Deze website maakt gebruik van cookies.Meer informatieDeze melding verbergen

Geplaatst op: 09-11-2020
Auteur: Marc Gerlings

Versnelt eerste elektrische vliegtuig en living lab duurzame luchtvaart

Versnelt eerste elektrische vliegtuig en living lab duurzame luchtvaart
Het elektrische vliegtuig met een officiële Nederlandse registratie. Foto: NLR

Krijgen we een uitvinderscultuur terug uit de dagen van Anthony Fokker? NLR gaat onderzoek doen naar elektrisch vliegen. Het is begonnen met de eerste registratie van een klein gekocht toestel dat vliegt op batterijen. Wie weet leiden gezamenlijke inspanningen van de technologieinstituten ertoe dat Nederland een doorbraak forceert in elektrisch vliegen voor grote vliegtuigen.

Koninklijke NLR heeft met de gift van PwC een primeur, het eerste elektrisch aangedreven vliegtuig met een Nederlandse registratie. De minister van Infrastructuur en Waterstaat zet met de doop van deze Pipistrel het sein op groen om onderzoek naar elektrisch vliegen in Nederland te intensiveren. Het is een eenmotorig propellorvliegtuig waarin een piloot en een passagier kunnen vliegen.

De coronacrisis zorgt voor minder vliegverkeer maar de behoefte om te reizen blijft aanwezig. Bij een toenemend aantal vluchten in een dichtbevolkt land zoals Nederland zijn de effecten daarvan duidelijk merkbaar. "We moeten er daarom samen voor zorgen dat geluid en de uitstoot van schadelijke stoffen binnen acceptabele grenzen voor het milieu en onze samenleving blijven. Elektrisch vliegen kan een groot deel van de nadelige effecten oplossen. Geluid zal niet verdwijnen omdat een groot deel van het geluid van de propeller komt, maar het zal zeker fors lager zijn. Andere emissies tijdens de vlucht zijn nagenoeg nul. Daarnaast biedt de elektrische aandrijving de flexibiliteit om de benodigde energie op een duurzame manier op te wekken," meldt NLR.

Eerste elektrische registratie

Vandaag onthult Cora van Nieuwenhuizen, minister van Infrastructuur en Waterstaat, het nieuwe vliegtuig van Koninklijke NLR. De Pipistrel met registratienummer PH-NLX - waarbij de X verwijst naar ‘eXperimental’ en naar dit tiende onderzoeksvliegtuig van NLR – is hiermee het eerste volledig elektrisch aangedreven Nederlands geregistreerde vliegtuig.



"Dit eerste Nederlandse elektrische vliegtuig is een mooi voorbeeld van innovatie in de luchtvaart: duurzaam. Ik vind het geweldig dat Nederland hierin voorop loopt, het is een gedenkwaardige stap vooruit!”, laat Minister van Nieuwenhuizen weten. Voor NLR is het daarmee een belangrijke zet om meer kennis en ervaring op te bouwen van gedrag en eigenschappen die bij een elektrisch aangedreven vliegtuig horen. Die inzichten helpen om elektrisch vliegen mogelijk te maken voor toekomstige (grotere) vliegtuigen. Ook wil NLR het huidige vliegbereik vergroten door waterstof als alternatieve energiebron in te zetten.

Ook minder geluid

Het elektrificeren van de aandrijving van vliegtuigen vermindert het motorgeluid. Een eerder uitgevoerde geluidsmeting toonde een geluidreductie van meer dan 10 dB tijdens het overvliegen van een elektrisch aangedreven propellervliegtuig (Pipistrel) ten opzichte van een soortgelijk vliegtuig met een verbrandingsmotor. Dat is een behoorlijke waarneembare geluidsreductie.

