Geplaatst op: 05-01-2021
Auteur: Daniëlle Dierckx
Algemeen coördinator van De Roma

De Roma, een unieke Volksschouwburg

Waar de community het verschilt maakt

De Roma, een unieke Volksschouwburg

De Roma is een Volksschouwburg in het midden van Borgerhout in Antwerpen. Hier wonen veel verschillende nationaliteiten en jongeren. De armoede is groot. Maar de complexiteit van de wijk trekt ook veel progressieve mensen. Het cultuurhuis is ongeveer 90 jaar geleden gebouwd als bioscoop en heeft door de jaren heen veel verschillende functies gehad, maar de grandeur van de mooie foyer en zaal waren op den duur verworden tot een ruïne.

Ontstaan van de vrijwilligerswerking

Paul Schyvens zag in de verwaarloosde Roma de potentie om een hefboom voor de buurt te zijn en nam het initiatief die te gaan opknappen. Toen politieke steun en subsidies niet direct loskwamen, is hij letterlijk op straat mensen gaan vragen ‘om mee te helpen met afbreken en opbouwen’. De basis voor de huidige vrijwilligerswerking. De 100 vrijwilligers, die Paul in de eerste fase hielpen, hangen als waardering met hun profielfoto in de foyer. Er zijn momenteel 470 vrijwilligers actief terwijl er 30 mensen in vaste dienst zijn. Er is sprake van een overwegend ouder vrijwilligerspubliek (50+), meer vrouwen dan mannen, van zo’n 20 verschillende afkomsten, al zijn het kleine aantallen per afkomst. Jongeren zijn moeilijker te betrekken voor de meer routinetaken zoals poetsen, koken voor de artiesten, bardienst, foyer, kaartcontrole.

Opening van de nieuwe bar

Opening van de nieuwe bar

De trigger om mee te doen

De drijvende en wervende kracht van de initiator was een belangrijke reden voor vrijwilligers om mee te doen. Maar ook het feit dat Borgerhout een sociaal betrokken profiel van bewoners kent die graag hun steentje bijdragen. Het is een sneeuwbaleffect: mensen steken elkaar aan. Op dit moment is de brede programmering een belangrijke factor om vrijwilligers te binden en te werven. Elke dag zijn er andere activiteiten voor andere publieksgroepen, alle georganiseerd met de vrijwilligers. Naast een brede muziekprogrammering bijvoorbeeld Stad in Debat, dansnamiddagen voor senioren, filmavonden en kindervoorstellingen.

Vrijwilligers motiveren en binden

Vooral veel vriendschap en liefde is wat je bij De Roma krijgt. Het groepsgevoel en de samenhang binnen de groep is wat mensen motiveert. Er is sprake van een natuurlijke instroom. Reclame maken om mensen aan te trekken is niet nodig. Een vrijwilligersvergoeding kennen ze niet, maar er worden wel jaarlijks een paar activiteiten georganiseerd, zoals een diner met feest, of gewoon een vrijwilligersborrel. Dat lijkt eenvoudig, maar vrijwilligers waarderen dit zeer. ‘In de watten worden gelegd in de zaal waar je normaal keihard werkt’. Het gaat vooral over de sfeer en de waardering die er expliciet uit blijkt. Overigens ligt de echte sleutel tot de vrijwilligersbinding in de dagelijkse omgang van het professionele team met de vrijwilligers.

Vooral veel vriendschap en liefde is wat je bij De Roma krijgt.

Professionals versus vrijwilligers

Er is sprake van een cultuur van gelijkwaardigheid, die in traditionele vrijwilligersorganisaties dikwijls ontbreekt. Professionals doen mee met dezelfde taken als de vrijwilligers. En er is een cultuur van heel snel reageren op voorstellen uit de community. Er is veel ruimte voor vrijwilligers om mee te denken en in te brengen. Vrijwilligers zijn geenszins ‘die goedkope arbeidskrachten’. De grote troef van De Roma is dat er gestart is als vrijwilligersorganisatie en dat de groei zeer constant is gegaan. De professionalisering is eigenlijk ook gewoon door de vrijwilligers vormgegeven. Die zijn altijd dicht betrokken in ontwikkelingen en worden zonodig opgeleid, bijvoorbeeld bij de introductie van het electronisch betalen.

De Roma community als hefboom

De community van De Roma creëert ook allerlei waarde en verbindingen buiten gebouw en zaal. De culturele projecten slagen erin om sociaal economische verschillen te overstijgen en de sociale kloof in Borgerhout een beetje te dichten. Veel vrijwilligers helpen andere vrijwilligers. Bij verhuizing, bij zorg en gezondheid, bij eenzaamheid, bij (re)integratie. Iets waar professionele welzijnsorganisaties niet in slagen wordt door de vrijwilligerswerking van De Roma gegenereerd. Er zijn ook allerlei samenwerkingen met maatschappelijke organisaties in de buurt. Soms worden nieuwkomers bij De Roma vrijwilliger en ontwikkelen ze zich zodanig dat ze doorstromen naar een vaste baan.

