Geplaatst op: 24-05-2023
Auteur: Marc Gerlings

ENSUT van start – onderzoek bewoners willen meestal degrowth

ENSUT van start – onderzoek bewoners willen meestal degrowth
Nieuw onderzoek laat zien dat de stem van bewoners in toerismebeleid niet gehoord wordt. Foto: ENSUT.

Op 23 mei werd met een bijeenkomst in het Amsterdamse A-Lab de start gevierd van het onderzoeks- en projectennetwerk ENSUT voor stedelijk duurzaam toerisme. Nieuwe onderzoeksresultaten gingen gepaard met de opening. Het sentiment over de groei van het toerisme in Amsterdam, Rotterdam en Barcelona toeristische verandert. Bewoners kunnen nauwelijks hun stem laten horen en dat moet veranderen.

Het Expertise Netwerk Duurzaam Stedelijk Toerisme (ENSUT) onthulde, tijdens de officiële lancering van het netwerk, de bevindingen van een nieuw vergelijkend onderzoek waarbij inzicht werd gegeven in de uiteenlopende benaderingen van verduurzamen van toerisme in Amsterdam, Rotterdam en Barcelona. Dit unieke onderzoek keek niet alleen naar de verschillen tussen de drie steden, maar verdiepte zich ook in de variaties binnen elk stedelijk centrum.


In Rotterdam en met name Barcelona zijn mensen het meest positief over de ontwikkeling van regeneratief toerisme, waarbij de nadruk ligt op het creëren van meerwaarde door toerisme. In Amsterdam echter geven de inwoners de voorkeur aan degrowth toerisme, waarbij de nadruk ligt op het creëren van meer balans door het verminderen van toeristische druk op de stad.

 

In deze stad is een groot verschil te zien tussen de meer drukbezochte wijken waar meer dan 50% positief staat tegenover minder toerisme, en wijken aan de rand van de stad en Noord waar minder dan 30% positief is over degrowth toerisme. Dit laat zien dat de blik op toerisme niet overal in de stad hetzelfde is.

 

Weinig animo voor gezamenlijke activiteiten met toeristen

In het algemeen zijn bewoners het meest enthousiast over diensten en faciliteiten die inspelen op hun dagelijkse behoeften, zoals voedselmarkten en winkelgebieden. Ruim 60% van de ondervraagden gaf hier de voorkeur aan. Evaringen die het lokale culturele erfgoed tonen en musea zijn met name in Barcelona ook erg gewenst. Meer traditionele toeristische activiteiten zoals festivals en grote wandelgroepen werden minder gewaardeerd. Hoewel inwoners de ontwikkeling van toerisme verwelkomen die hun leven veraangenaamt, is het niet zo dat ze actief contact met toeristen willen hebben. Integendeel, op de vraag of bewoners openstaan voor gezamenlijke activiteiten met toeristen, antwoordden minder dan 30% van de ondervraagden in Barcelona en zelfs minder dan 20% van de ondervraagden in de Nederlandse steden positief.

Ko Koens: Hoe dan?

Bij de start van ENSUT presenteerde bedenker en oprichter van het netwerk Ko Koens, lector New Urban Tourism bij Hogeschool Inholland de onderzoeksresultaten en zei daarbij: "De voordelen van het toerisme zijn nog niet gerealiseerd. Waar is de verandering? En hoe gaan we dat doen?” Koens noemde onder meer regenarative tourism en degrowth buzz woorden van dit moment maar het is lastig om deze toe te passen in de praktijk. "Regenarative is een leuk woord maar veel bewoners willen degrowth. Maar wat betekent dat?”
Koens had er op het eind van zijn speech wel een antwoord op. "Het is niet makkelijk. Zoek mensen op waarmee je het niet eens bent. Daarom is er ENSUT. Bouw samen aan toerisme, blijf kritisch en bouw toerisme op met empathie voor elkaar. Het enthousiasme voor ENSUT is echt indrukwekkend.” Hierdoor ontstaat toch een perspectief om duurzaam toerisme in steden te onderzoeken en te organiseren.

