Horeca: laat toeristen maar komen
Ondernemers staan open voor groei toerisme maar drukte wordt gezien
Toerisme wordt steeds belangrijker voor de economie in Nederland. De vervlechting van horeca en toerisme is groot. Bijna zeventig procent van de horecaondernemers geeft aan dat toerisme belangrijk is voor hun zaak en ruim de helft geeft aan dat er nog ruimte is voor verdere groei van het toerisme. Draagvlak en samenwerking is daarbij van groot belang. Dat blijkt uit onderzoek van Koninklijke Horeca Nederland (KHN).
KHN-voorzitter Robèr Willemsen: "Deze cijfers geven aan dat de horeca klaar is om de groeiende groep gasten te ontvangen. Belangrijk is om deze groei in goede banen te leiden. KHN wil hier samen met omwonenden en gemeenten in optrekken.”
In 2018 droeg de horeca volgens cijfers van het CBS met ruim 12 miljard het meeste bij aan de toeristische sector. Het aantal binnen- en buitenlandse gasten groeit van 42 miljoen in 2017 naar bijna 60 miljoen in 2030 (bron NBTC). Om de gevolgen van deze groei beter in te kunnen schatten vroeg KHN middels een enquête aan horecaondernemers welke gevolgen deze groei heeft voor hun bedrijf en of ze er klaar voor zijn.
We kunnen de groei van het toerisme aan
Uit het onderzoek blijkt dat horecaondernemers volop mogelijkheden zien om de voorspelde groei van het toerisme in hun omgeving te laten plaatsvinden. 56 procent van de ondernemers is hier zelfs zeker van en 30 procent geeft aan misschien mogelijkheden te zien. Slechts een kleine 10 procent van de ondernemers denkt dat er geen ruimte voor groei is.
Aan de ondernemers werd ook gevraagd in welke mate zij angst voor- of onvrede over ‘overtoerisme’ merken bij bewoners en de politiek in hun omgeving. Dit is bij één op de drie ondernemers het geval. Ondernemers merken de discussie rondom ‘overtoerisme’ het sterkst bij bewoners en politici uit de Randstad (56 procent), gevolgd door de regio’s Zuid (30 procent), Midden (28 procent) en Noord (23 procent).
Spreiding over het jaar
Horecaondernemers zien ook een aantal uitdagingen. Om het groeiende toerisme op een goede manier te kanaliseren is het volgens horecaondernemers belangrijk dat er slagen worden gemaakt in de toeristische agenda van Nederland. Zo liggen er kansen voor regionale marketing door binnen regio’s samen te werken en toeristen niet alleen te spreiden over het land, maar ook over het jaar. Mogelijke oplossingen die door ondernemers worden genoemd: het realiseren van voldoende slechtweervoorzieningen, het spreiden van evenementen en het benadrukken van de identiteit van dorpen en steden.
70%: zorg voor toeristisch actieprogramma
Een geslaagde groei van het toerisme kan niet zonder samenwerking en draagvlak in de omgeving. Bijna 90 procent van de horecaondernemers vindt het belangrijk dat bedrijven hun meerwaarde motiveren en aan de buurt laten zien, bijvoorbeeld door bij te dragen aan de werkgelegenheid of de ontwikkeling van hun gemeente. 70 procent vindt dat er meer samenwerking moet komen tussen ondernemers onderling voor een goed toeristisch actieprogramma. 72 procent van de ondernemers vindt dat gemeenten en provincies beter moeten samenwerken.
De horeca is volop bezig om de band met de bewoners goed te houden, meent KHN. Dit is in beleidsstukken voor gemeenten nog een grote opgave. Bovendien vindt een grote meerderheid (92%) dat gemeenten er werk van moeten maken om omwonenden te betrekken bij het toeristische beleid. Meer dan de helft (59%) van de ondernemers blijkt zelf ook omwonenden te betrekken bij activiteiten in hun bedrijf. Voorbeelden die genoemd worden zijn het organiseren van buurtdagen, straatfeesten en open dagen.
Niet overal groei Met het debat over overtoerisme lijkt het alsof in heel Nederland groei van toerisme plaatsvindt. Dat is niet waar blijkt uit de cijfers van de overnachtingen in logiesaccommodaties. In Noord-Holland groeide het toerisme met 10,3 procent weer sterk, blijkt uit de eerste halfjaarcijfers van 2019 berekend door CBS. In totaal zag deze provincie met Amsterdam als stuwende kracht, 7,6 miljoen gasten (aandeel: 34 procent). Mooie groeicijfers konden ook Noord-Brabant (+8,1 procent) en Gelderland (+7,1 procent) presenteren. Er zijn ook provincies waar het toerisme stevig daalt. Minder ging het met Flevoland (-6,3 procent), Overijssel (-4,3 procent) en Groningen (-4,1 procent). Opmerkelijk is dat qua overnachtingen Overijssel vrijwel stabiel bleef (-0,3 procent). Van de grote toeristische provincies met meer dan een miljoen gasten in het eerste halfjaar deden ook Zeeland (+3,7 procent) en Limburg (+1,7 procent) het goed. In Zuid-Holland zien we een bijzondere ontwikkeling met een lichte afname van het aantal gasten (-0,2 procent) en een groei van het aantal overnachtingen (+2,8 procent). |
De roep om draagvlak, marketing en samenwerking is niet zomaar een sociaal wenselijk antwoord in de enquete. Toerisme is voor 22% van de 946 ondernemers die deelnamen aan dit onderzoek onmisbaar. Deze groep is vrijwel geheel afhankelijk van toerisme. Vaak wordt horeca gezien als een bieder van hospitality voor een veelvoud van doelgroepen. Nu blijkt hoe belangrijk toerisme is voor deze ondernemers.
Samen zorgen voor een gastvrije groei
Robèr Willemsen, voorzitter KHN: "Met 232.000 voltijdsbanen is de horeca goed voor de helft van de banen binnen het toerisme. Ik ben blij dat horecaondernemers de toekomst van het toerisme met veel vertrouwen tegemoet zien. Ik herken ook de punten van zorg die naar voren komen uit het onderzoek, zoals de spreiding van het toerisme over het jaar. Daarom is toerisme één van de speerpunten van KHN. We willen bijdragen aan een gastvrije groei van het toerisme door mee te denken op landelijke niveau en vooral samen te doen met omwonenden en gemeenten op het lokale niveau."
39% van toegevoegde waarde toerisme
De toegevoegde waarde van de toeristische sector bedroeg 30,4 miljard euro in 2018. De horeca droeg met ruim 12 miljard euro het meest bij aan de toegevoegde waarde in de toeristische sector in 2018. De toegevoegde waarde is de waarde van alle geproduceerde goederen en diensten (de productiewaarde of output) min de waarde van goederen en diensten die tijdens deze productie zijn verbruikt. KHN ziet op basis van onder meer deze cijfers de horeca als de huiskamer van het toerisme.
Met 232.000 banen is de horeca goed voor de helft van de banen in het toerisme. Een kwart van de banen bestaat uit de sectoren luchtvaart, reisbemiddeling, kunst en cultuur en sport, recreatie en het gokwezen. Een gering aantal zat in branches als de detailhandel, het openbaar vervoer en taxidiensten. De cijfers zijn afkomstig van CBS.