Deze website maakt gebruik van cookies.Meer informatieDeze melding verbergen

Geplaatst op: 30-08-2017
Auteur: Jeroen Klijs, Joppe Curvers en Ondrej Mitas
CELTH & NHTV
Publicatie: Recreatie & Toerisme juni 2017

Toeristen hebben oog voor detail(handel), maar geldt dat ook andersom?

Gevoel voor toerisme ontwikkelen

Toeristen hebben oog voor detail(handel), maar geldt dat ook andersom?
Waar volk is, is handel. Daarbij spreekt het vanzelf dat een strandtenthouder in Ouddorp of een botenverhuurder in Drimmelen bij de komst van toeristen goede zaken doet. Om die stroom in kaart te brengen werden 130 ondernemers geïnterviewd. Nieuw CELTH onderzoek toont aan dat ook ‘gewone’ detaillisten profiteren van toerisme, maar dit onderzoek wijst ook op onbenutte kansen.


De detailhandel in Nederland heeft het momenteel niet makkelijk. Het valt niet mee om te concurreren met online shoppen en aan je klanten steeds weer opnieuw een bijzondere belevenis te bieden. Zeker niet wanneer om je heen de borden ‘te huur’ opduiken.


Doelgroep de toerist

In deze tijden wordt van ondernemers veel gevraagd, inclusief het (h)erkennen van een doelgroep die bij velen van hen nog niet helder op het netvlies staat: de toerist. Winkels worden immers niet alleen gebruikt door bewoners, maar ook door bezoekers. Omzet vanuit toerisme kan het verschil maken tussen winst of verlies – tussen stoppen of doorgaan. Andersom geredeneerd kan een onderscheidend winkelaanbod een reden zijn voor toeristen om een bestemming te kiezen.


Bovenstaande is niet wereldschokkend of nieuw. Het is echter wel verrassend hoe weinig deze redenatie tot nu toe onderbouwd werd met feiten en cijfers. En wanneer het zo logisch is, dan zou je verwachten dat toeristen massaal worden herkend als een belangrijke doelgroep, leidend tot aanpassingen in de bedrijfsvoering om toeristen ‘binnen te halen’. In de praktijk blijkt dat echter nogal tegen te vallen.


Van detailhandel naar voorzieningenniveau

NHTV Breda, de HZ University of Applied Sciences en de Erasmus Universiteit Rotterdam hebben recent onderzoek uitgevoerd, waarbij is gekeken naar deze samenhang. De directe aanleiding was dat de provincie Zeeland graag een beter inzicht wilde in de relatie tussen toerisme en detailhandel. Na deze initiële vraag is binnen het Vrijetijdsnetwerk Provincies vastgesteld dat, naast Zeeland, ook vele andere provincies (en gemeenten) behoefte hebben aan deze informatie. Hiermee kan namelijk het belang van toerisme voor de lokale economie en het lokale winkelbestand/voorzieningenniveau beter worden aangetoond.


Model: aantal banen door toerisme

Aan de hand van data-analyse is een model opgesteld op basis waarvan, voor elke gemeente in Nederland, berekend kan worden wat het belang is van toerisme voor detailhandel. Dit wordt uitgedrukt in het aantal banen in detailhandel vanwege toerisme. Uiteraard zijn er, naast toerisme, nog vele andere factoren die invloed hebben op de omvang van de detailhandel.


Eén van de meest bepalende factoren is het aantal inwoners. Andere variabelen, die volgens de literatuur en experts een grote rol spelen zijn het gemiddelde inkomen van inwoners, de mate van vergrijzing en de mate van stedelijkheid (adressendichtheid). In het model wordt voor deze factoren gecorrigeerd, waardoor we het effect van toerisme op detailhandel isoleren.


Bij toepassing van het model blijkt bijvoorbeeld het enorme belang van toerisme voor detailhandel in:

Veere (191 banen in detailhandel, 17% van het totaal)

Sluis (138 banen, 12%)

Valkenburg (87 banen, 11%).


Actie door ondernemer of gemeente?

Uit gesprekken met 130 detailhandelsondernemers in 12 Nederlandse bestemmingen blijkt verder dat zij het belang van toerisme inzien, maar tegelijkertijd zelf weinig activiteiten ondernemen richting toeristen. Zij zien dit als taak van de gemeente, hebben het idee dat investeringen in deze activiteiten zich niet terug verdienen of het is niet toegestaan vanuit het hoofdkantoor. Maar er zijn ook ondernemers die er nog niet over nagedacht hebben en of waarbij het er ‘nog niet van gekomen is’. Richting de gemeente wijzen zij op het belang van een ‘gastvrij parkeerbeleid’ (parkeren gratis of goedkoop), ruime openingstijden en koopzondagen, een divers winkelaanbod, autovrij maken van winkelstraten én een goede bereikbaarheid, promotie en evenementen.


