Deze website maakt gebruik van cookies.Meer informatieDeze melding verbergen

Geplaatst op: 25-08-2014
Auteur: Han Verheijden

Attracties worden regionaal erfgoed

Attracties worden regionaal erfgoed

In mijn analyses van het toeristisch aanbod van regio’s of steden onderscheid ik altijd drie bouwstenen: het oorspronkelijk aanbod (cultuur, natuur, bevolking, infrastructuur), het afgeleide aanbod (accommodaties, voorzieningen en specifieke infrastructuur) en het organiserend vermogen (ondernemerschap, evenementen, promotie en boekingssystemen, etc.). Het oorspronkelijk aanbod is niet voor toerisme ontwikkeld, maar bepaalt meestal wel de identiteit van een bestemming. Denk maar aan de grachten van Amsterdam, de plassen en vaarten van Friesland of de kastelen en heuvels van Limburg.


Attracties (toeristische trekpleisters, zoals themaparken, uitkijktorens en dierentuinen) worden in deze systematiek gezien als onderdelen van het afgeleide aanbod. Deze voorzieningen zijn immers specifiek voor toeristisch gebruik gemaakt. Nu het toerisme een meer volwassen bedrijfstak wordt en zijn eigen geschiedenis opbouwt, lijkt dat te veranderen. De attracties worden door het publiek steeds vaker beschouwd als onderdeel van het regionaal, cultuurhistorisch aanbod en als mededrager van de regionale of stedelijke identiteit.


De Efteling, de Euromast, de Keukenhof, Madurodam en Neeltje Jans zijn allang niet meer louter commerciële themaparken. Ze zijn onlosmakelijk met de regio verbonden en zijn uitgegroeid tot bezienswaardigheden, die de doorsnee bezoeker niet mag en niet wil missen. Iets soortgelijks zie je in de Verenigde Staten, waar Disney World en Las Vegas beide om een puur commerciële reden zijn ontstaan. Inmiddels zijn deze trekpleisters ook fenomenen, die veel zeggen over de Amerikaanse mentaliteit en identiteit. Europeanen die anders nooit gokken of een pretpark bezoeken, gaan in Amerika wel naar de casino’s van Las Vegas of de parades van Mickey Mouse. Het mooiste historische voorbeeld van een gedaanteverandering is de Eiffeltoren: ooit een belangrijke trekker voor een Wereldtentoonstelling en nu een belangrijke bouwsteen van het Parijse erfgoed; voor de internationale toerist niet anders dan bijvoorbeeld de Sint-Pieter, de Borobudur, de Piramiden van Gizeh of de Taj Mahal.


Deze ontwikkeling kan in mijn visie een grote stimulans zijn voor de toeristische sector op regionaal of stedelijk niveau. De traditionele dragers van het oorspronkelijk aanbod (cultuur en natuur) zijn immers kwetsbaar (slijtage, schade aan flora en fauna) en hebben capaciteitsproblemen (probeer maar eens in de Sixtijnse Kapel te komen). Attracties zijn ecologisch of archeologisch veel minder gevoelig en kunnen relatief gemakkelijk worden uitgebreid en vernieuwd. Uitbreiding van de toeristische betekenis door het toevoegen van logiesaccommodatie kan hier ook sneller door de bestemming van de locatie en de beschikbare infrastructuur (ontsluiting, parkeren, etc.).


Nergens ter wereld zijn er zo veel attracties per vierkante meter of per inwoner als in Nederland. Hier liggen kansen en dus is het de hoogste tijd voor een herwaardering van onze parken. Planologische en financiële ondersteuning van de ontwikkeling van attracties kan veel voor een stad of regio betekenen. In mijn visie zal de burger dat ook toejuichen. Het gaat immers om ‘ons’ erfgoed, want wat is Den Haag zonder Madurodam, Emmen zonder Dierenpark, Rotterdam zonder Euromast, Midden-Brabant zonder Efteling, Harderwijk zonder Dolfinarium en Groene Hart zonder Keukenhof? En wat is er eigenlijk van toeristisch Eindhoven overgebleven na de sluiting van het Evoluon?


We zijn trots op onze attracties, en de inzet van publieke middelen voor de financiering van behoud en vernieuwing is zowel cultuurhistorisch als economisch meer dan de moeite waard! Vooral provinciale overheden zouden hier hun verantwoordelijkheid kunnen nemen en – naast planologische speelruimte – ook financiële middelen beschikbaar kunnen stellen voor de broodnodige investeringen in innovaties en kwaliteitsverbetering. De middelen zijn er en de toeristische sector zou er eigenlijk alles aan moeten doen om die te laten inzetten voor ‘hun’ regionale of stedelijke iconen.

Trefwoorden: attracties, erfgoed, regionale ontwikkeling, identiteit

||| Nieuws |||

25/07/25
Exclusief voor leden
Bestedingen bij fastservicerestaurants onder druk
Consumenten geven structureel minder geld uit bij zogenaamde fastservicerestaurants omdat ze die te duur vinden. Een trendbreuk.
16/07/25
Eerste podhotel van Nederland opent in hartje Den Haag
In het centrum van Den Haag is De Lola Podshotel officieel geopend, het eerste volwaardige podhotel van Nederland. Gevestigd in de voormalige Foodhallen aan de Haagsche Bluf, introduceert het hotel een innovatief slaapconcept met 80 compacte slaapunits.
10/07/25
Exclusief voor leden
Vrije consumptie stagneert, grote verschillen in vrijetijdssector
Nederlandse consumenten maken een pas op de plaats. Uit transactiedata van ING blijkt dat consumenten iets minder goederen en iets meer diensten kochten. Uit de vrijetijdssector komen wisselende resultaten naar voren.
09/07/25
CELTH Industry Day brengt wetenschap en praktijk samen tijdens World Leisure Congress
Op woensdag 27 augustus 2025 organiseert het Centre of Expertise Leisure, Tourism & Hospitality (CELTH) de Industry Day tijdens het World Leisure Congress in Breda. Deze dag vormt de brug tussen wetenschap en praktijk in de leisure-, toerisme- en hospitalitysector.
08/07/25
Rustwat opnieuw verkozen tot leukste waterrasterras
Voor het tweede jaar op rij is Rustwat aan de Linge uitgeroepen tot ‘Het leukste terras aan het water’ in het Rivierengebied. Het terras wist opnieuw de meeste stemmen te verzamelen tijdens de jaarlijkse verkiezing van Stichting Bureau Toerisme.
08/07/25
Exclusief voor leden
Minor Hotels sleutelt aan B2B platformen
Minor Hotels (560 hotels wereldwijd) zet een stap binnen de B2B-strategie met de lancering van Minor...
02/07/25
Exclusief voor leden
Starbucks met 180 zitplaatsen opent op Schiphol
Centraal gelegen in de vernieuwde Lounge 1 van Schiphol is geopend een grote Starbucks-locatie van 500 vierkante meter. De herontwikkeling is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen Schiphol, Avolta AG en Starbucks.
02/07/25
Exclusief voor leden
Forse impact van btw-verhoging op logiessector
De btw-verhoging op logies leidt tot een vraagafname tot 30%, een 8,5% lagere omzet uit toeristische overnachtingen en flinke gevolgen voor budgethotels en de logiessector in de grensstreek. Toch wil het kabinet de btw-verhoging niet terugdraaien.