Nieuwe inspiratie voor strandovergangen

In het Nederlands toeristisch product is niets zo verwaarloosd als de strandovergang. Wat een prachtige start kan zijn van een mooie strandbeleving is vaak niets meer dan een simpele met zand ondergestoven trap. Met een beetje geluk staat er nog een bord met informatie over de voorzieningen die over het duin te vinden zijn en een eenvoudige fietsenstalling. Functionaliteit is hier koning en de beleving al jaren in de kerker opgesloten. In Zeeland vonden ze dat het roer om moest. Daarom heeft Kenniscentrum Kusttoerisme samen met Economische Impuls Zeeland en VVV Zeeland een inspiratiebijeenkomst ‘Innovatieve Strandovergangen’ georganiseerd.

"Veel bezoekers komen naar Zeeland voor een dagje strand. De toegang naar het strand, via een strandovergang, vormt daarbij het startpunt. De huidige strandovergangen voldoen prima, maar zouden wel meer inspiratie en beleving kunnen bieden aan de gasten.”

Parkeerplaatsen als belevingsknooppunt

Directe aanleiding was de verkenning rondom parkeeronthaallocaties. Deze verkenning had als doel om inzicht te krijgen in de kansen om te komen tot een duurzame kwaliteitsverbetering van parkeerterreinen langs de kust. Zodat er in de toekomst één of meer hoogwaardige, gastvrije en duurzame onthaallocaties bij het strand kunnen worden ontwikkeld die kunnen fungeren als belevingsknooppunt. De belangrijkste aanbevelingen uit dit onderzoek:

Parkeerterreinen vormen voor gebruikers vaak een eerste indruk van het gebied waarin ze recreëren. Bij de inrichting en invulling van het parkeerterrein zou meer rekening gehouden moeten worden met de wensen en behoeften vanuit de gebruikers.
De ontwikkeling van een parkeeronthaallocatie moet worden bekeken in breder perspectief dan de functie parkeren alleen. Het omliggende gebied met de verschillende andere functies (horeca, natuur, kust, beleving, veiligheid) moet worden meegenomen bij het opzetten een gastvrij onthaal.
De informatievoorziening over de (recreatie)mogelijkheden in het omliggende gebied moet op een makkelijke en toegankelijke manier aanwezig zijn op het parkeerterrein. Nadruk moet liggen op wat kan, niet op wat er niet mag/kan. Aansluiting bij het fietsknooppuntensysteem en wandelroutenetwerken is daarbij het uitgangspunt.
De mogelijkheden voor mobiel parkeren (via telefoon) kunnen verder worden gepromoot bij gebruikers van het parkeerterrein. Ook voor buitenlandse gasten dienen dergelijke systemen toegankelijk te zijn.
Ten aanzien van voorzieningen, zou de mogelijkheid van een permanent toiletgebouw de voorkeur hebben, maar de vraag is of dit op elk terrein te realiseren is (riolering, aanleg) en hoe beheer en onderhoud kunnen worden georganiseerd.
Op parkeerterreinen kunnen meer voorzieningen worden gerealiseerd gericht op fietsers. Zowel voor mensen die zelf hun (elektrische) fiets meenemen als voor voorbijgangers zouden elektrische oplaadpunten wenselijk zijn. Fietsverhuurmogelijkheden zichtbaar op het parkeerterrein of in de directe nabijheid kunnen worden toegevoegd.
Om elk parkeerterrein een eigen uitstraling te geven, passend bij het omliggende gebied en de recreatiemogelijkheden in het gebied, kan de thematische indeling van stranden worden gebruikt. Met het doortrekken van deze inhoudelijke thema’s ontstaat er één eenduidige informatievoorziening voor het gehele te ontsluiten gebied vanaf het parkeerterrein.
Parkeeronthaallocaties kunnen wellicht verrassende nieuwe verdienmodellen opleveren. Kansen liggen onder meer op het gebied van beheer, onderhoud en exploitatie van het parkeerterrein. Maar ook het toevoegen van andere functies of stimuleren van ander gebruik van het gebied zijn kansrijk. Nieuwe samenwerking tussen partijen, zowel overheden als ondernemers, is essentieel voor het verzilveren van nieuwe verdienkansen rondom parkeerterreinen.