Het is terecht dat de gemeente gewezen wordt op haar verantwoordelijkheid. Aan de andere kant mag van de ondernemers zelf ook meer verwacht worden. Daarom is het goed te constateren dat sommige ondernemers zich specifiek richten op toeristen. Zij ondernemen activiteiten samen met verblijfsaccommodaties (leveren van producten, adverteren of sponsoring). Door het buiten uitstallen van producten, de etalage, aanspreken van toeristen, presentaties en kleinschalige evenementen trachten zij toeristen de winkel binnen te krijgen. Zij doen aanpassingen in de bedrijfsvoering, zoals het assortiment, personeelsbezetting, openingstijden en meertaligheid. Dit zijn voorbeelden die meer navolging behoeven.


In dit onderzoek hebben we het ‘gevoel’ dat detailhandel van belang is voor toerisme, en andersom, kwalitatief en kwantitatief onderbouwd. De inzichten kunnen meegenomen worden in de besluitvorming, binnen gemeentes, ondernemersverenigingen en door individuele ondernemers, wat betreft de investering in het aantrekken van toeristen. Het is onze hoop dat toeristen, door al deze partijen, worden (h)erkent als een significante en specifieke doelgroep, met eigen wensen en behoeften.

Topics:CELTH, Retail
Trefwoorden: detailhandel, toerisme, economische betekenis

CELTH




||| Nieuws |||

25/07/25
Exclusief voor leden
Bestedingen bij fastservicerestaurants onder druk
Consumenten geven structureel minder geld uit bij zogenaamde fastservicerestaurants omdat ze die te duur vinden. Een trendbreuk.
25/07/25
Exclusief voor leden
Nieuwe subsidieregeling voor toegankelijke recreatie in Drenthe
De provincie Drenthe heeft een nieuwe subsidieregeling geopend voor mkb-ondernemers in de recreatie- en toerismesector. Met deze regeling wil de provincie bijdragen aan een inclusieve en toegankelijke omgeving.
25/07/25
Exclusief voor leden
Vakantieboekingen trekken aan
Na een wat teleurstellend voorjaar trekken de laatste twee maanden de vakantieboekingen aan. In mei met +6% en in juni met +5%. In juni viel vooral de populariteit van Denemarken en Griekenland op.
24/07/25
Aantal bewoners op vakantieparken stijgt
Het aantal mensen dat officieel woont op een vakantiepark is de afgelopen jaren flink gestegen. Volgens het CBS stonden op 1 april 2025 bijna 60.000 mensen ingeschreven op een vakantiepark, tegenover ruim 51.000 in 2019.
24/07/25
Exclusief voor leden
Wandelnet: Geef wandelen een volwaardige plek in het omgevingsbeleid
Met de invoering van de Omgevingswet is er een nieuw beleidskader ontstaan voor de inrichting van de leefomgeving. Wandelnet grijpt deze kans aan om het belang van wandelen te benadrukken. In de brochure ‘Wandelkwaliteit in het omgevingsbeleid’ laat Wandelnet zien hoe wandelen een structurele plek kan krijgen in gemeentelijke visies, plannen en regelgeving.
24/07/25
Nieuw model brengt recreatiebehoefte in kaart
Een nieuw recreatiebehoeftemodel laat zien waar de grootste behoefte is aan recreatieruimte. Het model combineert data over bevolkingsgroei, reisbereidheid en bestaande voorzieningen om knelpunten én kansen voor recreatie in beeld te brengen.
24/07/25
Meer publiek, maar rode cijfers: poppodia onder financiële druk
Ondanks een groeiend aantal bezoekers en optredens in 2024, kampen Nederlandse poppodia met toenemende financiële problemen. De kosten stijgen sneller dan de inkomsten, waardoor meer podia verlies draaien.
24/07/25
Steeds meer Nederlanders elektrisch op zomervakantie
Nederlanders kiezen deze zomer massaal voor de elektrische auto richting Zuid-Europa. Uit geanonimiseerde data van ruim 25.000 gebruikers van de Shuttel-mobiliteitspas blijkt dat laadstress plaatsmaakt voor vertrouwen in het Europese laadnetwerk.

||| Agenda |||

27/08/25
27/08/25 t/m 27-08-25: CELTH Industry Day World Leisure Congress
Het World Leisure Congress (WLO) komt na 13 jaar weer terug in Europa en voor het eerst naar Nederla...
11/09/25
11/09/25 t/m 11-09-25: Atlasfestival 2025 –Vitamine L: de Leefomgeving als ingrediënt voor Gezondheid
Het Atlasfestival 2025 staat in het teken vanVitamine L– de leefomgeving als bron van gezondheid. ...
22/09/25
22/09/25 t/m 22-09-25: Toerisme Top 2025
De Toerisme Top wordt dit jaar op maandag 22 september in Noord-Holland georganiseerd. Het thema is ...
01/10/25
01/10/25 t/m 01-10-25: Netwerk Editie Kampeerbranche
Na het succes van eerdere edities van het Duurzaamheidscongres introduceren we dit jaar een nieu...
31/10/25
31/10/25 t/m 31-10-25: Inspiratie-event: Wandelen als sleutel tot een vitalere
Nederland staat voor grote maatschappelijke uitdagingen op het gebied van gezondheid, leefstijl en l...