Geplaatst op: 15-03-2021
Auteur: Marc Gerlings

Onderzoeksrapport in verkiezingsstrijd: Florerende maatschappij door toerisme- en recreatiesector

Overheid kan beter sturen op florerende gastvrijheidssector

Onderzoeksrapport in verkiezingsstrijd: Florerende maatschappij door toerisme- en recreatiesector
Rapport \'Maatschappelijke waarde toerisme en recreatie\' brengt top 25 invloeden op de maatschappij in beeld. Tabel: CELTH
Voor het eerst is in beeld gebracht hoe groot de maatschappelijke waarde van de gastvrijheidssector is voor de Nederlandse economie en vooral voor de hele maatschappij. Koepel Gastvrij Nederland laat in de verkiezingsstrijd aan politici zien hoe belangrijk het is om de bijdrage uit de gastvrijheidseconomie te koesteren en te ontwikkelen. Het maatschappelijk belang reikt veel verder dan de ruim 800.000 banen die de sector biedt. Kees van Wijk: "De bijdrage aan ons Bruto Nationaal Geluk is minstens zo belangrijk en zo mogelijk nog groter." 

Op de eerste dag dat de stemlokalen open zijn, laat Gastvrij Nederland zien hoe groot de invloed is van toerisme en recreatie op de maatschappij. Kenniscentrum CELTH voerde het onderzoek uit. Hoe diepgeworteld is de gastvrijheidssector in de samenleving? Hoe zou de maatschappij eruitzien zonder dat mensen kunnen ontspannen, recreëren, uit eten gaan, kamperen, sporten, elkaar ontmoeten, cultuur snuiven, reizen in binnen- en buitenland, congresseren en evenementen bijwonen? Daar komt een interessante top-25 uit van invloeden op de maatschappij (zie tabel).

De ondernemers uit de brede gastvrijheidssector zijn verantwoordelijk voor 91,2 miljard aan toeristisch recreatieve bestedingen en ruim 800.000 banen. Wereldwijd werkt zelfs 1 op de 10 mensen in de sector. Het belang van toerisme en recreatie is echter veel breder. Zo vergroot het de kwaliteit van leven, maakt het mensen gezonder en gelukkiger en verbindt het groepen mensen. 
MaatschappelijkBetekenisToerisme

De sector draagt bij aan het succes van andere sectoren (inkomen en werkgelegenheid toeleveranciers) en aan het vestigingsklimaat. Ondernemers scheppen banen in streken waar (van oudsher) minder werk is en de aanwezigheid van toeristen, zakelijke bezoekers en recreanten is essentieel voor winkels en voor openbare voorzieningen. De overheid heeft hierin een belangrijke taak te vervullen. Deze taak zou beter kunnen worden ingevuld, zo wordt onomstotelijk duidelijk uit het nieuwe onderzoek.

Crisis maakt het belang van de sector zichtbaar

De maatregelen als gevolg van de coronapandemie laten nadrukkelijk zien welke effecten het vrijwel geheel sluiten van de sector heeft op een maatschappij. 

Kees van Wijk, voorzitter Gastvrij Nederland: "Dat de gastvrijheidssector bijna 4,5% bijdraagt aan ons Bruto Binnenlands Product wisten we al, maar de bijdrage aan ons Bruto Nationaal Geluk is minstens zo belangrijk en zo mogelijk nog groter.” 

Overheid moet beter coördineren

De verwevenheid van toerisme en recreatie met andere sectoren en de maatschappij vereist een veel nauwere samenwerking met andere sectoren en betere coördinatie bij de overheid. Dan komt de kracht van de sector het best tot z’n recht. Jeroen Klijs, lector sociale impacts van toerisme bij CELTH-partner Breda University of Applied Sciences en projectleider voor het onderzoek vult aan: "De juiste randvoorwaarden zijn nodig om de positieve maatschappelijke waarde van toerisme en recreatie te behouden en te vergroten. Intensievere samenwerking tussen overheden, ondernemers en onderwijs- en kennisinstellingen en het actief betrekken van inwoners is noodzakelijk.”

Kees van Wijk: "Nederland snakt naar adem en vrijheid. Er wacht een grote opgave om te werken aan duurzaam economisch herstel, herstel van het welzijn van alle Nederlanders en wederopbouw van een aantrekkelijke leefomgeving na corona. Een evenwichtige ontwikkeling van toerisme en recreatie levert hieraan een onmisbare bijdrage. De ondernemers in de gastvrijheidssector staan te trappelen om dit mogelijk te maken. De juiste randvoorwaarden zijn nodig om de positieve maatschappelijke waarde van toerisme en recreatie te behouden en te vergroten. Intensievere samenwerking tussen overheden, ondernemers en onderwijs- en kennisinstellingen en het actief betrekken 
van inwoners is noodzakelijk."

Het onderzoek formuleert duidelijke aanwijzingen voor de overheden: De organisaties en ondernemingen benoemen dat het voor het behouden en/of vergroten van maatschappelijke waarde nodig is samen met deze partijen, in te zetten op samenwerking, het betrekken van bewoners, en het ontwikkelen en delen van kennis over het realiseren van balans. 

Het feit dat de sector in sterke mate verweven en verbonden is met veel andere sectoren en beleidsdomeinen (natuur, gezondheid, infra, ruimtelijke ordening, water, mobiliteit, leefbaarheid, gezondheid en welzijn) maakt dat aan alle overheden gevraagd wordt een brede en integrale aanpak te hanteren en een goede afstemming 
met andere sectoren te faciliteren. Verder is het belangrijk om mee te denken en te bewegen en hen te steunen bij nieuwe initiatieven.

