Nieuw Nederlands Mijnmuseum brengt een verborgen geschiedenis bovengronds

Een warenhuis vermomd als museum of een museum vermomd als warenhuis? In het pand van het ooit befaamde warenhuis Kneepkens in Heerlen is per 1 mei het nieuwe Nederlands Mijnmuseum geopend voor publiek. Tinker imagineers ontwikkelde samen met het museum een vernieuwend museumconcept. De bezoeker waant zich in het warenhuis van destijds en ‘shopt’ door het museum. De vier verdiepingen vertellen het unieke verhaal van de opkomst, gloriedagen en het verval van de steenkoolwinning in Zuid-Limburg en welke invloed dit had op de samenleving. Een verborgen geschiedenis – diep verstopt onder de grond – die met het nieuwe museum weer daglicht ziet.

In het Nederlands Mijnmuseum worden alle facetten van het kleurrijke mijnverleden belicht. Het grote verhaal begint bij steenkool en beschrijft de brede geschiedenis van het mijnverleden in de Oostelijke- en Westelijke Mijnstreek. De bezoeker beleeft de vergeten verhalen over noeste arbeid, successen, saamhorigheid en de schaduwkanten van deze uitputtingsindustrie. De vier verdiepingen hebben elk hun eigen thema aan de hand van kleuren. Bezoekers beginnen bij Zwart, waar ze het verhaal van steenkool en de mijnwerker ontdekken. De eerste verdieping, Goud, weerspiegelt bijna tastbaar de welvaart die de steenkoolindustrie de Mijnstreek bracht. De tweede verdieping is Grauw en toont de schrikbarende keerzijde van de medaille, zoals de ongezonde werkomgeving en de desastreuse maatschappelijke gevolgen van de mijnsluiting. De bovenste verdieping heet Kleur en neemt de bezoeker mee in de transitie en de kleurrijke toekomst van de Mijnstreek.

Voormalig warenhuis Kneepkens

De presentatie van de objecten is gestoeld op de oorspronkelijke functie van de monumentale locatie: het warenhuis Kneepkens in de Doctor Poelsstraat 29 in de binnenstad. Een logische locatie, aangezien Heerlen in de hoogtijdagen van de steenkoolwinning –halverwege de jaren 50 – de meeste warenhuizen van Nederland telde. Door deze bloeiende industrie waren er veel mijnwerkers die geld te spenderen hadden. Dit warenhuis ontstond voor en door de mijnwerkers. Vrijwel niemand weet meer dat destijds onder dit gebouw, deze stad en de streek zich het grootste industrieterrein van Nederland bevond. Het pand uit 1939 is een rijksmonument van de gerenommeerde architect Frits Peutz en wordt ook wel ‘Klein Glaspaleis’ genoemd vanwege de gelijkenissen met het beroemde Glaspaleis dat hij eerder ontwierp. 

Partners

Het tentoonstellingsontwerp is van de hand van Tinker imagineers, in samenwerking met Peter Beckers. De uitvoering ervan is tot stand gekomen met lokale partijen. Het resultaat is geen museum in de klassieke zin van het woord. Centraal staan de vele verhalen uit een verleden dat veel verder reikt dan stad en streek.

Mijnmonument Oranje-Nassau I

De huidige locatie van het Nederlands Mijnmuseum, het schacht- en ophaalgebouw van de Oranje-Nassau I mijn is tijdelijk gesloten, maar blijft onderdeel van het museum.