Deze website maakt gebruik van cookies.Meer informatieDeze melding verbergen

Geplaatst op: 03-09-2019
Auteur: Jasper Heslinga

Duurzame bestemmingen; hoe doe je dat? Op zoek naar ‘pareltjes’ uit de Oostenrijkse Alpen

Duurzame bestemmingen; hoe doe je dat? Op zoek naar ‘pareltjes’ uit de Oostenrijkse Alpen

Veel toeristische bestemming willen het zijn of willen het worden in de toekomst; een duurzame bestemming. Alleen de vraag blijft, wat is het en hoe doe je dat? Binnen de onderzoeksagenda van CELTH (Centre of Expertise Leisure Tourism & Hospitality) is dit tevens een van de kernthema’s waarop de onderzoeksprojecten zich richten. Op deze plek wil ik juist de nadruk leggen op een aantal inspirerende ideeën opgedaan in de Oostenrijkse Alpen. Over je eigen grenzen heen kijken en observeren hoe men duurzaam toerisme in andere landen probeert vorm te geven werkt heel verfrissend.


De lessen zijn gebaseerd op een door de STIRR (Stichting Innovatie Recreatie en Ruimte) georganiseerd bezoek dat een delegatie van Nederlandse toeristische ondernemers, bestuurders en wetenschappers in juni 2018 aan het gebied bracht, om inspiratie op te doen voor Nederlandse regio’s. Waarom naar de Alpen hoor ik u denken? De Alpen, en Oostenrijk in het bijzonder, is een relevant voorbeeld van een bestemming waar veel draagvlak is voor duurzaam toerisme en waar men wat verder is met het toepassen hiervan in de praktijk. We bezochten de plaatsen Ellmau en Werfenweng, deze ‘pareltjes’ zijn beide onderdeel van het Alpine Pearls netwerk.


Een opvallend voorbeeld dat aan het denken zet, is het betalingssysteem ter bevordering van het toerisme in Tirol. In grove lijnen bestaat het uit 1) toeristenbelasting en 2) ‘Pl­ichtbeitrag’. 


De toeristenbelasting is een bedrag dat, net als in Nederland, wordt betaald door de overnachtende toerist. Het verschil is dat hier het geld bij het lokale ‘Tourismus Verband’ terechtkomt.


De ‘Plichtbeitrag’ is een systeem dat alle bedrijven in de regio, ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, verplicht om een percentage van de omzet volgens een verdeelsleutel bij te dragen aan de toeristische infrastructuur. Hierbij wordt onderscheid gemaakt naar het type bedrijf (echte toeristische bedrijven betalen meer dan een supermarkt), maar ook naar de intensiteit van recreatie en toerisme in de regio. Naast het lokale ‘Tourismus Verband’ komt deze belasting ook terecht in een ontwikkelingsfonds. Met het geld van beide systemen worden investeringen gedaan om het toerisme te innoveren en te verduurzamen. Deze systemen zorgen ervoor de kosten en baten van toerisme eerlijker en transparanter worden verdeeld.  Omdat de P­ichtbeitrag al zo lang bestaat (sinds 1927!) en ingeburgerd is, levert deze weinig tot geen discussie op. Om een dergelijk systeem in Nederland vorm te geven is enorm lastige opgave en vraagt politieke visie, moed en draagvlak. Echter, in een tijd waar we het steeds vaker hebben over een balans en een eerlijkere verdeling tussen de lusten en lasten van toeristische ontwikkeling op bestemmingsniveau geeft dit stof tot nadenken.


Een tweede voorbeeld gaat over duurzame mobiliteit. In Werfenweng is de SAMO (SAnfte MObilität) kaart ontwikkeld, die toeristen gratis elektrisch vervoer biedt en andere kortingen in het gebied verschaft ter waarde van 350 euro. Voorwaarde is wel dat gasten met OV aankomen of hun autosleutels inleveren bij het hotel gedurende hun verblijf. De kracht van de visie zit hem in de lange adem, het doorvoeren ervan in alle aspecten van het toeristisch product, en het betrekken van de inwoners en hen laten meeprofiteren van het duurzame mobiliteitsconcept.


