Ginder: Trendbreuk nodig in aanpak vitale vakantieparken

Voor de zomer werd het landelijk congres vitale vakantieparken georganiseerd. NRIT deed verslag van het congres in een serie artikelen. Adviesbureau Ginder (voorheen ZKA) heeft deze zomer alle input uit het congres laten bezinken en stelt in een openbaar advies dat er een trendbreuk nodig is in de aanpak vitale vakantieparken. 

Dat advies start met de constatering dat ondanks alle positieve energie, aandacht en kennisontwikkeling het niet lukt om de doelen van de landelijke actieagenda te behalen. 

Strijd om marktaandeel

Volgens Merlijn Pietersma van Ginder bevindt de verblijfsrecreatie zich in de volwassenheidsfase van de productlevenscyclus. Dat betekent dat er een hevige strijd woedt om het marktaandeel én veel parken het contact met hun oorspronkelijke markt verliezen. Dit leidt tot maatschappelijke problemen. 

Aandacht vasthouden

Helaas zijn er geen simpele oplossingen: "Structurele problemen en jarenlang wegkijken kun je niet snel en eenvoudig volgens bestaande werkwijzen oplossen”, schrijven de onderzoekers van Ginder. Alleen al daarom is het belangrijk om de komende jaren de aandacht voor vitale vakantieparken vast te houden. "Blijf de kansen en problemen recht in de ogen kijken en blijf maatwerk hanteren. Stimuleer ondernemerschap en verbind overheidsdomeinen.”

Radicale keuzes maken

Om meer snelheid te maken in het halen van doelen, moeten programma’s Vitale Vakantieparken een trendbreuk forceren door radicalere keuzes te maken: inhoudelijk en organisatorisch. Volgens Pietersma zijn daarom bestaande werkwijzen niet meer toereikend. Daartoe moeten de mogelijkheden worden verkend om uitponding tegen te gaan en moeten de rechten van jaarplaatshouders tegen het licht worden gehouden. Overheden moeten meer ruimtelijke regie voeren, hun kennis over recreatieve project- en gebiedsontwikkeling versterken en de samenleving moet meer grip nemen op strategische grondposities. Verder moeten nieuwe ontwikkelingen natuurinclusies plaatsvinden. Ook bedrijven moeten aan de slag met nieuwe kampeerformules en alternatieven voor overname door private equity. 

Vrijetijdslandschappen en andere functies

Verder moeten we erkennen dat er tenminste 500 problematische parken zijn het contact met de markt zijn verloren en feitelijk geen vakantiepark meer zijn. Die parken zullen op een andere manier een bijdrage aan de maatschappij moeten gaan leveren. Dat kan door scherpere keuzes te maken. Op welke doelgroep focust een park? Arbeidsmigranten, flexwoners, statushouders, pensionado’s die deeltijdwonen, toeristische of zakelijke verhuur? Dat kan door enerzijds vrijetijdslandschappen aan te leggen waar toerisme belangrijk is en anderzijds in niet-toeristische gebieden nieuwe functies op vakantieparken versneld mogelijk te maken. 

Andere aanpak Vitale Vakantieparken

Dat alles vergt een andere aanpak van het programma Vitale Vakantieparken. De overheidsorganisatie moet niet worden ingericht volgens beleidsexpertise maar rond de opgave of de case. Dit betekent het neerhalen van schotten tussen overheidsafdelingen zodat er in multifunctionele teams écht gewerkt wordt aan oplossingen. Die moeten wel voldoende capaciteit krijgen. Verder moet ruimte worden geboden aan creatieve experimenten. Daartoe moeten bestuurders en ambtenaren lef en leiderschap tonen. Tenslotte moeten raads, staten- en kamerleden worden geïnformeerd over de complexiteit van vakantieparken