Sterke groei recreatiewoningen (8,7%) deels door vastgoed gedreven
Het PBL onderzocht de groei van recreatiewoningen. Er zijn 10.072
recreatiewoningen bijgekomen, een groei van 8,7 procent. De toename was het
grootst in Zeeland en Limburg.
Het PBL-onderzoek (download rapport) maakt deel uit van de tweejaarlijkse
rapportage over ontwikkelingen in het landschap op verzoek van het Ministerie
van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Dit is de eerste editie, die
vandaag onder de titel ‘Het landschap geduid’ verschijnt. Hierin zijn ook de
groei van onder meer grote distributiecentra en kassen meegenomen. Die combinatie
is opgenomen omdat kassen, distributiecentra en ook recreatiewoningen sterk meespelen
in het debat over het landschap. Dit artikel concentreert zich op de
recreatiewoningen.
Op 1 januari 2022 telde Nederland 127.851 recreatiewoningen, 20.375
standplaatsen (voor chalets of stacaravans) op vakantieparken, en 14.912
woningen op vakantieparken. Dat kunnen recreatiewoningen zijn waar permanente
bewoning is toegestaan of woningen van bijvoorbeeld beheerders van een camping.
Tussen 2017 en 2022 nam het aantal recreatiewoningen in Nederland met 8,7
procent toe. De toename van het aantal recreatiewoningen was in absolute zin
het grootst in de provincie Zeeland, en in relatieve zin in de provincie
Limburg.
De ontwikkeling van grotere complexen van recreatiewoningen
(meer dan 50 recreatiewoningen) was vooral zichtbaar in Zeeland en op
Goeree-Overflakkee. Dat vond plaats zowel in de kustzone als langs de
Deltawateren en elders in Nederland langs de grote wateren en rivieren. Denk
daarbij aan het IJsselmeer, Veluwemeer en de Maas in Limburg.
Toename op meer locaties
Bij de ontwikkeling van grotere complexen springen sommige regio’s er duidelijk uit. Ook elders in Nederland laten de randen van de grote wateren en rivieren een opvallende toename van het aantal recreatiewoningen zien, zoals in Noord-Holland langs het Markermeer, in Gelderland aan het Veluwemeer en in Limburg langs de Maas. Verder valt de toename van het aantal recreatiewoningen in Noord-Brabant ten zuiden van Tilburg en in het Limburgse Heuvelland op.
Vastgoed zwengelt recreatieprojecten aan
De vraag naar recreatiewoningen wordt niet uitsluitend gedreven door een behoefte aan vakantiehuizen, aldus Kuiper: "Een deel van deze vraag ontstaat als gevolg van de wens om vastgoed als investering te gebruiken en doordat bestaande recreatiewoningen voor andere doeleinden worden ingezet, zoals permanente bewoning of huisvesting van arbeidsmigranten. Als Rijk en provincies de ontwikkeling van recreatiewoningen willen bijsturen, is het noodzakelijk om omgevingsbeleid en andere, financiële, beleidsmaatregelen te combineren.”De lage rentestand in de afgelopen jaren heeft bijvoorbeeld een belangrijke rol gespeeld in de groei van de markt voor recreatiewoningen. De sterke groei van recreatiewoningen heeft dus diverse oorzaken, waarvan slechts een deel kan worden beïnvloed door de inzet van ruimtelijke instrumenten. In de bestuurlijke omgeving speelt het Kustpact een rol in het debat over het landschap. Maar monitoring blijkt nog lastig.
Ontwikkelopgave voor de Monitor Landschap en de Monitor Kustpact
In deze eerste editie van ‘Het landschap geduid’ heeft het PBL allereerst de kwaliteit van de data in de Monitor Landschap en de Monitor Kustpact onderzocht. Uit dit onderzoek blijkt dat beide monitors nog een aanzienlijke weg te gaan hebben. Op dit moment zijn veel van de indicatoren nog niet geschikt voor monitoring. De aanwezige 'ruis' in de data maakt het moeilijk om de werkelijke veranderingen in het veld te onderscheiden van administratieve veranderingen (bijvoorbeeld veranderingen in de meetmethode of verbeteringen in de gegevens) bij het vergelijken van gegevens uit verschillende jaren.
