Rabobank signaleert scherpe tweedeling in verblijfsrecreatie

Ondanks een sterk groei van het Nederlands toerisme staat de verblijfsrecreatie voor grote uitdagingen. De sector moet inspelen op sterk toegenomen concurrentie, een verzadigde markt en een grillige en veeleisende consument. Dat schrijft Rabobank in haar nieuwste Thema-update Verblijfsrecreatie die vandaag is verschenen.

Sectormanager Horeca en Recreatie Martijn Rol ziet een scherpe tweedeling in de markt tussen ondernemingen die wel succesvol zijn en ondernemingen die dat niet zijn. Volgens Rol moeten bedrijven die willen overleven op een goede locatie liggen of een unieke propositie bieden. "Op het moment dat je die unieke beleving niet kunt bieden, kijkt de consument puur naar prijs”, zegt Rol die stelt dat je dan als individueel bedrijf echt een probleem hebt in deze markt. "De grote ketens zitten met name op volume en volume en een uitstekende online propositie waar je als individueel bedrijf nauwelijks tegenop kunt concurreren.”

Vraag groeit vooral uit buitenland

In haar publicatie signaleert Rabobank al jaren een lichte groei van de vraag maar deze groei komt voornamelijk vanuit het buitenland. Daarvan profiteren vooral parken aan de kust, in de regio Amsterdam en aan grote waterpartijen. Na jaren van krimp stabiliseert het binnenlands toerisme maar de Nederlandse consument is kritisch ten aanzien van zijn vakantie-uitgaven en erg gevoelig voor kortingsacties. Daarnaast neemt het aanbod nog steeds toe. Aan de ene kant door nieuwe toetreders als B&B’s, kamperen bij de boer of attractieparken met logiesaccommodaties maar ook door omzetting van kampeerplaatsen naar bungalows of chalets. Daardoor is in enkele regio’s zoals Drenthe, de Achterhoek, Zuid-Limburg en delen van Noord-Brabant al sprake van een sterk verzadigde markt. Een markt waar bijvoorbeeld Roompot al niet meer in is geïnteresseerd. Jurgen van Cutsem, CEO van Roompot liet vorig jaar aan NRIT Media weten alleen nog maar aan de kust te willen uitbreiden en neemt geen bedrijven meer over in het achterland.

Grote verschillen

We zitten volgens Rol als Nederland recreatieland in een soort eindfase. "We zien een enorme instroom aan buitenlandse toeristen en de vraag is nu hoe je dat afhandelt. Amsterdam en Zeeland hebben een hele andere uitdaging dan bijvoorbeeld de Achterhoek of Limburg. Die laatste gebieden zijn sterk afhankelijk van binnenlands toerisme en daar zie je dat mensen korter en minder vaak op vakantie gaan. Zo’n gebied heeft een heel andere dynamiek als Amsterdam en Zeeland.”

Rabobank wil vooral perspectief schetsen

Toch is het niet allemaal kommer en kwel in deze nieuwe Thema-update. Meer dan vijftig procent van de Nederlandse verblijfsrecreatie bankiert bij de Rabobank en met deze publicatie wil de bank bedrijven ook inspireren: "We willen aangeven waar nu precies de pijn in de sector zit maar ondernemers ook een perspectief bieden”, zegt Rol. "Het is te makkelijk om alleen maar kritiek te hebben en daarom willen we ook aangeven waar volgens ons de kansen nu liggen.” Die kansen liggen kort samengevat in een sterke online zichtbaarheid, het bieden van een uniek en onderscheidend aanbod en samenwerken.

Online van levensbelang

Aangezien 80% van de Nederlanders zich online op een vakantie oriënteert is een goede online profilering van levensbelang. Daarin slagen met name ketens en grote samenwerkingsverbanden die zich langzaam maar zeker ontwikkelen tot grote online boekingskanalen. Kleine bedrijven kunnen in dit digitale geweld alleen overleven door online boekingskanalen van derden te benutten maar tegelijkertijd te zorgen daar niet volledig afhankelijk van te worden. Dat vereist een goede eigen responsive website die op alle devices goed werkt met een goede boekingsmachine die continu wordt aangepast en goed scoort in zoekmachines. "Een goede website lanceren is één ding”, zegt Vacansoleil directeur Bart van der Linden. "Maar je product op een toegankelijke manier boek- en verkoopbaar maken is een andere zaak.”

