Deze website maakt gebruik van cookies.Meer informatieDeze melding verbergen

Geplaatst op: 01-04-2016
Auteur: Han Verheijden

Wordt cultuurtoerisme bedreigd?

Wordt cultuurtoerisme bedreigd?
Travelling man Deep Allum. Fotograaf: Steve Rainwater

Naast mijn werk als lector en adviseur ben ik ook actief als vrijwilliger. PUM (een initiatief van VNO/NCW) zendt mij regelmatig uit naar ontwikkelingslanden om er het management van toeristische bedrijven strategisch en operationeel te ondersteunen. Ik doe dat met groot plezier, maar afgelopen januari werd ik tijdens een project in Zambia opgeschrikt door de dood van een collega in Burkina Fasso. Op klaarlichte dag werd hij doodgeschoten door terroristen in een stadscafé. Dat zette mij aan het denken over de toekomst van het reizen.


Bij reizen (zowel toeristisch als zakelijk) vinden we het interessant om in aanraking te komen met andere culturen. Denk aan bijvoorbeeld de Arabische of Afrikaanse gemeenschappen. Reizen is voor velen een soort ‘interactief filmbezoek’. Je ziet van alles, je bent er (in tegenstelling tot in de bioscoop) zelf bij en juist dat laatste maakt het spannend. Vaag beseffen we dat die interactie heel vrijblijvend is. Het is en blijft entertainment, of op zijn best edutainment. Je hoeft je niet te committeren aan andere gewoonten of leefstijlen. Nadat je het allemaal hebt beleefd, vertrek je naar huis en wordt de reis niet meer dan een mooie herinnering.


Maar de wereld verandert en de vreemde culturen wachten onze komst niet meer af, maar komen naar ons toe. Miljoenen vluchtelingen vertrekken naar Europa. Zij reizen minder comfortabel dan wij, maar hun motief is zeker niet vrijblijvend. Voor hen wordt de reisbestemming een nieuw thuis. Daarmee worden wij nu veel indringender geconfronteerd met diezelfde culturen. Die cultuur, die tijdens de vakantie nog zo spannend was, is plots heel bedreigend. Wat mijn PUM-collega is overkomen, staat niet op zichzelf. Het verslag van de gebeurtenissen in de oudejaarsnacht in Keulen gaat de hele wereld over. Andere culturen blijken plots andere waarden te hebben en we kunnen niet langer hierover onze schouders ophalen.

Wat betekenen deze ontwikkelingen voor ons reisgedrag? Natuurlijk weet iedereen dat oorlog en onrust toeristen afschrikken. De recente gebeurtenissen raken direct de belangen van bijvoorbeeld Egypte, het Midden-Oosten, Indonesië, Turkije en zelfs Parijs (!). Of kijk naar Afrikaanse landen met burgeroorlogen of raciale en religieuze conflicten. Hoe zal het toerisme, als gevolg van dat geweld, zich ontwikkelen in Kenia, Zuid-Afrika of Zimbabwe? Om van landen als Sierra Leone en Somalië maar niet te spreken.


Maar nieuw en in mijn visie potentieel bedreigender is de weerzin die westerlingen wel eens zouden kunnen gaan krijgen tegen vreemde culturen. In eigen land is de interactie met een vreemde cultuur immers geen boeiende vrijetijdsbesteding, maar een bedreiging voor de eigen welvaart en levensstijl. We merken heel concreet (soms aan den lijve) dat voor veel culturen homoseksualiteit een taboe is, dat (ook in Nederland!) vrouwen stelselmatig worden onderdrukt en geweld soms wordt verheerlijkt. Als het dichterbij komt, is de in de reisgidsen fraai beschreven ‘exotische levensstijl’ plots onaantrekkelijk en wordt reizen een anticlimax. Mensen zouden wel eens en hekel aan cultuurreizen kunnen gaan krijgen. En dat heeft gevolgen voor onze hele sector.


Ik ben benieuwd hoe trendwatchers deze analyse duiden? Of laat u uw reactie aan ons horen!


Han Verheijden

Han Verheijden ontwikkelt en toetst concepten in de vrijetijdseconomie. Hij biedt opdrachtgevers een frisse, nuchtere kijk op een businessplan. info@hanverheijden.nl
Trefwoorden: cultuur, reizen, vrije tijd

||| Nieuws |||

09/07/25
Mag je dat souvenir meenemen?
Vakantiegangers zijn zich er vaak niet van bewust dat souvenirs van beschermde soorten afkomstig kunnen zijn, meldt de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Denk bijvoorbeeld aan sieraden gemaakt van schelpen, tassen van slangenleer, cactussen of kaviaar.
08/07/25
Exclusief voor leden
Minor Hotels sleutelt aan B2B platformen
Minor Hotels (560 hotels wereldwijd) zet een stap binnen de B2B-strategie met de lancering van Minor...
07/07/25
SVR vraagt om betaalbaar houden van kampeervakanties
Stichting Vrije Recreatie (SVR) meldt dat kampeervakanties té duur dreigen te worden voor de gast door stijgende toeristenbelasting in combinatie met stijgende kosten bij horeca en supermarkten.
04/07/25
Waar genieten Nederlanders deze zomer van hun vakantie?
De zomervakantie staat voor de deur en veel Nederlanders maken zich op voor een welverdiende reis naar het buitenland. Volgens reisorganisatie TUI blijven Spanje, Griekenland en Turkije de populairste Europese vliegbestemmingen.
02/07/25
Minder Nederlanders deze zomer op vakantie
Volgens de meest recente ANWB Vakantiemonitor kiest een kleiner percentage van de Nederlanders – 57% vergeleken met 73% vorig jaar – ervoor om in juli en augustus op vakantie te gaan. Deze verschuiving kenmerkt zich door een duidelijke voorkeur voor dichterbij huis. Vakanties binnen Europa en in eigen land winnen terrein, wat resulteert in de auto als meest gekozen vervoermiddel.
27/06/25
Exclusief voor leden
Hoge prijzen zetten Nederlands kusttoerisme onder druk
De Nederlandse kust dreigt binnen- en buitenlandse toeristen kwijt te raken door oplopende prijzen. Een dagje strand kost al snel 100 euro. Dat zet de concurrentiepositie van de Nederlandse kustregio’s onder druk. De kust kan aantrekkelijk blijven als horecaondernemers inzetten op een betere prijs-kwaliteitverhouding. Dat stelt sectorspecialist Services & Leisure Sjuk Akkerman van ING.
26/06/25
VVKR ontvangt 500ste lid
De Vereniging van Kleinschalige Reisorganisaties (VVKR) verwelkomt met trots haar 500ste lid: Tuktuk Reis Sri Lanka.
26/06/25
Exclusief voor leden
Wat zijn de best gewaardeerde Europese en Nederlandse stranden?
De zomer van 2025 staat voor de deur en strandliefhebbers kunnen hun hart ophalen. Maar waar kunnen ze het best hun handdoekje leggen? Vakantieplatform Holidu analyseerde de Google Maps-recensies. Beste Europese strand is Spiaggia dei Conigli op Lampedusa in Italië. Voor het beste Nederlandse strand moet je naar dat van Renesse in Zeeland.