Deze website maakt gebruik van cookies.Meer informatieDeze melding verbergen

Geplaatst op: 30-04-2020
Auteur: Peter Bekkering
PleisureWorld NRIT
Publicatie: R&T 2020-2

CELTH schetst vier scenario’s voor de bezoekerseconomie na de crisis

CELTH schetst vier scenario’s voor de bezoekerseconomie na de crisis

Het Centre of Expertise Leisure Tourism & Hospitality (CELTH) heeft vier toekomstperspectieven ontwikkeld voor de bezoekerseconomie na de COVID-19-crisis: business as usual, survival of the fittest, business as unusual en verantwoord toerisme. De exploratieve scenario’s zijn een eerste stap om in dialoog met ondernemers, financiers, overheden, DMO’s en kennispartijen te werken aan een toekomstbestendige gastvrijheidssector en duurzame bestemmingen.   


In de exploratieve scenario’s wordt een toekomstperspectief geschetst van het krachtenveld, waarmee een bedrijf, organisatie of sector op de middellange of lange termijn mee te maken kan krijgen. Zulke scenario’s helpen niet alleen om te begrijpen hoe het krachtenveld zich kan ontwikkelen. Ze bieden de betrokkenen ook inspiratie om vooruit te denken, nieuwe wegen in te slaan en haar veerkracht of toekomstbestendigheid te vergroten.   


Twee kernonzekerheden - vier scenario's

CELTH denkt dat de situatie van de bezoekerseconomie in 2025 vooral bepaald wordt door twee ‘kernonzekerheden’: als eerste de lengte en diepte van de crisis en als tweede de vraag of we een maatschappij worden waar het individualisme hoogtij blijft vieren of het collectieve belang meer voorop komt te staan, oftewel het morele dilemma van de burger/consument. De combinatie van beide leidt tot een viertal toekomstperspectieven: 

  • Scenario 1: Business as usual – gecontinueerde groei bezoekerseconomie 
  • Scenario 2: Survival of the fittest – ineengestorte bezoekerseconomie 
  • Scenario 3: Business as unusual – bezoekerseconomie in transitie 
  • Scenario 4: Verantwoord toerisme – getransformeerde bezoekerseconomie    




Korte toelichting per scenario  


Scenario 1: Business as usual – gecontinueerde groei bezoekerseconomie

De toerist vervalt zodra de crisis ten einde loopt in het oude gedrag. De opgehoopte vraag naar reizen heeft zelfs een stuwmeer teweeg gebracht dat nu plots ‘leegloopt’. Het bedrijfsleven ruikt haar kansen, springt volop op de herboren vraag in, en bloeit als nooit tevoren. Na de periode van herstel staat verdere economische groei weer centraal. Veel bedrijven worden overgenomen door grote internationale ketens (conglomeratievorming), maar er ontstaat ook ruimte voor niches. Zowel reizigers als bedrijfsleven voelen zich ongeremd in hun gedrag. Dit alles veroorzaakt een overspannen bezoekerseconomie, een zwaardere ecologische druk en negatieve sociale impacts. Zowel de positieve als de negatieve gevolgen van het reizen woeden onverminderd voort. Het onderlinge wantrouwen van, en de angst tussen landen binnen, de EU en daarbuiten heeft de relaties wel op scherp gezet. Dit heeft geleid tot herinvoering van grenscontroles in de EU en strengere grenscontroles daarbuiten.   


Scenario 2: Survival of the fittest – ineengestorte bezoekerseconomie   

De burger blijft vasthouden aan zijn ‘recht’ op vakantie naar verre oorden en daardoor blijft de behoefte aan reizen onverminderd groot. De economische recessie maakt het voor de meeste mensen echter financieel onmogelijk om in die behoefte te voorzien. Doordat men niet instaat is om naar verre oorden toe te gaan (financieel en landsgrenzen), zoekt men naar alternatieven in en rond huis/in eigen land. De sector blijft star vasthouden aan haar werkwijze. De strijd om het teruggelopen aantal vakantiegangers uit zich in hevige concurrentie. Veel luchtvaartmaatschappijen (met name low cost maatschappijen), het toeristisch-recreatieve bedrijfsleven en horeca zijn failliet gegaan, dit geldt zelfs voor vitale bedrijven door voortdurend noodzakelijke investeringen en daarmee samenhangende financieringslasten. Enkele grote investeerders en spelers domineren de schaarse markt. Om te grote sanering in de sector te voorkomen, versnippering tegen te gaan en toch een minimaal aanbod in stand te kunnen houden voor haar eigen burgers, heeft de overheid de leiding over belangrijke vitale spelers zoals KLM, NS, maar ook een aantal hotel-, bungalow- en kampeerketens overgenomen (staatsbedrijven: vroeger waren bepaalde vakantieparken van vakbonden...).  


Scenario 3: Business as unusual – bezoekerseconomie in transitie   

Door de langdurige recessie is de vakantieganger gedwongen om zijn vakantiebehoefte op een andere manier vorm te geven. Overheden, bedrijven, kennisinstellingen en burgers (quadruple helix) hebben hun krachten gebundeld om hier zoveel mogelijk aan tegemoet te komen. Ieder levert zijn bijdrage in kennis, subsidies, expertise en menskracht. Er ontstaan lokale en regionale waarde- en productieketens met bedrijfsvormen als de coöperatie als ‘hernieuwd’ exploitatiemodel, waarbij een maatschappelijk karakter, circulaire productie en betekenis centraal komen te staan. ‘Onder druk wordt alles vloeibaar’ is een gezegde dat hier ook zijn opgeld doet. Creativiteit komt tot grote bloei en tal van innovaties zorgen voor een totale omwenteling in toerisme, zowel qua producten en diensten als qua verdienmodellen. Het betekent een fundamentele breuk met het verleden. Het is het tijdperk van hightech toerisme die voor ieder die daar behoefte aan heeft toegankelijk is.  