De zakelijke dienstverlener PricewaterhouseCoopers (PwC) heeft het vliegtuig in de zomer van 2018 geschonken aan NLR tijdens de feestelijke opening van het nieuwe kantoorgebouw van NLR in Marknesse. Dat is al enige tijd geleden, maar ondertussen is er veel gebeurd om het vliegtuig te mogen laten vliegen:

De European Union Aviation Safety Agency (EASA) heeft op 15 mei 2020 een type-certificering toegekend aan de Pipistrel Virus SW 128 (Velis Electro). Dat certificaat geeft aan dat het vliegtuigtype luchtwaardig is, oftewel: er mag mee gevlogen worden in Europa. De typecertificering duurde bijna drie jaar. Meerdere piloten van NLR worden inmiddels opgeleid om het vliegtuig te besturen. Met deze schenking wil PwC bijdragen aan het versnellen van de overgang naar duurzaam vliegen. Als gebruiker, een internationale organisatie met klanten wereldwijd, willen zij hun verantwoordelijkheid nemen door in te zetten op CO2-reductie, compensatie en innovatie. De schenking is in lijn met de ambitie van PwC om volledig circulair en klimaatneutraal te zijn medio 2030.

Living Lab Electric Flight

Dit eerste kleine toestel is belangrijk voor een nieuwe generatie piloten. De reissector heeft behoefte aan grote toestellen. Daarom is een living lab opgezet.

De grote uitdaging van vliegtuigen met elektrische aandrijving is op dit moment de combinatie van nuttige last (payload)
en vliegbereik (range). De huidige batterijtechnologie heeft een veel te lage energiecapaciteit in verhouding tot het
gewicht en volume. De energiedichtheid van accu’s is vele malen lager dan het rendement uit olie-gebaseerde brandstoffen.Hoewel de accu’s blijven verbeteren, zal het nog een aantal jaren duren voordat ze op een geschikt niveau zijn dat nodig is voor de regionale luchtvaart.

Er is een grote behoefte aan demonstratieprojecten om de haalbaarheid van de technologie aan te tonen en verder te
onderzoeken. In de praktijk komen daarbij altijd wel aspecten aan het licht die niemand op papier had voorzien. Vandaar het initiatief van NLR voor een Living Lab Electric Flight (LLEF). Een Living Lab is een onderzoeksomgeving waarbij gelijktijdig onderzoek en innovatie plaatsvindt volgens het principe van co-creatie en participatief ontwerpen. Al in een vroegtijdig stadium van ontwikkeling zijn eindgebruikers betrokken bij het innovatieproces. Ze denken mee over nieuwe mogelijkheden, zijn betrokken bij het ontwerp en delen hun ervaringen op basis van gebruik van concepten en prototypes in hun eigen omgeving. De band die tijdens de samenwerking met klanten tot stand komt, levert een sterk lerend effect op voor teamleden binnen de organisatie die het Living Lab accommodeert. Zij krijgen immers alle informatie mee van alle partijen die deelnemen in het Living Lab met hun verschillende ideeën en projecten. 


Is dit het toekomstbeeld? Hybride aandrijving voor grotere toestellen. Illustratie: NLR.

LLEF en de ontwikkeling

LLEF is een virtueel kenniscentrum met gezamenlijke onderzoeksprojecten waarbij technologie laagdrempelig
uitgeprobeerd en gedemonstreerd kan worden op een zogenoemd testplatform. De Pipistrel als vliegend platform heeft
het voordeel dat het mobiel is: het hoeft niet alleen gestationeerd te staan op Rotterdam The Hague Airport (RTHA),
maar kan zich ook verplaatsen naar bijvoorbeeld vliegvelden in Marknesse, Teuge, Hilversum of Eelde.
Het testplatform is echter meer dan het nieuwe onderzoeksvliegtuig. Het omvat ook testen met drones en het gebruik
van testfaciliteiten, windtunnels en alles ertussen in. Die faciliteiten op de grond worden ter beschikking gesteld door
NLR. In principe mag iedereen meedoen. Dit kunnen onderwijs- of onderzoeksinstellingen zijn, maar ook bedrijven of
andere initiatieven zoals DEAC (Dutch Electric Aviation Centre Teuge) en RHIA (Rotterdam the Hague Innovation Airport).
Begin 2021 zal NLR een (virtueel) brainstorm-evenement organiseren om onderzoeksprojecten voor 2021 te definiëren
waar we samen met andere partijen aan willen werken. Doel van de onderzoeksprojecten: verdubbeling van het
vliegbereik van de Pipistrel Velis Electro door middel van nieuwe batterijtechnologie of een brandstofcel en mogelijk in
een later stadium ook door aerodynamische verbeteringen van het vliegtuig. In het kader van veiligheid, tijd- en
kostenbesparing willen we dit eerst op kleinere schaal demonstreren in het lab, in de windtunnel of met inzet van
drones.
Trefwoorden: vliegen, reizen, duurzaam, elektrisch vliegen, luchtvaart

CELTH



||| Nieuws |||

09/07/25
CELTH Industry Day brengt wetenschap en praktijk samen tijdens World Leisure Congress
Op woensdag 27 augustus 2025 organiseert het Centre of Expertise Leisure, Tourism & Hospitality (CELTH) de Industry Day tijdens het World Leisure Congress in Breda. Deze dag vormt de brug tussen wetenschap en praktijk in de leisure-, toerisme- en hospitalitysector.
04/07/25
Toeristische bestedingen in Zuid-Limburg stijgen naar recordhoogte
Zuid-Limburg heeft in 2023 een indrukwekkende groei doorgemaakt als toeristische bestemming. Uit onderzoek in opdracht van Visit Zuid-Limburg blijkt dat toeristen en recreanten samen maar liefst €1,59 miljard uitgaven in de regio. Deze groei onderstreept het belang van toerisme als economische motor voor de regio.
26/06/25
Studenten Buas en WUR onderzoeken klimaatrisico’s in Montenegrijnse toerismesector
Toerismestudenten van Breda University of Applied Sciences (Buas) en Wageningen University & Research hebben onlangs drie weken lang veldonderzoek gedaan in Montenegro. Ze droegen bij aan het inzicht in hoe lokale gemeenschappen de toenemende klimaatrisico's in de toeristische sector ervaren. Dit onderzoek, onderdeel van het jaarlijkse International Field Practicum, richt zich op complexe duurzaamheidsvraagstukken.
20/06/25
Exclusief voor leden
Recreatief fietsen in de lift: ontspanning en gezondheid als belangrijkste drijfveren
Het recreatief fietsen in Nederland zit in de lift. Nederlanders maken jaarlijks in totaal 532 miljo...
18/06/25
Trend minder alcohol drinken
In de horeca is het al duidelijk zichtbaar, de non-alcoholische dranken worden vaker besteld. Die trend is nu ook zichtbaar in de CBS-cijfers. Het is een belangrijke trend die van invloed is op de horeca in toeristische bedrijven.
10/06/25
Exclusief voor leden
Maatregelen handbagage laat Nederlanders nadenken over vliegreis
Vliegmaatschappijen scherpen de handbagageregels verder aan, waardoor reizigers meer betalen voor ingecheckte bagage en minder kunnen meenemen. Als gevolg daarvan overweegt een grote groep Nederlanders (37%) met een ander vervoermiddel op vakantie te gaan in plaats van te vliegen.
04/06/25
Barbara Oomen bij afscheid: praktijkgericht onderzoek belangrijk voor de regio
Barbara Oomen nam op dinsdag 3 juni afscheid als voorzitter van het College van Bestuur van HZ University of Applied Sciences. Ze deed dat met studenten, collega’s en relaties uit het werkveld in het atrium van de HZ in Vlissingen.
04/06/25
Internationaal World Leisure Congress strijkt neer in Breda
Van 25 tot en met 28 augustus is Breda het toneel van het achttiende World Leisure Congress. Dit prestigieuze, tweejaarlijkse evenement brengt zo’n vijfhonderd academici en professionals uit de vrijetijdssector samen om te praten over het thema ‘Leisure for a Better Society’.