Mensen met een beperking zijn interessante doelgroep voor recreatie-ondernemers

Mensen met een beperking zijn een interessante doelgroep voor recreatie-ondernemers. Ook omdat de groep veel groter is dan veel mensen denken. Dat zei Karin Stiksma tijdens een interview met Marc Gerlings van NRIT op de Recreatie Vakbeurs 2021 in Hardenberg. Stiksma is grondlegger en drijvende kracht achter Joint Projects. Ze zet zich in voor gezinnen met een lid met een beperking, die een dagje uit of een dagje weg willen en helpt ondernemers om toegankelijk te worden voor iedereen.

Toegankelijkheid is daarbij veel meer dan ‘de hellingbaan voor de rolstoel’. En ook de doelgroep is veel groter dan alleen de rolstoelgebruikers. In Nederland zijn circa 2,5 miljoen mensen met een beperking, vertelt Stiksma. Daarvan gebruiken 70.000 een rolstoel. "Onder de doelgroep vallen bijvoorbeeld ook ouderen die steeds moeilijker kunnen lopen. En mensen met een visuele beperking.”

Ervaringsdeskundigen op de beurs

Op de Recreatie Vakbeurs werd Stiksma vergezeld door haar rebellenteam, een groep ervaringsdeskundigen met allemaal een ander soort beperking. "Zij kunnen de recreatieondernemers vertellen wat ze nodig hebben om plezier en ontspanning te hebben.” Daarbij hoorde ze ‘gelukkig’ niet dat ondernemers terugschrokken voor de benodigde investeringen. "Vooral de jonge ondernemers zijn erg geïnteresseerd in toegankelijkheid en hoe ze het kunnen realiseren. En als ze op het punt staan om een camping of vakantiepark te realiseren willen ze het ook echt meenemen in hun ontwerp. Bovendien is het ook niet zo dat alles wat je toegankelijk maakt per definitie veel geld kost. Neem bijvoorbeeld het laaghangend fruit als het aanpassen van de communicatie en informatie op de website van je onderneming. Mensen met een beperking willen bijvoorbeeld graag weten of ze op hun bestemming in de attractie kunnen, mensen met een licht verstandelijke beperking hebben eenvoudiger teksten nodig en werken graag met pictogrammen en mensen met een visuele beperking hebben op een website bepaalde kleurcontrasten nodig. Hetzelfde geldt voor de apps. Een lid van onze community zei dat geen enkele recreatieapp volledig toegankelijk is, dus ook op dat gebied is er nog een wereld te winnen.” En dat geldt ook voor andere zaken dan de website of de app. Om de ondernemers daarbij op weg te helpen heeft Joint Projects een modulair basisontwerp voor een ‘Visitor Accessibility Center’ zodat iedere gast op de goede manier ontvangen kan worden gedurende de gehele customer journey.

Op de Recreatie Vakbeurs merkte Stiksma dat er al meer bewustzijn bij de sector was rond het thema toegankelijkheid, zeker bij de jongere generatie. Ook zag ze mooie voorbeelden: "Zo heeft bijvoorbeeld Airbnb de informatietoegankelijkheid keurig op orde en heeft een keten als de Scandic Hotels zelfs een ‘accessibility director’. Bovendien heeft Scandic Hotels een e-learning voor onder meer receptie, schoonmaak en restaurant over hoe hun medewerkers gasten met een beperking kunnen ontvangen.”

Technologische innovatie helpt

Stiksma zag ook technologische innovaties. "Zoals de VR Droomvlucht in de Efteling. Daarmee kan een gezinslid met een beperking in een aparte ruimte toch ‘naast’ de overige gezinsleden in het karretje zitten. Ook bij augmented reality zie ik mooie voorbeelden. Zoals bij Zoo Safari in Rotterdam, waar je met je QR-code op je telefoon een stoeptegel kunt scannen, waarna er levensgroot een olifant voor je neus staat. En met robots. Zo is er in het Van Abbemuseum in Eindhoven een robot die door het museum loopt, zodat een bezoeker thuis de kunstwerken kan bekijken en zelfs een praatje kan maken met andere bezoekers in het museum. En in Zeeland is er een restaurantje waar een robot koffie bezorgd aan tafel. En er worden al robots ingezet waar bezoekers informatie aan kunnen vragen.”

Roadmap naar toegankelijkheid

Stiksma helpt recreatie-ondernemers ook met maken van een roadmap waarin ze aangeven wat ze de komende vijf jaar aan toegankelijkheid willen doen. "Je kunt niet alles in één keer en dat moet je ook niet willen.” In de gesprekken met ondernemers benadrukt ze ook de omvang van de doelgroep, die voor veel ondernemers veel groter is dan ze hadden gedacht. En ze wijst op de potentie van de doelgroep: "Als ik vervolgens een financieel directeur aan tafel heb, denkt zo iemand vaak: hier is dus ook een markt.” Een ander thema waar Stiksma vaak op wijst is ‘gastvrijheid’. "Ik zeg dan: het zit in jullie DNA als recreatie-ondernemer om allerlei gasten te ontvangen. Ook mensen met een beperking willen graag zo gastvrij ontvangen worden.”

Stiksma hoorde op de Recreatievakbeurs ook regelmatig dat ondernemers ‘toegankelijkheid’ associeerden met ‘groepen’ en ‘zorg’.  "Dat is helemaal niet per definitie zo. Bijvoorbeeld iemand met een visuele beperking wil ook gewoon met zijn eigen gezin op stap.” Ze ziet ook kansen in de opkomst van recreatie door de ‘extended family’. "Het betekent namelijk dat accommodaties groter worden om zo’n extended family te kunnen ontvangen. En daarvan profiteren ook andere doelgroepen. Zoals rolstoelgebruikers, die hun draai kunnen maken, visueel beperkten die niet meer over zaken struikelen en mensen met een licht verstandelijke beperking waarvoor de ruimte overzichtelijker wordt.”

Iedereen wil meedoen

Joint Projects is ontstaan in coronatijd. En dat is geen toeval. Stiksma: "In die periode werden we allemaal geconfronteerd met beperkingen en ontstond meer het bewustzijn dat iedereen wil meedoen. Tot aan dat moment was er bij toegankelijkheid veel aandacht voor inkomen en werk, zorg, onderwijs en vervoer, dus de andere levensdomeinen. Zelf  ben ik van huis uit vrijetijdswetenschapper, dus vind ik vrije tijd geen luxe maar noodzaak. Ook voor mensen met een beperking: die willen ook het huis uit, mensen ontmoeten, zelf de regie hebben.”

Stiksma onderscheidt bij toegankelijkheid drie knoppen: "Je kunt kijken naar de attractie of accommodatie, die je kunt aanpassen. Daarnaast is er de infrastructuur, waaronder onder andere bewegwijzering en informatie en communicatie vallen. Evenals het vervoer naar en op de locatie. En de derde zijn de medewerkers.”