Gemeenten slaan handen ineen voor strandovergangen 2.0

Naar aanleiding van die verkenning hebben Zeeuwse kustgemeenten aangegeven graag gezamenlijk op te trekken rondom het onderwerp strandovergangen. De gemeenten Schouwen-Duiveland, Sluis, Veere, Noord-Beveland en Goeree-Overflakkee hebben in een gezamenlijke inspiratiesessie nagedacht over de toekomst van strandovergangen. Naast inspiratie, van onder meer Ro&Ad Architecten, hebben de aanwezigen nagedacht over de (vernieuwende) invulling van strandovergangen in hun gemeenten. Uitgangspunt daarbij was het gemeentelijke DNA als onderdeel van de provinciale identiteit LAND IN ZEE! Hierdoor wordt iedere strandovergang een unieke plek, maar wel herkenbaar als onderdeel van de Zeeuwse kust. In de sessie werden kansrijke ontwikkelrichtingen voor vijf strandovergangen besproken. Een greep uit de ideeën:

Duinen landinwaarts doortrekken en daarin een parkeervoorziening realiseren
Huisjes op het dak van de parkeervoorziening bouwen met uitzicht op zee
Duinplein met waterbassin of waterplein met zicht op zee
Parkeergarage in berg met uitzicht op zee tijdens parkeren
Creëer een natuurtoegangspunt met natuurbruggen over weg
Maak een ontmoetingsplek voor ouderen uit het dorp
Zorg voor een ludiek vervoermiddel naar het strand
Bouw een hotel met parkeergarage in het duin
Denk na over vervoer naar strand met bijvoorbeeld tram, kabelbaan of segways
Ontwikkel een alternatieve route naar het strand met spannende paadjes door het duin
Speeltuin en sportgelegenheid voor de duinovergang
Doe meer met houten uitrolpaden die schoongehouden worden door paardenliefhebbers
Maak een fietspad op het strand

Conclusies

Samenvattend moet er aandacht zijn voor herkenbaarheid en duidelijkheid, moet worden ingezet op geluksmomenten, gedifferentieerd in tijd, doelgroep en ruimte en de vele stakeholders op het strand moeten worden gezien als een unieke kans iets moois te realiseren. De deelnemers hebben vier uitgangspunten geformuleerd:

1 Herkenbaarheid en duidelijkheid

Bij een strandovergang moeten bezoekers een welkomstgevoel ervaren en op een duidelijke, logische en makkelijke manier geleid worden naar het strand. Dit begint al bij een logische verbinding van het parkeerterrein naar de duinopgang. Deze moet prettig en veilig zijn en qua uitstraling passen bij het aanbod op het strand. In de communicatie (bebording) zou de nadruk moeten liggen op positieve boodschappen in plaats van op geboden en verboden.

2 Inzetten op geluksmomenten

Zet in op onvergetelijke geluksmomenten voor bezoekers, dit kan al beginnen op de parkeerplaats cq. strandovergang, bijvoorbeeld door onverwachts aanbod van activiteiten of service (ijsje, glijbaan naar het strand, uniek fotomoment, bolderkar).

3 Differentieer in tijd, doelgroepen ruimte

Heb aandacht voor de verschillende gebruikersgroepen (bewoner, dagrecreant, verblijfstoerist) en functies. Differentieer in tijd, doelgroepen ruimte. Dit kan door routing, of bijvoorbeeld aangepaste tariefstelling parkeren middels de ZeelandPas.

4 Zorg voor een brede blik

Bekijk strandovergangen als onderdeel van een breder gebied met meerdere ontwikkelingsopgaven. Hierdoor ontstaan win-win situaties voor meerdere betrokken partijen. Benut de grote hoeveelheid betrokken stakeholders als een kans. En gebruik een pilotproject gericht op Onthaal aan de kust (strandovergangen, parkeren) om in te zetten op duurzame samenwerking met winst voor alle partijen (gemeente, Waterschap, provincie, RWS, ondernemers, Strandexploitatie). Belangrijk daarbij is de realisatie van Zeeuws brede afstemming en borging van collectieve afspraken die ruimte bieden voor lokale partijen om invulling te geven aan maatwerk per locatie. De uitkomsten van deze pilot kunnen worden toegepast op andere locaties in Zeeland.

Verder lezen

De inspiratievoorbeelden die tijdens de bijeenkomst zijn besproken, de ontwikkelingen en ideeën per gemeente en een aantal algemene aanbevelingen worden beschreven in het rapport ‘Strandovergangen 2.0’ wat u hier kunt bekijken. Het rapport over de parkeeronthaallocaties is hier te downloaden.