Reisbranche verliest kort geding om verbod op fossiele reclame
De reisbranche heeft het kort geding tegen de gemeente Den Haag verloren. ANVR en reisorganisaties TUI, D-Reizen en Prijsvrij.nl wilden hiermee het verbod op fossiele reclame in de openbare ruimte in Den Haag van tafel krijgen.
In september 2024 besloot de Haagse gemeenteraad tot invoering van een verbod op reclame in de openbare ruimte voor fossiele brandstoffen, vliegvakanties, vliegtickets, grijze stroomcontracten, gascontracten, cruisereizen of auto's met een fossiele of hybride brandstofmotor. De gemeente wil hiermee de gezondheid van de inwoners te beschermen, de negatieve gevolgen van klimaatverandering terug te dringen en het milieu te verbeteren. Het verbod is 1 januari 2025 ingegaan en de gemeente gaat er na 1 mei 2025 op handhaven.
Verweer van reisbranche
De brancheorganisatie ANVR en reisorganisaties TUI, D-Reizen en Prijsvrij.nl stellen dat het reclameverbod in strijd is met de vrijheid van meningsuiting en met Europese wet- en regelgeving. Ook stellen ze dat er geen direct verband kan worden aangetoond tussen het reclameverbod en de doelen die de gemeente daarmee verwacht te bereiken. Ze vorderen dat het reclameverbod buiten werking wordt gesteld.
Oordeel van de rechtbank
De rechter heeft de vordering van de reisbranche afgewezen. Volgens de rechter heeft de gemeente een grote mate van beleidsvrijheid bij het nemen van besluiten die zij van belang acht voor haar inwoners en moet de rechtspraak terughoudend zijn daarop in te grijpen. Volgens de rechter heeft de gemeente heeft voldoende onderbouwd dat met het reclameverbod een bijdrage kan worden geleverd aan het beschermen van de gezondheid van de inwoners en de bezoekers van Den Haag en aan het terugdringen van de negatieve effecten van klimaatverandering voor haar inwoners en bezoekers. Verder oordeelt de rechter dat het reclameverbod niet in strijd is met de vrijheid van meningsuiting zoals die is vastgelegd in de Grondwet. Uitgezonderd van die vrijheid van meningsuiting is namelijk handelsreclame.
Verder oordeelt de rechter dat het reclameverbod niet in strijd is met Europese wet- en regelgeving. Zo is het niet zo dat het verbod onderscheid maakt tussen nationale en internationale bedrijven. Het reclameverbod geldt voor hen allemaal. Tot slot staat het reisbedrijven vrij reclame te maken in de openbare ruimte voor anderssoortige reizen of hun merk en kunnen ze ook nog andere kanalen benutten.
Brede implicatie
De reisbranche reageert teleurgesteld. Ze gaan het vonnis nader bestuderen en onderzoeken of ze een bodemprocedure instellen. Dat is van belang omdat veel meer steden een verbod op fossiele reclame in de openbare ruimte overwegen of al hebben ingesteld. Aangezien reclamecontracten die gemeenten met exploitanten van buitenreclame hebben afgesloten vaak een lange looptijd hebben, duurt een feitelijke effectuering wel wat langer.
Frank Radstake, directeur ANVR: "We zullen de stukken goed bestuderen, maar zijn teleurgesteld in deze uitspraak en we onderzoeken de mogelijkheid om in hoger beroep te gaan. De discussie over het verbod op fossiele reclames, zoals die voor vliegvakanties in Den Haag is een beladen onderwerp. De gemeente Den Haag denkt er een duurzamere toekomst door te bewerkstelligen voor haar bewoners. De reissector onderkent het belang van verduurzaming, maar ziet een lokaal reclameverbod niet als een zinvolle stap in die richting.” Arjan Kers, managing Director TUI Nederland en België voegt daar aan toe; "Een teleurstellend resultaat, want een verbod op reclame voor vliegvakanties beperkt de informatie die beschikbaar is voor consumenten en ondermijnt hun vermogen om zelf keuzes te maken.”
