Deze website maakt gebruik van cookies.Meer informatieDeze melding verbergen

Geplaatst op: 13-11-2023
Auteur: Ton Vermeulen
NRIT

Perspectief 2030: Iedere Nederlander moet profijt hebben van toerisme. Hoe dan!?

Perspectief 2030: Iedere Nederlander moet profijt hebben van toerisme. Hoe dan!?
Afbeelding van Michael de Groot via Pixabay

In Perspectief 2030, de visie voor toeristisch Nederland, staat dat in 2030 iedere Nederlander profijt moet hebben van toerisme. Een hele ambitieuze doelstelling. Grote vraag is hoe we dat precies kunnen realiseren.

Daarvoor moeten we een stapje terug doen en ontrafelen wat ‘profijt’ precies is. Met die vraag is de Koplopersgroep Bewonersprofijt aan de slag gegaan. Zij hebben nu hun eerste tussentijdse rapport gepresenteerd. Daarin wordt bewonersprofijt ontrafeld en dat blijkt nogal gecompliceerd te zijn.

Definitie bewonersprofijt

De definitie van bewonersprofijt die is ontwikkeld luidt: "De aanwezigheid van bezoekers op een plek en de activiteiten die zij hier ondernemen hebben impact op een bestemming. Bewonersprofijt gaat over het deel van die impact dat meerwaarde oplevert voor de bewoners”.

Het gaat daarbij om alle personen die een bezoek aan een plek brengen met recreatieve doeleinden, toeristen van ver weg maar ook bewoners uit de directe omgeving. De onderzoekers benaderen profijt in ruime zin. Het kan gaan over zowel waarde, nut, baat, voordeel, etcetera.

Om misverstanden te voorkomen stellen de schrijvers ook wat profijt juist niet is. Profijt is niet hetzelfde als steun. Maar profijt kan wel bijdragen aan steun, aan draagvlak. Profijt is ook niet hetzelfde als betrokkenheid. Maar betrokkenheid kan wel zorgen voor profijt.

Impact en profijt

Bewonersprofijt wordt gevormd door drie soorten effecten: economische impact, sociale impact en impact op de leefomgeving. Slechts een deel van deze effecten levert meerwaarde op voor de bewoners van een gebied en dat noemen we dan bewonersprofijt.Bewonersprofijt

Feitelijke en gepercipieerde profijt

Om het nog een stapje ingewikkelder te maken is er ook sprake van feitelijke versus gepercipieerde profijt. Bewoners hoeven bepaalde positieve impacts niet feitelijk als profijt te ervaren. Zelfs een ogenschijnlijk universele positieve impact als werkgelegenheid hoeft niet door iedereen als meerwaarde gezien te worden. Zo kan een inwoner ook vinden dat zijn of haar gemeente juist te afhankelijk is van toerisme. Daarbij komt dat bewoners zich niet altijd bewust zijn van de positieve effecten. Denk bijvoorbeeld aan een bewoner voor wie een deel van het inkomen afhangt van toerisme of die profiteert van de investeringen die vanwege toerisme gedaan worden in de natuurlijke leefomgeving, waarbij deze persoon zich niet bewust is van het bestaan van de impacts en/of de relatie met toerisme. Dat alles heeft tot gevolg dat er sprake kan zijn van feitelijk profijt zonder dat er sprake is van ervaren profijt. Het tegenovergestelde is ook mogelijk: er kan sprake zijn van ervaren profijt zonder dat er sprake is van feitelijk profijt.

Individuele en collectieve profijt

Bewonersprofijt kan ontstaan op twee niveaus: het niveau van de inwoner (individueel) en het niveau van de gemeenschap (collectief). Bestedingen van toeristen, kunnen bijvoorbeeld leiden tot een groei van de lokale economie (collectief) en tegelijkertijd tot een hoger inkomen voor specifieke bewoners (individueel).