Het rapport laat meerdere voorbeelden zien van bedrijven in toerisme en recreatie die hun maatschappelijke rol laten zien. Onder meer lees je hoe het Textiel Museum in Tilburg een sociale rol speelt en naast museum ook broedplaats is. En hoe  Suzie’s Farm lokale producten, boerenkennis, beleving, educatie en een winkel samenbrengt en daarmee hoe T&R bijdraagt een andere kijk op een natuurlijke omgeving. Om de sociale bijdrage te illustreren wordt de case van Untourist Movement in Amsterdam getoond. Deze is gericht op de toekomst van toerisme door het organiseren van leuke activiteiten waarbij toeristen actief en bewust bijdragen aan de stad, zijn bewoners en de wereld als geheel. 

Serieus

De adviezen uit het rapport zijn uitgesplitst naar de verschillende lagen in de overheid. In deze verkiezingsstrijd hameren de onderzoekers op een belangrijk punt voor de komende regering: 'Neem toerisme serieus als bedrijfstak'.

Na de verkiezingen 10-punten plan

Op basis van dit nieuwe onderzoek komt Gastvrij Nederland direct na de verkiezingen met een oproep aan de politiek met tien concrete punten om te zorgen dat de sector na de coronacrisis een nog grotere bijdrage kan leveren aan de samenleving.

CELTH



||| Nieuws |||

18/07/25
Eerste 'surf-kas' zuivert Amsterdams kanaalwater
De Amsterdamse ontwerper Frederik van Os heeft een innovatieve manier bedacht om waterrecreatie te combineren met ecologisch herstel. Zijn project, de Surf Pill, is een drijvende ‘surf-kas’ die kanaalwater zuivert terwijl mensen erop kunnen surfen.
18/07/25
OECD prijst Nederlandse Landelijke Data Alliantie als inspirerend voorbeeld
De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OECD) noemt de Nederlandse Landelijke Data Alliantie een inspirerend voorbeeld in haar recente rapport 'Using alternative data sources and tools to measure and monitor tourism.' De LDA wordt geprezen om haar innovatieve aanpak in het verzamelen, standaardiseren en delen van toerismedata.
18/07/25
Koelere bestemmingen populair bij last-minute zomervakanties
Nederlandse vakantiegangers die deze zomer nog snel een reis boeken, kiezen opvallend vaak voor koelere bestemmingen. Uit recente boekingsdata van reisorganisatie Riksja Travel blijkt dat 15% van de last-minuteaanvragen gericht is op landen als IJsland, Noorwegen, Schotland, Canada en de Azoren.
18/07/25
Hein Pasman wordt directeur Landschap Erfgoed Utrecht
Hein Pasman is met ingang van 1 juli jl. benoemd tot algemeen directeur van Landschap Erfgoed Utrecht. Pasman nam deze positie al enige maanden waar na het vertrek van de vorige directeur. De tijdelijke invulling is nu door de Raad van Toezicht omgezet in een permanente aanstelling.
17/07/25
Exclusief voor leden
Kom je in aanmerking voor regeling Kunst Erfgoed Festival?
Organiseer je een festival, biënnale/triënnale of vergelijkbaar evenement gericht op beeldende kunst en/of erfgoed? Of wil je beeldende kunst en/of erfgoed tonen binnen een andersoortige context, zoals een pop- of theaterfestival? Misschien kom je in aanmerking voor een bijdrage Kunst Erfgoed Festival van Mondriaan Fonds.
17/07/25
easyJet boekt sterke winstgroei in derde kwartaal 2025 en blijft optimistisch over toekomst
Luchtvaartmaatschappij easyJet heeft in het derde kwartaal achter de rug met meer winst, capaciteit en bezetting.
16/07/25
Ga mee op inspiratiereis naar Montpellier – beleef de Europese recreatiesector van binnenuit
Van 3 t/m 6 november 2025 organiseert HISWA-RECRON samen met France-Compagnie opnieuw een unieke inspiratiereis voor recreatieprofessionals. Inmiddels hebben 23 ondernemers en managers uit de Nederlandse recreatiesector zich aangemeld voor deze exclusieve reis. Wil jij er ook bij zijn? Er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar.
16/07/25
Eerste podhotel van Nederland opent in hartje Den Haag
In het centrum van Den Haag is De Lola Podshotel officieel geopend, het eerste volwaardige podhotel van Nederland. Gevestigd in de voormalige Foodhallen aan de Haagsche Bluf, introduceert het hotel een innovatief slaapconcept met 80 compacte slaapunits.

||| Agenda |||

27/08/25
27/08/25 t/m 27-08-25: CELTH Industry Day World Leisure Congress
Het World Leisure Congress (WLO) komt na 13 jaar weer terug in Europa en voor het eerst naar Nederla...
22/09/25
22/09/25 t/m 22-09-25: Toerisme Top 2025
De Toerisme Top wordt dit jaar op maandag 22 september in Noord-Holland georganiseerd. Het thema is ...
02/04/26
02/04/26 t/m 02-04-26: Trendcongres Toerisme 2026
Het Trendcongres Toerisme 2026 is op donderdag 2 april 2026 bij Saxion Hogeschool in Deventer. De ed...