Nationaal Monument Kamp Vught wint BankGiro Loterij Museumprijs 2016

Nationaal Monument Kamp Vught is de winnaar van de BankGiro Loterij Museumprijs 2016 en ontvangt een bedrag van € 100.000. Het museum liet met 37,1% van de stemmen de andere genomineerden, Verzetsmuseum Amsterdam (33%) en Nationaal Militair Museum in Soest (29,9%), achter zich. Vandaag verrasten Adriana Esmeijer, directeur Prins Bernhard Cultuurfonds, Michiel Verboven, managing director BankGiro Loterij, en Siebe Weide, algemeen directeur Museumvereniging, Nationaal Monument Kamp Vught met de cheque van € 100.000.

Een recordaantal van ruim 79,5 duizend mensen stemde op de genomineerde musea, dit jaar in de categorie oorlogs- en verzetsmusea. De BankGiro Loterij Museumprijs is een initiatief van het Prins Bernhard Cultuurfonds en de BankGiro Loterij, in samenwerking met de Museumvereniging.

"Ik ben geweldig blij en trots dat wij deze prijs hebben gewonnen. Het is in de eerste plaats een erkenning voor de gezamenlijke inspanning die talloze vrijwilligers en een klein team leveren, om deze indrukwekkende plek en de verhalen die ermee verbonden zijn, in stand te houden. Dit resultaat toont aan hoeveel mensen ons herinneringscentrum steunen. En dat zij het belangrijk vinden om het verhaal van de Tweede Wereldoorlog zichtbaar te houden en vrijheid niet als iets vanzelfsprekends te ervaren. Hartverwarmend!” Jeroen van den Eijnde, directeur Nationaal Monument Kamp Vught

Recordaantal: ruim 79.500 stemmen

Dit jaar stemde een recordaantal van 79.568 mensen via www.museumprijs.nl. Adriana Esmeijer: "Wij zijn enorm tevreden dat zoveel mensen hun stem hebben uitgebracht voor een van de musea. De BankGiro Loterij Museumprijs is enerzijds bedoeld om musea die zich weten te onderscheiden te belonen en anderzijds om een breed publiek bij de musea te betrekken. Dat zoveel mensen hun betrokkenheid hebben getoond, maakt ons trots.” Michiel Verboven vult aan: "De BankGiro Loterij spant zich in om deelnemers te verbinden aan musea en andere cultuur in Nederland. Dat doen wij niet alleen met de nieuwe VIP-KAART, maar ook met deze Museumprijs. Fantastisch dat zoveel mensen zijn bereikt!”

Spannende strijd

Tot het einde bleef het spannend welk museum zou winnen. Tussen de nummers één en twee en twee en drie zat de gehele stemperiode niet meer dan 3.500 stemmen verschil. Uiteindelijk heeft Nationaal Monument Kamp Vught gewonnen met 29.518 stemmen, op de voet gevolgd door Verzetsmuseum Amsterdam (26.240 stemmen) en Nationaal Militair Museum (23.810 stemmen).

Reële beleving in Kamp Vught

Volgens de vakjury – die de drie genomineerde musea selecteerde voordat de publieksstemronde begon – is Nationaal Monument Kamp Vught er op uitstekende wijze in geslaagd de dramatiek van dit voormalige SS-concentratiekamp uit de Tweede Wereldoorlog om te zetten in een reële beleving. De verhaallijnen zijn bijzonder goed en overtuigend doorgetrokken naar het heden. Voorbeeldstellend is het museum in de wijze waarop het leven in een SS-concentratiekamp wordt verbeeld: informatief voor verschillende bezoekerscategorieën, sober, doeltreffend en beklemmend.

Meer over Kamp Vught

‘Herdenken is nadenken’ is het motto van Nationaal Monument Kamp Vught. Niet alleen op 4 mei; jaarlijks bezoeken ruim 70.000 mensen de historische plek waar het SS-concentratiekamp Vught was gelegen. Het herinneringscentrum maakt de kwetsbaarheid en de actuele betekenis van vrijheid invoelbaar. Barak1B, de laatste authentieke stenen barak van Nederland is sinds 2013 een waardevolle aanvulling voor bezoekers.

Aan de rand van Vught ligt Nationaal Monument Kamp Vught, gevestigd op een deel van het terrein van het voormalige concentratiekamp Vught. In januari 1943 werd hier Konzentrationslager Herzogenbusch geopend – het enige SS-concentratiekamp buiten nazi-Duitsland. Ruim 31.000 mensen werden hier gevangen gehouden, onder wie zo’n 12.000 joden. Kenmerkend voor het kamp was de diversiteit aan achtergronden: Joden, politieke gevangenen, verzetsstrijders, Jehova’s Getuigen, gijzelaars, studenten en criminelen. Na ‘Dolle Dinsdag’ werd kamp Vught begin september 1944 ontruimd.

In 1990 opende H.M. Koningin Beatrix het Nationaal Monument Kamp Vught. In 2002 werd een vernieuwd herinneringscentrum geopend, waarin meer ruimte was voor activiteiten en exposities. Een bezoek geeft een beeld van het ontstaan van Kamp Vught en het nationaal-socialistische systeem. De compacte expositie met veel persoonlijke verhalen leidt naar het buitenterrein: de authentieke kampgracht met de gereconstrueerde wachttorens en een gevangenenbarak, het ‘kindermonument’ voor weggevoerde joodse kinderen en het nog originele crematorium.
 
Sinds 2013 is het herinneringscentrum uitgebreid met de gerestaureerde barak 1B. De presentatie ‘Als muren konden spreken’ bestrijkt vier periodes: het concentratiekamp (1943-1944), het opvangkamp voor Duitse burgerevacués uit het grensgebied (1944-1945) en het interneringskamp voor van collaboratie verdachte Nederlanders en Rijksduitsers (1944-1949). Ook wordt de geschiedenis belicht van de Molukse ex-KNIL-militairen en hun gezinnen, die sinds 1951 werden ‘gehuisvest’ in de oude kampbarakken.

De kracht van Nationaal Monument Kamp Vught schuilt in de combinatie van een bezoek aan de historische plek met een uitgebreid aanbod van groepsrondleidingen. Tientallen vrijwilligers verzorgen jaarlijks ruim 1750 rondleidingen voor schoolgroepen, met soms wel 20 rondleidingen per dag. "Ik was hier vandaag met mijn opa en oma. Dit museum heeft veel indruk op mij gemaakt. Ik hoop dat dit nooit meer gebeurt”, is een reactie van de 11-jarige Anouk in het gastenboek. Voor individuele bezoekers worden veel losse activiteiten georganiseerd, zoals in april 2016 de familie-activiteiten tijdens de Nationale Museumweek, de theatervoorstelling ‘Ik ben er nog’ van Debby Petter en de expositie ‘Dansen met de vijand’ over de joodse danslerares Roosje Glaser.