Blik op de toekomst

De Roma als plek voor fysieke ontmoeting is heel belangrijk voor de vrijwilligerscommunity. Dus in deze coronatijd is het moeilijk om goed binding te houden. De medewerkers hebben allemaal een deel van de vrijwilligers gebeld om vinger aan de pols te houden. Sociale zorg op afstand. Daarnaast is er ‘feel good’ communicatie per brief om de sfeer van de Roma community levend te houden. Een mooi initiatief is dat enkele vrijwilligers mondmaskers naaien voor alle vrijwilligers van De Roma. Een hoofdbreker is wel hoe het straks zal lopen als er minder aciviteiten, minder mensen, en dus ook minder vrijwilligers, in het gebouw mogen. De intensiteit zal minder worden voor de groep als geheel en de hele groep vasthouden zal uitdagend zijn. 

Daniëlle Dierckx is algemeen coördinator van De Roma.

Daniëlle Dierckx is algemeen coördinator van De Roma.

Dit artikel is eerder verschenen in Uncover, een uitgave van het domein Leisure & Events van de Breda University of Applied Sciences. Nieuwsgierig naar de andere artikelen uit Uncover? Stuur dan een mailtje naar ton@nrit.nl.
Topics:Cultuur
Trefwoorden: cultuur cultuurparticipatie, België, Vlaanderen, theaters, vrijwilligers

CELTH
 





||| Nieuws |||

27/03/24
Exclusief voor leden
Drie Van Goghs lang te zien in Rijksmuseum Amsterdam
Het Rijksmuseum krijgt drie extra troeven in handen, drie Van Goghs. Het museum is vaak een onderdeel voor de vele toeristen die naar Nederland komen. Zij willen vast ook graag die langdurige bruiklenen zien.
25/03/24
Exclusief voor leden
Meer fun en groen in speeltuin Spoorwegmuseum
Het Spoorwegmuseum in Utrecht is druk bezig met de herinrichting van het buitenterrein. De inrichting van de speeltuin, het traject van de kindertrein en de plek van de distributie-ingang worden aangepast.
22/03/24
Exclusief voor leden
Thuis centraal in Erfgoeddag 2024 in Vlaanderen en Brussel
Op zondag 21 april staat Erfgoeddag in Vlaanderen en Brussel met meer dan 900 activiteiten in het teken van ‘Thuis’.
14/03/24
Regio Noord-Holland Noord erkend als cultuurregio
Goed beleidsnieuws voor samenwerkingsverbanden in de culturele sector in Noord-Holland. Met het regioprofiel ‘Zee aan ruimte, land vol cultuur’ erkent het Ministerie van OCW (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) de regio Noord-Holland Noord sinds 1 maart officieel als landelijke cultuurregio.
11/03/24
Exclusief voor leden
Twee molens Gouda staan stil na technische controle
Twee van de bekendste monumenten van Gouda staan stil, molen De Roode Leeuw en molen 't Slot. De gemeente heeft in samenspraak met de betrokken molenaars de wieken van 2 molens tijdelijk stil laten zetten. Dat gebeurde na een inspectie van de lasverbindingen.
07/03/24
NS station Leeuwarden steunt museum Princessehof
Spoorbedrijf NS wil meer doen met maatschappelijke partners. Concreet is dit te zien in het station ...
28/02/24
Exclusief voor leden
Ecosysteem rond varend erfgoed onder druk
De toekomst van het Nederlands varend erfgoed staat onder druk. Dat komt omdat traditionele verdienmodellen niet meer volstaan omdat eisen van consumenten veranderen. Als de vloot in de toekomst verder krimpt, kan het hele ecosysteem van maritiem erfgoed kritische massa verliezen en verloren gaan.
27/02/24
Koning opent Nationaal Holocaust Museum
Koning Willem-Alexander opent zondag 10 maart het Nationaal Holocaustmuseum in Amsterdam. Het museum toont aan de hand van 2.500 voorwerpen, herontdekte foto’s en films, geluidsopnamen, documenten en installaties de geschiedenis.

||| Agenda |||

18/04/24
18/04/24 t/m 18-04-24: TRENDCONGRES 2024
Op donderdag 18 april 2024 organiseert NRIT samen met de opleidingen Tourism Management van de Neder...
11/06/24
11/06/24 t/m 11-06-24: Openhuis Posta7 - FEC & Retailtainment
Op dinsdag 11 juni organiseert Pleisureworld Openhuis bij FEC Posta7. Dat is dé hotspot ...
24/06/24 t/m 26-06-24
24/06/24 t/m 26-06-24: CBTS 2024
Van 24 tot en met 26 juni organiseert de Breda University of Applied Sciences de jaarlijkse CBTS-con...
25/06/24 t/m 28-06-24
25/06/24 t/m 28-06-24: Atlas Annual Conference 2024
Onder het thema 'Navigating the Future' organiseert de Breda University of Applied Sciences van 25 t...