Creatieve ondernemers gezocht

Alleen parken met een uniek product (door ligging, voorzieningen of concept) en een hoge kwaliteit zullen volgens Martijn Rol van Rabobank overleven: "In sommige gebieden moet je als bedrijf echt wel een unieke propositie hebben om goed te renderen. Zo heeft bijvoorbeeld De Schatberg een grootschalig sport- en zwemcomplex, paintballterrein, waterskibaan en een klimpark en strandcamping de Quack een grootschalig Family Entertainment Center.” Het draait in deze sector volgens Rol om het innovatief vermogen van de ondernemer. "De creativiteit en het inzicht van de individuele ondernemer maakt hier echt het verschil. Je moet de creativiteit hebben om continu nieuwe attracties, accommodaties of vormen van beleving te realiseren want we zien dat de consument daar heel graag naar toe gaat. Die is continu op zoek naar een nieuwe beleving.” Alleen op die manier kunnen ze voldoende herhaalbezoek realiseren, hoge beoordelingen op reviewsites behalen en zo voldoende onafhankelijk blijven. In de optiek van Rol betekent innovatie niet het kopiëren van goede ideeën van een ander. "Ik zie nog te veel kopieergedrag in de branche waarbij bijvoorbeeld bepaalde glamping-concepten één op één worden gekopieerd. Daarmee onderscheid je jezelf niet meer.” Bedrijven moeten volgens Rabobank bewust schaarste creëren door te innoveren in bijzondere vormen van logies, attracties en (horeca)concepten. Voor een schaars product kun je een hogere prijs vragen wat je terugverdientijd positief beïnvloed.

Ook creativiteit in samenwerking

Volgens Rol moeten ondernemers ook meer lef moeten tonen en onverwachte samenwerkingsverbanden opzoeken. Mooi voorbeeld is een camping die geen ruimte had om te investeren maar samen ging werken met een handelaar die een grote voorraad caravans en chalets had. De campinghouder heeft nu nieuwe accommodaties en de caravanhandelaar een bestemming voor zijn onverkochte voorraad. Je hoeft als ondernemer volgens Rol niet alles te bezitten. "We zien allerlei leaseconstructies met leveranciers opkomen en samenwerkingsverbanden tussen vakantieparken om samen bepaalde voorzieningen te delen. Daar zien we oplossingen om de beleving van de gast te verhogen zonder enorme investeringen.” In Zeeuws-Vlaanderen werkte Strandcamping Groede weer samen de lokale overheid in de verdere ontwikkeling van de omgeving wat de authenticiteit van hun product weer verder versterkt. Daarnaast kunnen recreatiebedrijven natuurlijk ook samen de handen ineenslaan zoals in Ardoer of op Texel waar Exploitatiemaatschappij De Krim al jarenlang succesvol is.

Zorg voor voldoende cashflow voor investeringen

Rol breekt in het gesprek nog maar eens een lans voor voldoende ruimte voor investeringen, een goed gefinancierd bedrijf is daarbij een eerste voorwaarde: "Bedrijven die volledig met vreemd vermogen zijn gefinancierd hebben het moeilijk. Na rente en aflossing blijft er gewoon te weinig cashflow voor investeringen over en kom je in een negatieve spiraal terecht.”

De cirkel rond

Toch zitten sommige vakantieparken ondanks alle goede bedoelingen en verwachtingen van de ondernemer aan het eind van hun levenscyclus. Die bedrijven gaan verder als park voor arbeidsmigranten of worden weer teruggegeven aan landbouw of natuur. En dan is de cirkel weer rond. Op akkers die in de jaren vijftig van de vorige eeuw camping werden, groeien nu de aardappelen weer.

De Thema-update Verblijfsrecreatie

De Thema-update Verblijfsrecreatie is hier te downloaden: