Geplaatst op: 30-04-2020
Auteur: Peter Bekkering
PleisureWorld NRIT
Publicatie: R&T 2020-2

CELTH schetst vier scenario’s voor de bezoekerseconomie na de crisis

CELTH schetst vier scenario’s voor de bezoekerseconomie na de crisis

Het Centre of Expertise Leisure Tourism & Hospitality (CELTH) heeft vier toekomstperspectieven ontwikkeld voor de bezoekerseconomie na de COVID-19-crisis: business as usual, survival of the fittest, business as unusual en verantwoord toerisme. De exploratieve scenario’s zijn een eerste stap om in dialoog met ondernemers, financiers, overheden, DMO’s en kennispartijen te werken aan een toekomstbestendige gastvrijheidssector en duurzame bestemmingen.   


In de exploratieve scenario’s wordt een toekomstperspectief geschetst van het krachtenveld, waarmee een bedrijf, organisatie of sector op de middellange of lange termijn mee te maken kan krijgen. Zulke scenario’s helpen niet alleen om te begrijpen hoe het krachtenveld zich kan ontwikkelen. Ze bieden de betrokkenen ook inspiratie om vooruit te denken, nieuwe wegen in te slaan en haar veerkracht of toekomstbestendigheid te vergroten.   


Twee kernonzekerheden - vier scenario's

CELTH denkt dat de situatie van de bezoekerseconomie in 2025 vooral bepaald wordt door twee ‘kernonzekerheden’: als eerste de lengte en diepte van de crisis en als tweede de vraag of we een maatschappij worden waar het individualisme hoogtij blijft vieren of het collectieve belang meer voorop komt te staan, oftewel het morele dilemma van de burger/consument. De combinatie van beide leidt tot een viertal toekomstperspectieven: 

  • Scenario 1: Business as usual – gecontinueerde groei bezoekerseconomie 
  • Scenario 2: Survival of the fittest – ineengestorte bezoekerseconomie 
  • Scenario 3: Business as unusual – bezoekerseconomie in transitie 
  • Scenario 4: Verantwoord toerisme – getransformeerde bezoekerseconomie    




Korte toelichting per scenario  


Scenario 1: Business as usual – gecontinueerde groei bezoekerseconomie

De toerist vervalt zodra de crisis ten einde loopt in het oude gedrag. De opgehoopte vraag naar reizen heeft zelfs een stuwmeer teweeg gebracht dat nu plots ‘leegloopt’. Het bedrijfsleven ruikt haar kansen, springt volop op de herboren vraag in, en bloeit als nooit tevoren. Na de periode van herstel staat verdere economische groei weer centraal. Veel bedrijven worden overgenomen door grote internationale ketens (conglomeratievorming), maar er ontstaat ook ruimte voor niches. Zowel reizigers als bedrijfsleven voelen zich ongeremd in hun gedrag. Dit alles veroorzaakt een overspannen bezoekerseconomie, een zwaardere ecologische druk en negatieve sociale impacts. Zowel de positieve als de negatieve gevolgen van het reizen woeden onverminderd voort. Het onderlinge wantrouwen van, en de angst tussen landen binnen, de EU en daarbuiten heeft de relaties wel op scherp gezet. Dit heeft geleid tot herinvoering van grenscontroles in de EU en strengere grenscontroles daarbuiten.   


Scenario 2: Survival of the fittest – ineengestorte bezoekerseconomie   

De burger blijft vasthouden aan zijn ‘recht’ op vakantie naar verre oorden en daardoor blijft de behoefte aan reizen onverminderd groot. De economische recessie maakt het voor de meeste mensen echter financieel onmogelijk om in die behoefte te voorzien. Doordat men niet instaat is om naar verre oorden toe te gaan (financieel en landsgrenzen), zoekt men naar alternatieven in en rond huis/in eigen land. De sector blijft star vasthouden aan haar werkwijze. De strijd om het teruggelopen aantal vakantiegangers uit zich in hevige concurrentie. Veel luchtvaartmaatschappijen (met name low cost maatschappijen), het toeristisch-recreatieve bedrijfsleven en horeca zijn failliet gegaan, dit geldt zelfs voor vitale bedrijven door voortdurend noodzakelijke investeringen en daarmee samenhangende financieringslasten. Enkele grote investeerders en spelers domineren de schaarse markt. Om te grote sanering in de sector te voorkomen, versnippering tegen te gaan en toch een minimaal aanbod in stand te kunnen houden voor haar eigen burgers, heeft de overheid de leiding over belangrijke vitale spelers zoals KLM, NS, maar ook een aantal hotel-, bungalow- en kampeerketens overgenomen (staatsbedrijven: vroeger waren bepaalde vakantieparken van vakbonden...).  


Scenario 3: Business as unusual – bezoekerseconomie in transitie   

Door de langdurige recessie is de vakantieganger gedwongen om zijn vakantiebehoefte op een andere manier vorm te geven. Overheden, bedrijven, kennisinstellingen en burgers (quadruple helix) hebben hun krachten gebundeld om hier zoveel mogelijk aan tegemoet te komen. Ieder levert zijn bijdrage in kennis, subsidies, expertise en menskracht. Er ontstaan lokale en regionale waarde- en productieketens met bedrijfsvormen als de coöperatie als ‘hernieuwd’ exploitatiemodel, waarbij een maatschappelijk karakter, circulaire productie en betekenis centraal komen te staan. ‘Onder druk wordt alles vloeibaar’ is een gezegde dat hier ook zijn opgeld doet. Creativiteit komt tot grote bloei en tal van innovaties zorgen voor een totale omwenteling in toerisme, zowel qua producten en diensten als qua verdienmodellen. Het betekent een fundamentele breuk met het verleden. Het is het tijdperk van hightech toerisme die voor ieder die daar behoefte aan heeft toegankelijk is.  


Scenario 4: Verantwoord toerisme – getransformeerde bezoekerseconomie   

Hoe kort ook, de recessie heeft de ogen van de toerist zijn geopend. Het besef is ingedaald dat de globalisering en het internationale reizen dat daarmee annex is voor een belangrijk deel aan de verspreiding van Corona en de recessie heeft bijgedragen. Consumenten kiezen voor betekenisvol en ‘dichtbij’, wat de ongeremde groei van internationaal toerisme van vóór de crisis, tempert. Er ontstaat ook behoefte aan circulair aanbod. De vakantieganger is zich meer bewust geworden van de gevolgen van zijn reizen en neemt bewustere en meer verantwoordelijke keuzes vanuit overstijgende waarden. Om veilige en verantwoorde keuzes te kunnen maken doet hij een beroep op betrouwbare (wetenschappelijke) informatie. De reiziger heeft er geen problemen mee dat die informatie is verkregen door nauwgezette monitoring van onder andere zijn gedrag, vanuit het besef dat dit zowel de reiziger, de gemeenschap als de bestemming ten goede komt.  


Scenario's zijn breed toepasbaar

In het besef dat de toekomst elementen kan bevatten van elk van de scenario’s, dienen ze volgens CELTH samen als inspiratie. Albert Postma, lector scenarioplanning: "Partijen kunnen de scenario’s bijvoorbeeld gebruiken om het bestaande beleid en stimuleringsmiddelen tegen het licht te houden. Maar ook als bron van inspiratie om op creatieve en innovatieve wijze het bedrijf, de sector of bestemming als het ware opnieuw uit te vinden. Het kan gaan om een nieuw concept, een nieuw verdienmodel, nieuwe producten of diensten, nieuwe stimuleringmiddelen, of andere strategische keuzes die passen bij de eisen die de nieuwe situatie stelt. CELTH faciliteert graag het proces om de scenario’s samen met spelers in de gastvrijheidssector door te ontwikkelen en steekt alle partijen de helpende hand toe om met de uitdagingen die de crisis met zich meebrengt aan de slag te gaan.”   


In de nieuwe editie van het vakblad R&T een uitgebreid artikel met alle achtergronden van de vier scenario's. Nog geen abonnement? Dat kun je hier snel en eenvoudig aanvragen.



Trefwoorden: crisis, scenario's, vrije tijd, vakanties, celth

CELTH
 





||| Nieuws |||

22/03/24
Exclusief voor leden
Eerste Changing Places Toilet in Beekse Bergen
In Beekse Bergen wordt op woensdag 27 maart het eerste Changing Places Toilet – een liggende toiletvoorziening voor kinderen en volwassenen met een ernstige beperking – geopend. Het dierenpark heeft hiermee – in samenwerking met Stichting het Gehandicapte Kind en Joint Projects - een Nederlandse primeur: er is verder nog nergens in het land is een dergelijke verzorgingsplek aanwezig die voldoet aan de internationale standaard.
15/03/24
Exclusief voor leden
Gelderland steunt fietsponten met maximaal half miljoen euro maar dat is niet genoeg
De provincie Gelderland gaat gemeenten voortaan voor 50% structureel ondersteunen bij het dekken van exploitatietekorten boven de 50.000 euro, met een maximum van 500.000 euro voor alle veren gezamenlijk per jaar. Dat is niet genoegd, meldt de Veerpontencoalitie.
12/03/24
Exclusief voor leden
MKB-Nederland wil af van verhoging minimumloon
Zet een streep door de voorgenomen extra verhoging van het wettelijk minimumloon per 1 juli aanstaande. Die oproep doen VNO-NCW en MKB-Nederland in een brief aan de Tweede Kamer, die donderdag over dit onderwerp debatteert.
11/03/24
Exclusief voor leden
Watersporters nieuwsgierig naar ombouw elektrische of hybride motoren
Van 6 tot en met 10 maart stond het WTC Expo in Leeuwarden in het teken van de watersport tijdens Boot Holland 2024. Duizenden watersportliefhebbers kwamen naar Leeuwarden om de nieuwste trends en ontwikkelingen te ontdekken. Onder meer waren veel bezoekers nieuwsgierig naar elektrische en hybride motoren voor de boot.
11/03/24
Update voor fietsroute Venlo - Kleve
Vijf projecten die grensoverschrijdende samenwerking tussen Limburg en Duitsland bevorderen, krijgen subsidie vanuit het Kleinprojectenfonds. Onder meer een fietsroute wordt verbeterd en subsidie maakt gebundelde informatie mogelijk over evenementen.
05/03/24
Exclusief voor leden
Transitie op het bord naar vegetarisch
De Nederlander verandert in zijn eetgewoonten. Je zal steeds meer vegetariërs en vooral flexitariërs tegenkomen. Iet s om mee rekening te houden in de horeca van hotels, attracties en andere leisure omgevingen. 25% van alle hoofdmaaltijden is vegetarisch meldt CBS na onderzoek in samenwerking met RIVM en Voedingscentrum.
29/02/24
Marieke Frank wordt directeur Routebureau Veluwe
Marieke Frank wordt de nieuwe directeur van Routebureau Veluwe. Met ingang van 1 maart zal zij officieel starten in deze functie. In samenwerking met de oud-directeur Henk Mogezomp is het overdrachtsproces ingezet.
27/02/24
Exclusief voor leden
Verkoop fietsen voor 80% e-bike
De e-bike verandert de fietsmarkt radicaal. De fietsverkopers ronden voor het eerst de kaap van 80% ...

||| Agenda |||

18/04/24
18/04/24 t/m 18-04-24: TRENDCONGRES 2024
Op donderdag 18 april 2024 organiseert NRIT samen met de opleidingen Tourism Management van de Neder...
14/05/24
14/05/24 t/m 14-05-24: Bekendmaking ‘Top 10 Meest Innovatieve Vakantieparken van de Benelux’
Op dinsdag 14 mei organiseert Pleisureworld bij Yala in Emmeloord de bekendmaking van de ‘Top 10 M...
11/06/24
11/06/24 t/m 11-06-24: Openhuis Posta7 - FEC & Retailtainment
Op dinsdag 11 juni organiseert Pleisureworld Openhuis bij FEC Posta7. Dat is dé hotspot ...
24/06/24 t/m 26-06-24
24/06/24 t/m 26-06-24: CBTS 2024
Van 24 tot en met 26 juni organiseert de Breda University of Applied Sciences de jaarlijkse CBTS-con...
25/06/24 t/m 28-06-24
25/06/24 t/m 28-06-24: Atlas Annual Conference 2024
Onder het thema 'Navigating the Future' organiseert de Breda University of Applied Sciences van 25 t...