 

Stevige verschillen stadscentra en omringende wijken

Interessant in het onderzoek is dat er zelfs binnen de steden verschillen gevonden zijn. Hoewel inwoners over het algemeen vinden dat het bestaande toerisme niet goed aansluit bij hun wijken, blijkt uit nader onderzoek dat mensen die in de stadscentra van Amsterdam en Rotterdam wonen, toerisme als redelijk passend voor het karakter van de wijk vinden, terwijl in andere wijken meer dan 70% zegt dat dit niet zo is. Bovendien zijn er uiteenlopende voorkeuren voor het type toerisme dat ontwikkeld moet worden: hoewel bezoek aan musea, culturele centra en ervaringen met lokaal erfgoed populaire activiteiten blijven in stadscentra en bepaalde andere gebieden, zijn deze activiteiten minder wenselijk in buitenwijken met minder toeristische drukte. Hier vinden bewoners vooral fietstoerisme en sport gerelateerd toerisme aantrekkelijker.

 

Wijkgericht toerismebeleid effectiever

Het lijkt erop dat een toerismebeleid gericht op het aantrekken van culturele toeristen voornamelijk wordt bepaald door de focus op stadscentra en andere delen met sterke culturele attracties.

 

Ko Koens, lector New Urban Tourism bij Hogeschool Inholland en initiatiefnemer van ENSUT: "Om de voordelen van toerisme te maximaliseren en negatieve effecten te beperken, lijkt een meer wijkgerichte benadering van toerisme van belang. Hoewel het begrijpelijk is dat steden zich met hun beleid concentreren op drukbezochte gebieden, zijn de maatregelen die hiervoor worden ontworpen minder geschikt voor andere delen van de stad, waar de meeste bewoners wonen en het grootste deel van hun tijd doorbrengen. Het omarmen van gelokaliseerde perspectieven, zelfs op kleine schaal, kan daarom effectiever zijn."

 

Stem bewoners onvoldoende gehoord

Een opmerkelijke zorg die uit het onderzoek naar voren komt, is de moeite die bewoners ondervinden om hun stem te laten horen. In alle steden en wijken benadrukt een meerderheid van de bewoners het belang van het meenemen van hun perspectief, en dat van lokale bedrijven. Minder dan een derde is echter tevreden over de mate waarin beleidsmakers momenteel rekening houden met hun behoeften. "De ontevredenheid onder bewoners over de mate van betrokkenheid is opvallend, gezien het feit dat zowel Amsterdam, Barcelona als Rotterdam aanzienlijke inspanningen hebben geleverd om meer betrokkenheid met bewoners te bereiken. Het lijkt erop dat deze inspanningen niet altijd worden gezien of ervaren door bewoners”, aldus Koens.

 

Leiderschap en samenwerking

Het onderzoek onthulde ook de verwachtingen van bewoners ten aanzien van het leiderschap van de lokale overheid bij de ontwikkeling van toerisme. Hoewel bewoners de lokale overheid als leidend zien, benadrukken zij de verantwoordelijkheid van verschillende stakeholders om de leiding te nemen. Om dit mogelijk te maken zal er beter samengewerkt moet worden door alle belanghebbenden.

 

Onderzoek 5 Europese steden

Dit zijn de eerste resultaten van een onderzoek onder 5000 inwoners van vijf Europese steden (Amsterdam, Rotterdam, Barcelona, Berlijn en Kopenhagen). Doel van het onderzoek is om de beleving van toerisme beter te begrijpen, om zo bij te dragen aan toeristische ontwikkelingen die beter passen bij de wensen van de dagelijkse gebruikers van steden. Verdere onderzoeksresultaten (ook gericht op reisgedrag van zowel bewoners als bezoekers) worden in de loop van dit voorjaar verwacht.