Sturen op bewonersprofijt

Wat in ieder geval duidelijk is geworden is dat sturen op bewonersprofijt al gauw complex en uitdagend is. Bij het ontwikkelen van maatwerkinterventies is het de stem van de bewoners die centraal moet staan. Een goed deel van het gepercipieerde profijt is namelijk terug te voeren op de mate waarin bewoners zich al dan niet gehoord voelen met hun wensen en behoeftes. Voorbeelden van trajecten gericht op bewonersprofijt zijn nog dun gezaaid. Dit maakt het een relatief intui?tief proces van learning by doing. Het eindresultaat is meestal onzeker en vraagt bereidheid om zowel aanpak als doelstellingen gaandeweg aan te passen. De vier cases in de publicatie ‘Hoe bezoek bijdraagt aan bewonersprofijt’ zijn hier mooie voorbeelden van.

Conclusie

De nationale ambitie dat iedere inwoner profiteert van toerisme, moet wat de koplopersgroep betreft niet alleen gelezen worden in het kader van feitelijk collectief profijt, maar juist ook van ervaren individueel profijt. Dat zijn grote ambities die om zowel de juiste interventies maar ook om een goede meetmethodiek vragen. Daarmee gaat de koplopersgroep de komende jaren aan de slag.

Link: https://www.nbtc.nl/nl/site/download/hoe-bezoek-bijdraagt-aan-bewonersprofijt.htm?disposition=inline
Trefwoorden: beleid, onderzoek, Ida, toerisme, profijt, impact

CELTH



||| Nieuws |||

09/07/25
CELTH Industry Day brengt wetenschap en praktijk samen tijdens World Leisure Congress
Op woensdag 27 augustus 2025 organiseert het Centre of Expertise Leisure, Tourism & Hospitality (CELTH) de Industry Day tijdens het World Leisure Congress in Breda. Deze dag vormt de brug tussen wetenschap en praktijk in de leisure-, toerisme- en hospitalitysector.
04/07/25
Toeristische bestedingen in Zuid-Limburg stijgen naar recordhoogte
Zuid-Limburg heeft in 2023 een indrukwekkende groei doorgemaakt als toeristische bestemming. Uit onderzoek in opdracht van Visit Zuid-Limburg blijkt dat toeristen en recreanten samen maar liefst €1,59 miljard uitgaven in de regio. Deze groei onderstreept het belang van toerisme als economische motor voor de regio.
26/06/25
Studenten Buas en WUR onderzoeken klimaatrisico’s in Montenegrijnse toerismesector
Toerismestudenten van Breda University of Applied Sciences (Buas) en Wageningen University & Research hebben onlangs drie weken lang veldonderzoek gedaan in Montenegro. Ze droegen bij aan het inzicht in hoe lokale gemeenschappen de toenemende klimaatrisico's in de toeristische sector ervaren. Dit onderzoek, onderdeel van het jaarlijkse International Field Practicum, richt zich op complexe duurzaamheidsvraagstukken.
20/06/25
Exclusief voor leden
Recreatief fietsen in de lift: ontspanning en gezondheid als belangrijkste drijfveren
Het recreatief fietsen in Nederland zit in de lift. Nederlanders maken jaarlijks in totaal 532 miljo...
18/06/25
Trend minder alcohol drinken
In de horeca is het al duidelijk zichtbaar, de non-alcoholische dranken worden vaker besteld. Die trend is nu ook zichtbaar in de CBS-cijfers. Het is een belangrijke trend die van invloed is op de horeca in toeristische bedrijven.
10/06/25
Exclusief voor leden
Maatregelen handbagage laat Nederlanders nadenken over vliegreis
Vliegmaatschappijen scherpen de handbagageregels verder aan, waardoor reizigers meer betalen voor ingecheckte bagage en minder kunnen meenemen. Als gevolg daarvan overweegt een grote groep Nederlanders (37%) met een ander vervoermiddel op vakantie te gaan in plaats van te vliegen.
04/06/25
Barbara Oomen bij afscheid: praktijkgericht onderzoek belangrijk voor de regio
Barbara Oomen nam op dinsdag 3 juni afscheid als voorzitter van het College van Bestuur van HZ University of Applied Sciences. Ze deed dat met studenten, collega’s en relaties uit het werkveld in het atrium van de HZ in Vlissingen.
04/06/25
Internationaal World Leisure Congress strijkt neer in Breda
Van 25 tot en met 28 augustus is Breda het toneel van het achttiende World Leisure Congress. Dit prestigieuze, tweejaarlijkse evenement brengt zo’n vijfhonderd academici en professionals uit de vrijetijdssector samen om te praten over het thema ‘Leisure for a Better Society’.