Scenario 4: Verantwoord toerisme – getransformeerde bezoekerseconomie   

Hoe kort ook, de recessie heeft de ogen van de toerist zijn geopend. Het besef is ingedaald dat de globalisering en het internationale reizen dat daarmee annex is voor een belangrijk deel aan de verspreiding van Corona en de recessie heeft bijgedragen. Consumenten kiezen voor betekenisvol en ‘dichtbij’, wat de ongeremde groei van internationaal toerisme van vóór de crisis, tempert. Er ontstaat ook behoefte aan circulair aanbod. De vakantieganger is zich meer bewust geworden van de gevolgen van zijn reizen en neemt bewustere en meer verantwoordelijke keuzes vanuit overstijgende waarden. Om veilige en verantwoorde keuzes te kunnen maken doet hij een beroep op betrouwbare (wetenschappelijke) informatie. De reiziger heeft er geen problemen mee dat die informatie is verkregen door nauwgezette monitoring van onder andere zijn gedrag, vanuit het besef dat dit zowel de reiziger, de gemeenschap als de bestemming ten goede komt.  


Scenario's zijn breed toepasbaar

In het besef dat de toekomst elementen kan bevatten van elk van de scenario’s, dienen ze volgens CELTH samen als inspiratie. Albert Postma, lector scenarioplanning: "Partijen kunnen de scenario’s bijvoorbeeld gebruiken om het bestaande beleid en stimuleringsmiddelen tegen het licht te houden. Maar ook als bron van inspiratie om op creatieve en innovatieve wijze het bedrijf, de sector of bestemming als het ware opnieuw uit te vinden. Het kan gaan om een nieuw concept, een nieuw verdienmodel, nieuwe producten of diensten, nieuwe stimuleringmiddelen, of andere strategische keuzes die passen bij de eisen die de nieuwe situatie stelt. CELTH faciliteert graag het proces om de scenario’s samen met spelers in de gastvrijheidssector door te ontwikkelen en steekt alle partijen de helpende hand toe om met de uitdagingen die de crisis met zich meebrengt aan de slag te gaan.”   


In de nieuwe editie van het vakblad R&T een uitgebreid artikel met alle achtergronden van de vier scenario's. Nog geen abonnement? Dat kun je hier snel en eenvoudig aanvragen.



Trefwoorden: crisis, scenario's, vrije tijd, vakanties, celth

CELTH



||| Nieuws |||

04/07/25
Nieuwe erfgoedroute-app brengt Limburgs verleden tot leven
Onder grote belangstelling is de gratis app Erfgoed Route Limburg gelanceerd. De app biedt wandelaars en fietsers een unieke manier om het erfgoed van Noord- en Midden-Limburg te beleven via audio- en videoverhalen op locatie.
04/07/25
Nieuwe fietsroute rond het IJsselmeer met veerverbindingen
De veerverbindingen tussen Enkhuizen, Stavoren, Urk en Medemblik zijn voortaan onderdeel van de fiets- en wandelnetwerken van Noord-Holland, Friesland en Urk. Dit maakt het eenvoudiger om recreatieve routes over het IJsselmeer te plannen.
04/07/25
Nieuwe tool brengt toeristisch aanbod regio in kaart
Toerisme Veluwe Arnhem Nijmegen (TVAN) heeft op 3 juli de Destination Data Monitor gelanceerd: een interactieve tool die inzicht geeft in het toeristisch aanbod per gemeente of regio.
30/06/25
Metropolitane fietsroute Delft - Naaldwijk in ontwikkeling
De bestaande fietsroute vanuit Westland naar het centrum van Delft wordt ontwikkeld tot metropolitane fietsroute Delft - Naaldwijk.
30/06/25
Exclusief voor leden
Gijs Schreuder voorzitter Varen doe je Samen!
Voor de periode tot 2030 is Gijs Schreuder benoemd als voorzitter van Varen doe je Samen!.
30/06/25
Nieuwe fietsroute belicht Oisterwijkse leerindustrie
Met de lancering van de Leerroute Oisterwijk krijgt de rijke leerhistorie van de gemeente een nieuw podium. De 27 kilometer lange fietsroute, ontwikkeld door gemeente Oisterwijk en Brabant Partners, voert langs iconische plekken zoals de KVL-leerfabriek en de fabriek van schoenenfamilie Van Bommel.
26/06/25
Exclusief voor leden
Wat zijn de best gewaardeerde Europese en Nederlandse stranden?
De zomer van 2025 staat voor de deur en strandliefhebbers kunnen hun hart ophalen. Maar waar kunnen ze het best hun handdoekje leggen? Vakantieplatform Holidu analyseerde de Google Maps-recensies. Beste Europese strand is Spiaggia dei Conigli op Lampedusa in Italië. Voor het beste Nederlandse strand moet je naar dat van Renesse in Zeeland.
26/06/25
Toegankelijke fietsroutes in Drenthe van start
In het Bargerveen is woensdagmiddag het officiële startschot gegeven voor de pilot Toegankelijke Fietsroutes Drenthe. Pascal Schrik, wethouder van de gemeente Emmen en lid van het Algemeen Bestuur van Recreatieschap Drenthe, verrichtte de opening. De provincie zet hiermee een belangrijke stap richting inclusieve recreatie voor mensen met een mobiliteitsbeperking.