Leisure als motor voor een betere samenleving: De wereld van de World Leisure Organization
In een wereld waarin werkdruk, digitalisering en maatschappelijke spanningen toenemen, wordt vrije tijd steeds belangrijker. Niet alleen als moment van ontspanning, maar ook als instrument voor maatschappelijke verandering. De World Leisure Organization (WLO) speelt hierin een centrale rol. Marcel Bastiaansen, lid van de Raad van bestuur van de WLO, en als hoogleraar vrije tijd en toerisme o.a. verbonden aan Breda University of Applied Sciences (BUas), vertelt over de missie van de organisatie, de trends in de leisuresector en het aankomende World Leisure Congress dat dit jaar in Breda plaatsvindt.
De World Leisure Organization
De WLO is een non-gouvernementele organisatie die wereldwijd het recht op vrije tijd promoot. "Het is een NGO die zich richt op drie hoofddoelen,” legt Bastiaansen uit. "Het stimuleren en verbinden van onderzoek naar vrije tijd, het verbinden van opleidingen wereldwijd, en het bevorderen van vrije tijd als mensenrecht.” Dat recht is vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. De WLO heeft een adviesrol binnen de verenigde naties en heeft zelfs een eigen "charter for leisure” opgesteld om beleidsmakers wereldwijd te beïnvloeden, vooral in landen waar vrije tijd niet vanzelfsprekend is.
Leisure breed zien
In Nederland wordt leisure vaak geassocieerd met bezoek aan evenementen, attracties, musea, voorstellingen en uitgaan. Maar de WLO hanteert een veel bredere definitie. "Vrije tijd is alles wat je vrijwillig doet en waarvoor je intrinsiek gemotiveerd bent, buiten werk, slaap en zorgtaken om,” aldus Bastiaansen. "Dat kan gaan van een museumbezoek tot sport, cultuur, attractieparken, en zelfs vakanties. De hele gastvrijheidsindustrie valt eronder.”
Een wereldwijd netwerk van kennis en samenwerking
De WLO heeft ook een wereldwijd kennisnetwerk van zogenaamde ‘World Leisure Centers of Excellence’. BUas is een van de zeven instellingen met deze status. "Dat betekent dat we master- en PhD-programma’s aanbieden op het gebied van vrije tijd en intensief samenwerken met andere instellingen,” zegt Bastiaansen. "Het mooie is dat je daardoor perspectieven uit verschillende culturen kunt combineren. Vrije tijd betekent iets anders in Nederland dan in China of Brazilië. We blijven beleidsmakers wereldwijd wijzen op het belang van het recht op vrije tijd.”
Leisure for a Better Society
Het thema van het World Leisure Congress 2025 is veelbelovend: Leisure for a Better Society. Bastiaansen: "Vrije tijd is niet alleen plezier maken. Je kunt het inzetten om mensen gezonder te laten leven, sociale ongelijkheid tegen te gaan en maatschappelijke spanningen te verminderen.” Leisure speelt voor Bastiaansen zowel een rol in individueel welzijn als voor een betere maatschappij. "Vrije tijd zie ik als een tool om de wereld een stukje mooier te maken.” Dat vergezicht resoneert ook in het onderwijs bij Buas. "Er komt in onze onderwijsprogramma’s meer nadruk te liggen op hoe vrije tijd bijdraagt aan het welzijn van mensen.”
Trends en uitdagingen in de leisuresector
Bastiaansen ziet internationaal vergelijkbare thema’s rond leisure. "Een belangrijk thema binnen de WLO is sociale ongelijkheid – denk aan gender- en rassenongelijkheid – en hoe die zich manifesteert in de vrije tijdssector. Daarnaast is er veel aandacht voor de digitalisering van vrije tijd. Wat doet het met mensen als ze hun vrije tijd steeds meer online besteden?” Bastiaansen maakt zich zorgen over de polarisatie in de wereld en vindt het belang van kennis nu groter dan ooit. "In deze tijd van desinformatie en fact-free politics het belangrijk is om je te baseren op betrouwbare en met wetenschappelijke onderzoeksmethoden vergaarde kennis. Dat is de enige manier waarop wij als mensheid een beetje slimmer kunnen worden.” In het gastvrijheidsdomein speelt de WLO daarin voor Bastiaansen een nadrukkelijke rol: "Voor docenten, onderzoekers en bedrijven biedt de WLO toegang tot wetenschappelijke informatie, de mogelijkheid om samen te werken met internationale universiteiten en een platform om verschillende perspectieven op vrije tijd vanuit diverse culturen te zien.”
Industry Day: brug tussen wetenschap en praktijk
Een primeur op het World Leisure Congress dit jaar is de Industry Day, georganiseerd door het Centre of Expertise Leisure, Tourism & Hospitality. "De gedachte daarachter is tweeledig,” legt Bastiaansen uit. "De academische wereld heeft behoefte aan input uit de praktijk. Wat speelt er in het werkveld? Tegelijkertijd kan de industrie profiteren van wetenschappelijke inzichten, bijvoorbeeld op het gebied van belevingsontwerp of gedragssturing.” BUas is volgens hem de ideale plek voor deze kruisbestuiving. "Wij combineren wetenschappelijk en toegepast onderzoek met wetenschappelijk en (hoger) beroepsonderwijs. Dat maakt ons een mooi platform om deze werelden samen te brengen.”
Een week lang het centrum van de leisurewereld
Het World Leisure Congress vindt eind augustus plaats op de campus van BUas in Breda. "We verwachten op de piekdag zo’n vijfhonderd deelnemers,” zegt Bastiaansen. "Het wordt een veelzijdig congres met veel verschillende invalshoeken op vrije tijd. Ik kijk ernaar uit om al die mensen op onze campus te ontvangen. Gedurende een week is BUas het centrum van de wereld als het gaat om leisurewetenschappen.”
Breda als podium voor vrije tijd
De stad Breda vervult een actieve en zichtbare rol binnen het congresprogramma. "Tijdens de Industry Day doen deelnemers in de middag onder begeleiding van CELTH en Breda Marketing mee aan zogeheten technical tours in de stad,” vertelt Bastiaansen. "Ze gaan op pad naar inspirerende locaties die aansluiten bij thema’s als onder meer leisure & food, technologie en innovatie. Daar krijgen ze een uniek kijkje achter de schermen en ontdekken ze hoe Breda op innovatieve wijze invulling geeft aan de organisatie van vrije tijd en gastvrijheid in de stad.”
Verwachtingen en hoop
Wat hoopt Bastiaansen dat het congres oplevert? "Ik hoop dat er kruisbestuiving plaatsvindt. Dat mensen uit de industrie naar huis gaan met nieuwe ideeën, niet alleen economisch maar ook maatschappelijk. En dat academici hun onderzoeksagenda aanpassen aan de realiteit van het werkveld.”
