directeur van Landschap Erfgoed Utrecht. Pasman nam deze positie al enige maanden waar na het vertrek van de vorige directeur. De tijdelijke invulling is nu door de Raad van Toezicht omgezet in een permanente aanstelling.
17/07/25
Exclusief voor leden
Kom je in aanmerking voor regeling Kunst Erfgoed Festival?
Organiseer je een festival, biënnale/triënnale of vergelijkbaar evenement gericht op beeldende kunst en/of erfgoed? Of wil je beeldende kunst en/of erfgoed tonen binnen een andersoortige context, zoals een pop- of theaterfestival? Misschien kom je in aanmerking voor een bijdrage Kunst Erfgoed Festival van Mondriaan Fonds.
17/07/25
easyJet boekt sterke winstgroei in derde kwartaal 2025 en blijft optimistisch over toekomst
Luchtvaartmaatschappij easyJet heeft in het derde kwartaal achter de rug met meer winst, capaciteit en bezetting.
16/07/25
Ga mee op inspiratiereis naar Montpellier – beleef de Europese recreatiesector van binnenuit
Van 3 t/m 6 november 2025 organiseert HISWA-RECRON samen met France-Compagnie opnieuw een unieke inspiratiereis voor recreatieprofessionals. Inmiddels hebben 23 ondernemers en managers uit de Nederlandse recreatiesector zich aangemeld voor deze exclusieve reis. Wil jij er ook bij zijn? Er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar.
16/07/25
Eerste podhotel van Nederland opent in hartje Den Haag
In het centrum van Den Haag is De Lola Podshotel officieel geopend, het eerste volwaardige podhotel van Nederland. Gevestigd in de voormalige Foodhallen aan de Haagsche Bluf, introduceert het hotel een innovatief slaapconcept met 80 compacte slaapunits.