Deze website maakt gebruik van cookies.Meer informatieDeze melding verbergen

Geplaatst op: 05-01-2021
Auteur: Daniëlle Dierckx
Algemeen coördinator van De Roma

De Roma, een unieke Volksschouwburg

Waar de community het verschilt maakt

De Roma, een unieke Volksschouwburg

De Roma is een Volksschouwburg in het midden van Borgerhout in Antwerpen. Hier wonen veel verschillende nationaliteiten en jongeren. De armoede is groot. Maar de complexiteit van de wijk trekt ook veel progressieve mensen. Het cultuurhuis is ongeveer 90 jaar geleden gebouwd als bioscoop en heeft door de jaren heen veel verschillende functies gehad, maar de grandeur van de mooie foyer en zaal waren op den duur verworden tot een ruïne.

Ontstaan van de vrijwilligerswerking

Paul Schyvens zag in de verwaarloosde Roma de potentie om een hefboom voor de buurt te zijn en nam het initiatief die te gaan opknappen. Toen politieke steun en subsidies niet direct loskwamen, is hij letterlijk op straat mensen gaan vragen ‘om mee te helpen met afbreken en opbouwen’. De basis voor de huidige vrijwilligerswerking. De 100 vrijwilligers, die Paul in de eerste fase hielpen, hangen als waardering met hun profielfoto in de foyer. Er zijn momenteel 470 vrijwilligers actief terwijl er 30 mensen in vaste dienst zijn. Er is sprake van een overwegend ouder vrijwilligerspubliek (50+), meer vrouwen dan mannen, van zo’n 20 verschillende afkomsten, al zijn het kleine aantallen per afkomst. Jongeren zijn moeilijker te betrekken voor de meer routinetaken zoals poetsen, koken voor de artiesten, bardienst, foyer, kaartcontrole.

Opening van de nieuwe bar

Opening van de nieuwe bar

De trigger om mee te doen

De drijvende en wervende kracht van de initiator was een belangrijke reden voor vrijwilligers om mee te doen. Maar ook het feit dat Borgerhout een sociaal betrokken profiel van bewoners kent die graag hun steentje bijdragen. Het is een sneeuwbaleffect: mensen steken elkaar aan. Op dit moment is de brede programmering een belangrijke factor om vrijwilligers te binden en te werven. Elke dag zijn er andere activiteiten voor andere publieksgroepen, alle georganiseerd met de vrijwilligers. Naast een brede muziekprogrammering bijvoorbeeld Stad in Debat, dansnamiddagen voor senioren, filmavonden en kindervoorstellingen.

Vrijwilligers motiveren en binden

Vooral veel vriendschap en liefde is wat je bij De Roma krijgt. Het groepsgevoel en de samenhang binnen de groep is wat mensen motiveert. Er is sprake van een natuurlijke instroom. Reclame maken om mensen aan te trekken is niet nodig. Een vrijwilligersvergoeding kennen ze niet, maar er worden wel jaarlijks een paar activiteiten georganiseerd, zoals een diner met feest, of gewoon een vrijwilligersborrel. Dat lijkt eenvoudig, maar vrijwilligers waarderen dit zeer. ‘In de watten worden gelegd in de zaal waar je normaal keihard werkt’. Het gaat vooral over de sfeer en de waardering die er expliciet uit blijkt. Overigens ligt de echte sleutel tot de vrijwilligersbinding in de dagelijkse omgang van het professionele team met de vrijwilligers.

Vooral veel vriendschap en liefde is wat je bij De Roma krijgt.

Professionals versus vrijwilligers

Er is sprake van een cultuur van gelijkwaardigheid, die in traditionele vrijwilligersorganisaties dikwijls ontbreekt. Professionals doen mee met dezelfde taken als de vrijwilligers. En er is een cultuur van heel snel reageren op voorstellen uit de community. Er is veel ruimte voor vrijwilligers om mee te denken en in te brengen. Vrijwilligers zijn geenszins ‘die goedkope arbeidskrachten’. De grote troef van De Roma is dat er gestart is als vrijwilligersorganisatie en dat de groei zeer constant is gegaan. De professionalisering is eigenlijk ook gewoon door de vrijwilligers vormgegeven. Die zijn altijd dicht betrokken in ontwikkelingen en worden zonodig opgeleid, bijvoorbeeld bij de introductie van het electronisch betalen.

