Deze website maakt gebruik van cookies.Meer informatieDeze melding verbergen

Geplaatst op: 29-04-2015
Auteur: Carin van Berkel, manager vrije tijd, ANWB en Diana Korteweg Maris, coördinator taskforce “Consument van morgen”, CELTH

Waar worden mensen gelukkig van?

Waar worden mensen gelukkig van?
ANWB en CELTH hebben geluksmomenten onderzocht tijdens dagjes uit. Waar worden mensen nu echt gelukkig van en hoe kunnen aanbieders daarop inspelen?


De ANWB is een vereniging met 4 miljoen leden, met als doel de belangen van de leden op het gebied van verkeer, vervoer, recreatie en toerisme te behartigen. In de laatste jaren heeft de ANWB veel aandacht besteed aan het domein vrije tijd, om ook op dit vlak (opnieuw) relevant te kunnen zijn voor de leden. Dit krijgt onder andere vorm met het platform "Het Land van ANWB” waar men de leden de weg wijst naar de leukste uitjes van Nederland. Hiertoe wordt de mening van ANWB-leden sterk betrokken, onder andere met de verkiezing van het "Leukst uitje” en wordt nauw samengewerkt met de vrijetijdsbranche. De ANWB vindt het belangrijk dat haar leden optimaal kunnen genieten van een dagje uit. Daarom wil de ANWB inzicht verkrijgen in de aspecten die een dagje uit bijzonder maken voor leden. Hiervoor is men de samenwerking aangegaan met CELTH, het Centre of Expertise Leisure, Tourism & Hospitality, een initiatief van de hogescholen NHTV, HZ en Stenden. CELTH en de ANWB hebben in 2014 samen een verkennend onderzoek uitgevoerd naar geluksmomenten tijdens dagjes uit: welke zaken dragen nu bij aan het ervaren van zulke geluksmomenten?


Dit onderzoek startte met een verkenning van de wetenschappelijke literatuur over geluksmomenten van consumenten tijdens vakantie en vrije tijd. Daarna vond kwalitatief onderzoek plaats: ongestructureerde diepte-interviews met 19 ANWB-leden. De resultaten zijn geanalyseerd en bediscussieerd in werksessies met medewerkers van de ANWB en CELTH. Op deze wijze zijn vier clusters van variabelen gedefinieerd die het geluk en de betekenis van een dagje uit lijken te beïnvloeden. Deze vier clusters komen grotendeels overeen met thema’s die reeds beschreven werden in de wetenschappelijke literatuur en thema’s die genoemd werden vanuit ervaringen in het werkveld. De clusters an sich zijn dan ook niet heel verrassend. Binnen deze clusters zijn echter nuances gevonden die wel nieuw zijn voor de onderzoekers en die handvatten bieden voor aanbieders van dagjes uit.




Cluster: Samen verbonden


Zoals reeds naar aanleiding van de literatuur werd verwacht, is ´samen verbonden´ één van de belangrijkste clusters van variabelen als het gaat om het gevoel van geluk tijdens een dagje uit. Het cluster kent meerdere aspecten. Het gaat vooral om de interactie binnen het gezelschap waarmee je een dagje uit bent: het gezin (en dan het liefst het volledige gezin), vrienden of mensen met dezelfde interesse. Op deze manier kan de ervaring gedeeld worden met anderen. De gezelligheid en sfeer onderling zijn hierbij heel belangrijk. Als er iets nieuws te leren valt, kan dit de interactie binnen de groep versterken. Hierbij is het belangrijk dat zowel kinderen als ouders/volwassenen nieuwe dingen kunnen leren, op verschillende niveaus. En ook eigen kennis en verhalen kunnen dan worden overgebracht. De interactie met onbekenden speelt een kleinere rol, maar is toch ook een variabele voor geluk. Dan is er het gevoel dat men met gelijkgestemden is, er ontstaat saamhorigheid. Dat korte contact versterkt het geluk, zonder dat er de behoefte is dit contact te verlengen en elkaar echt te leren kennen.



Cluster: Beleving en verwondering


Beleving is één van de meest voorkomende begrippen in de vrijetijdseconomie en natuurlijk ontbreekt het ook niet in deze analyse. Samen met verwondering vormt beleving het tweede cluster van factoren dat het geluk en de betekenis tijdens een dagje uit in belangrijke mate beïnvloedt.

Verwondering ontstaat onder anderen door verrassing, zoals onverwachte gebeurtenissen, onverwachte uitzichten in een landschap. Verwondering ontstaat ook door esthetiek, dingen die men bijzonder mooi vindt, zoals gebouwen, een landschap of muziek. Iets nieuws draagt ook bij aan het ervaren van verwondering. Denk aan het krijgen van nieuwe informatie, het ervaren van nieuwe sensaties, het opdoen van nieuwe contacten of het aanleren van nieuwe vaardigheden. Hierbij speelt ook zelf doen een rol, op die manier wordt ‘het nieuwe’ intenser beleefd.

Zoals we eigenlijk wel weten, worden belevingen enorm versterkt door verhalen. Verhalen helpen ook om de beleving langer vast te houden, op deze manier worden de ervaringen beter onthouden en duurt de beleving ook thuis nog voort. Bij beleving speelt ook nostalgie een bijzondere rol: soms zijn het hele kleine dingen die herinneringen oproepen en daarmee de beleving enorm versterken. Het delen van eigen verhalen en herinneringen leidt vaak tot meer interactie binnen het gezelschap.



Cluster: Vrij en ontspannen


Uit de onderzoeksliteratuur blijkt dat op dagen met meer geestelijke ontspanning ook meer geluk wordt ervaren. In de interviews is bevestigd dat het gevoel van vrij zijn en ontspanning één van de belangrijkste clusters van variabelen is voor het gevoel van geluk tijdens een dagje uit.