Bovengenoemd voorbeelden zijn slechts twee van de lessen opgedaan in Oostenrijk. Een uitgebreider overzicht van de lessen is gepubliceerd in het Journal of Tourism Futures. Dit artikel is geschreven door Hans Hillebrand (directeur STIRR), Tanja Emonts (adviseur Emonts advies) en ondergetekende en is vrij te downloaden via onderstaande link:

www.emeraldinsight.com/doi/pdfplus/10.1108/JTF-09-2018-0054

Trefwoorden: toerisme, duurzaam toerisme, mobiliteit, belastingen, toeristenbelasting, oostenrijk, beleid

||| Nieuws |||

23/07/25
Terrasverkiezing vergroot ondernemersbetrokkenheid én zichtbaarheid van waterrijk recreatief aanbod
De jaarlijkse verkiezing ‘Het leukste terras aan het water’, georganiseerd door Stichting Bureau Toerisme, heeft zich in korte tijd ontwikkeld tot een krachtig instrument voor regiopromotie en ondernemersactivatie.
23/07/25
Nieuw side event ‘Dagrecreatie Live’ tijdens Recreatie Vakbeurs 2025
Op donderdag 13 november 2025 vindt tijdens de laatste dag van de Recreatie Vakbeurs het nieuwe side event Dagrecreatie Live plaats. Dit interactieve middagprogramma richt zich op professionals in de dagrecreatie en biedt verdieping, inspiratie en netwerkmogelijkheden.
23/07/25
Exclusief voor leden
ACM geeft groen licht voor overname RCN-vakantieparken door Blackstone
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft toestemming gegeven voor de overname van vakantieparkorganisatie RCN door investeringsmaatschappij Blackstone. Het gaat hierbij om negen vakantieparken van RCN in Nederland.
23/07/25
Cheeta’s terug langs autosafari in Beekse Bergen
Goed nieuws voor bezoekers van Safaripark Beekse Bergen: de cheeta’s zijn weer te bewonderen langs de populaire autosafari. Na een ingrijpende verbouwing is het vernieuwde cheetaverblijf officieel in gebruik genomen. De verbouwing was noodzakelijk omdat in het verleden sommige bezoekers uitstapten wat tot gevaarlijke situaties leidde.
23/07/25
Exclusief voor leden
Sterk eerste kwartaal voor Ryanair, vooruitzichten onzeker door externe factoren
Ryanair heeft in het eerste kwartaal van het gebroken boekjaar 2025/2026 een winst na belastingen van €820 miljoen geboekt, een forse stijging ten opzichte van €360 miljoen in dezelfde periode vorig jaar. Het aantal passagiers groeide met 4% tot 57,9 miljoen, terwijl de gemiddelde ticketprijs met 21% steeg naar €51.
23/07/25
Campers in het voorjaar fors duurder
Tweedehands campers worden in het voorjaar gemiddeld 22 procent duurder verkocht dan in de winter. Dat blijkt uit een analyse van verkoopplatform Looping, gebaseerd op 857 tweedehands verkopen tussen mei 2023 en juli 2025. Caravans worden in het voorjaar juist goedkoper.
23/07/25
Exclusief voor leden
JA21 presenteert luchtvaartplan: investeren in bereikbaarheid, betaalbaarheid en innovatie
JA21 heeft haar ‘Luchtvaartplan 2030’ gepresenteerd, waarin de partij pleit voor een koerswijziging in het Nederlandse luchtvaartbeleid. Betaalbaarheid voor reizigers, een gelijk Europees speelveld, realistische verduurzaming en het behoud van banen staan centraal.
23/07/25
Efteling wil vakantiehuisjes bouwen op voormalige camping
De Efteling heeft de voormalige camping Bernehoeve in Kaatsheuvel gekocht en wil daar in de toekomst vakantiehuisjes realiseren in plaats van tenten of caravans. Dat meldt BN De Stem.