Ben je door de start van ENSUT en deze onderzoeksresultaten geïnteresseerd om in contact te blijven, dat kan hier.


Kijk ook naar het interview met de aanjager van het ENSUT netwerk, Iris Kerst tijdens de eerste online inspiratiesessie in de aanloop naar het Trendcongres Toerisme en Vrijetijd 2023 van februari 2023.

Trefwoorden: ENSUT, toerisme, stad, regeneratief toerisme, degrowth, duurzaam toerisme, beleid

CELTH
 





||| Nieuws |||

27/03/24
Uitbreiding KLM-busdienst
Vanaf 31 maart wordt de KLM-busdienst Nijmegen – Arnhem - Schiphol uitgebreid met één extra dienst naar dagelijks twee omlopen.
27/03/24
Exclusief voor leden
Drie Van Goghs lang te zien in Rijksmuseum Amsterdam
Het Rijksmuseum krijgt drie extra troeven in handen, drie Van Goghs. Het museum is vaak een onderdeel voor de vele toeristen die naar Nederland komen. Zij willen vast ook graag die langdurige bruiklenen zien.
26/03/24
Booking.com stopt duurzaam reisprogramma na gesprek met ACM
Reiswebsite Booking.com heeft na gesprekken met de Autoriteit Consument & Markt (ACM) besloten het zogenoemde Travel Sustainable (voorheen: Duurzaam Reizen) programma offline te halen per 25 maart.
25/03/24
Exclusief voor leden
Hotel Noordsee sluit zich aan bij Fletcher
Hotelketen ziet een wens in vervulling gaan met een hotel op Waddeneiland Ameland. Per 1 april zal bij Hotel Noordsee de vlag van Fletcher Hotels in top gaan.
25/03/24
Toerisme Award voor GeoFort
Ondernemer Willemijn Simon van Leeuwen heeft de Toerisme Award gewonnen. Ze kreeg de award uitgereikt op de opening van het toeristisch seizoen in Rivierenland. De DMO vierde een extra feestje vanwege het 20-jarig bestaan.
25/03/24
Exclusief voor leden
Goed toeristisch jaar voor Royal Delft
Dat het inkomend toerisme in 2023 weer volop draaide zagen ze ook bij Royal Delft. De bezoekersaantallen en omzet groeiden fors. Het bedrijf richt zich met een unieke propositie op de toeristische markt.
22/03/24
Exclusief voor leden
Wereldreistrends
Een interessant onderzoek van Skyscanner die het recente boekgedrag van reizigers wereldwijd in kaart heeft gebracht. Ze rapporteren over reisplannen voor de periode juni-augustus 2024 en spiltsen die uit naar regio.
22/03/24
Drenthe lanceert campagne: Dit is de kracht van Oer
Marketing Drenthe heeft de multimediale campagne 'Dit is de kracht van Oer' gelanceerd. De campagne richt zich op het Drentse landschap als perfecte plek om te ontsnappen aan de drukte van alledag en de wereld even op pauze te zetten. Doelgroep zijn stellen van 35 jaar en ouder met een interesse in natuur en cultuur.

||| Agenda |||

18/04/24
18/04/24 t/m 18-04-24: TRENDCONGRES 2024
Op donderdag 18 april 2024 organiseert NRIT samen met de opleidingen Tourism Management van de Neder...
05/06/24 t/m 07-06-24
05/06/24 t/m 07-06-24: THE INC Conference
Van 5 tot en met 7 juni 2024 is de Hotelschool The Hague gastheer van de internationale INC Conferen...
24/06/24 t/m 26-06-24
24/06/24 t/m 26-06-24: CBTS 2024
Van 24 tot en met 26 juni organiseert de Breda University of Applied Sciences de jaarlijkse CBTS-con...
25/06/24 t/m 28-06-24
25/06/24 t/m 28-06-24: Atlas Annual Conference 2024
Onder het thema 'Navigating the Future' organiseert de Breda University of Applied Sciences van 25 t...