De Roma community als hefboom

De community van De Roma creëert ook allerlei waarde en verbindingen buiten gebouw en zaal. De culturele projecten slagen erin om sociaal economische verschillen te overstijgen en de sociale kloof in Borgerhout een beetje te dichten. Veel vrijwilligers helpen andere vrijwilligers. Bij verhuizing, bij zorg en gezondheid, bij eenzaamheid, bij (re)integratie. Iets waar professionele welzijnsorganisaties niet in slagen wordt door de vrijwilligerswerking van De Roma gegenereerd. Er zijn ook allerlei samenwerkingen met maatschappelijke organisaties in de buurt. Soms worden nieuwkomers bij De Roma vrijwilliger en ontwikkelen ze zich zodanig dat ze doorstromen naar een vaste baan.

Blik op de toekomst

De Roma als plek voor fysieke ontmoeting is heel belangrijk voor de vrijwilligerscommunity. Dus in deze coronatijd is het moeilijk om goed binding te houden. De medewerkers hebben allemaal een deel van de vrijwilligers gebeld om vinger aan de pols te houden. Sociale zorg op afstand. Daarnaast is er ‘feel good’ communicatie per brief om de sfeer van de Roma community levend te houden. Een mooi initiatief is dat enkele vrijwilligers mondmaskers naaien voor alle vrijwilligers van De Roma. Een hoofdbreker is wel hoe het straks zal lopen als er minder aciviteiten, minder mensen, en dus ook minder vrijwilligers, in het gebouw mogen. De intensiteit zal minder worden voor de groep als geheel en de hele groep vasthouden zal uitdagend zijn. 

Daniëlle Dierckx is algemeen coördinator van De Roma.

Daniëlle Dierckx is algemeen coördinator van De Roma.

Dit artikel is eerder verschenen in Uncover, een uitgave van het domein Leisure & Events van de Breda University of Applied Sciences. Nieuwsgierig naar de andere artikelen uit Uncover? Stuur dan een mailtje naar ton@nrit.nl.
Topics:Cultuur
Trefwoorden: cultuur cultuurparticipatie, België, Vlaanderen, theaters, vrijwilligers

CELTH



||| Nieuws |||

09/07/25
CELTH Industry Day brengt wetenschap en praktijk samen tijdens World Leisure Congress
Op woensdag 27 augustus 2025 organiseert het Centre of Expertise Leisure, Tourism & Hospitality (CELTH) de Industry Day tijdens het World Leisure Congress in Breda. Deze dag vormt de brug tussen wetenschap en praktijk in de leisure-, toerisme- en hospitalitysector.
04/07/25
Nieuwe erfgoedroute-app brengt Limburgs verleden tot leven
Onder grote belangstelling is de gratis app Erfgoed Route Limburg gelanceerd. De app biedt wandelaars en fietsers een unieke manier om het erfgoed van Noord- en Midden-Limburg te beleven via audio- en videoverhalen op locatie.
04/07/25
Nieuwe tool brengt toeristisch aanbod regio in kaart
Toerisme Veluwe Arnhem Nijmegen (TVAN) heeft op 3 juli de Destination Data Monitor gelanceerd: een interactieve tool die inzicht geeft in het toeristisch aanbod per gemeente of regio.
30/06/25
Exclusief voor leden
ABN AMRO verstrekt €25 miljoen lening aan Tiqets
ABN AMRO heeft een lening van €25 miljoen toegekend aan Tiqets Holding BV, een toonaangevend digitaal platform voor culturele en toeristische ervaringen.
26/06/25
Rotterdam ontvangt internationale experts voor advies over cultuur
Van 2 tot en met 5 juli ontvangt Rotterdam tien internationale experts, vanuit alle windstreken, om mee te denken over de culturele toekomst van Rotterdam.
20/06/25
Exclusief voor leden
Provincie Limburg schiet musea te hulp
De drie provinciale musea in Limburg krijgen hulp van de Provincie om hun stijgende kosten te kunnen betalen.
18/06/25
Exclusief voor leden
Oeds Bijlsma wordt interim directeur-bestuurder Fries Museum en Princessehof
De Raad van Toezicht van het Fries Museum en Keramiekmuseum Princessehof heeft Oeds Bijlsma benoemd tot interim directeur-bestuurder van de beide musea. Met ingang van 5 augustus 2025 zal hij voor een periode van zes maanden leiding geven aan de organisatie, totdat een definitieve directeur-bestuurder is aangetrokken.
17/06/25
Caroline Belt wordt directeur-bestuurder voor de Van Gogh Sites Foundation.
Met ingang van 1 juli start Caroline Belt als directeur-bestuurder voor de Van Gogh Sites Foundation. Caroline neemt hiermee het stokje over van Frank van den Eijnden die in de afgelopen 15 jaar Van Gogh in Brabant op de kaart heeft gezet en Simone van der Heiden die vanaf 2022 mede de directie heeft gevoerd.