Men kan pas echt ontspannen als men het gevoel heeft vrij te zijn. Bijvoorbeeld vrij van zorgen. Voor ouders met kinderen ontstaat hier een spanningsveld: ouders bekommeren zich om de veiligheid en het plezier van hun kinderen en ervaren daardoor vrijheid en ontspanning op een andere manier.

Vrij betekent ook de tijd hebben: zonder tijdsdruk genieten en de beleving laten bezinken, zonder haast eten en drinken. Ten slotte betekent vrijheid ook het niet ervaren van beperkingen: mensen met een beperking willen hiermee niet geconfronteerd worden tijdens hun dagje uit. Dus men wil zich zonder moeite kunnen voortbewegen, voldoende rustplaatsen hebben en zonder veel omwegen toegang hebben tot horeca of sanitair.



Randvoorwaardelijk cluster: Onbezorgd


Hiervoor zijn drie clusters beschreven met variabelen die het geluk tijdens een dagje uit in grote mate beïnvloeden. Randvoorwaardelijk is het cluster Onbezorgd. Ook dit cluster kent een groot aantal verschillende elementen, die één ding gemeen hebben: ieder voor zich veroorzaken zij niet direct het geluk tijdens een dagje uit, maar deze variabelen hebben een grote invloed op de mate waarin geluk wordt ervaren: wanneer zij positief worden ervaren, dan versterken zij het geluk; wanneer zij negatief worden ervaren, dan zet dat een domper op het geluk.


Een van die elementen betreft de kosten: bezoekers zijn zich zeer bewust van de kosten van een dagje uit en er wordt volop gebruik gemaakt van allerlei voordeelacties. Wanneer men het gevoel heeft dat men een ‘goede deal’ heeft, dan draagt dat bij aan onbezorgd genieten en zal men gedurende de dag eerder geneigd zijn zichzelf te trakteren op iets extra’s. De toon van de dag wordt dus gezet door de kosten. Andere elementen die een rol spelen zijn bijvoorbeeld het weer en verkeer. Voor al deze elementen geldt dat verwachtingen en het managen van verwachtingen een grote rol spelen in de mate waarin het geluk beïnvloed wordt. Met name de informatievoorziening kan daar een positieve bijdrage aan leveren.


Dan de factor gastvrijheid. Voor de onderzoekers waren deze uitkomsten het meest verrassend. Gastvrijheid staat weliswaar centraal in de sector, maar kwam niet expliciet naar voren in de analyse van de resultaten. Blijkbaar is gastvrijheid an sich niet bepalend voor het ervaren van geluksmomenten. Gastvrijheid en persoonlijk contact met medewerkers wordt wel ervaren als ‘ontzorgen’, waardoor men onbezorgd van het uitje kan genieten. En een gebrek aan gastvrijheid zet een nadrukkelijke domper op het ervaren van geluksmomenten. Al met al speelt gastvrijheid een belangrijke rol in de waardering van een dagje uit, maar is het slechts een randvoorwaarde voor het ervaren van geluksmomenten.



Bouwstenen voor een "gelukskompas”


In dit verkennende onderzoek zijn vier clusters van variabelen gedefinieerd die het geluk en de betekenis van een dagje uit lijken te beïnvloeden, zoals hieronder wordt afgebeeld. ANWB en CELTH zijn van mening dat deze clusters de bouwstenen zijn voor een "gelukskompas” waarmee aanbieders van dagjes uit het geluk van hun bezoekers kunnen vergroten.



De indruk bestaat dat aanbieders van dagjes uit hun aandacht overwegend richten op de aspecten die vallen onder het cluster ‘Beleven en verwonderen’ en het randvoorwaardelijke cluster ‘Onbezorgd’. Denk bijvoorbeeld aan de vele voordeelacties in de branche. Maar er liggen ook volop kansen voor aanbieders om in te zetten op de clusters ‘Samen verbonden’ en ‘Vrij en ontspannen’ en op die manier geluksmomenten te creëren voor bezoekers.


Denk bij ‘Samen verbonden’ bijvoorbeeld aan attracties en activiteiten waarin je dingen als vanzelf samen doet. Zoals speeltoestellen waarvoor kinderen moeten samenwerken. Samen verbonden kun je ook stimuleren door ouders of grootouders zelf gids te laten zijn in een museum of park. Nostalgie en eigen herinneringen, gecombineerd met algemene informatie die door de aanbieder wordt aangereikt, creëren een heel bijzondere interactie binnen het gezelschap waarmee je een dagje uit bent. Goed voor het familiegevoel: mijn opa weet alles!


ANWB en CELTH willen deze bouwstenen in nauwe samenwerking met aanbieders van dagjes uit uitwerken tot een daadwerkelijk "gelukskompas”, met daarbij concrete handvatten voor hun bedrijfsvoering.


Link: http://www.celth.nl/nl/
Trefwoorden: dagrecreatie, celth, geluk, beleving, verdieping, dagtochten

CELTH




||| Nieuws |||

25/07/25
Exclusief voor leden
Bestedingen bij fastservicerestaurants onder druk
Consumenten geven structureel minder geld uit bij zogenaamde fastservicerestaurants omdat ze die te duur vinden. Een trendbreuk.
25/07/25
Exclusief voor leden
Nieuwe subsidieregeling voor toegankelijke recreatie in Drenthe
De provincie Drenthe heeft een nieuwe subsidieregeling geopend voor mkb-ondernemers in de recreatie- en toerismesector. Met deze regeling wil de provincie bijdragen aan een inclusieve en toegankelijke omgeving.
25/07/25
Exclusief voor leden
Vakantieboekingen trekken aan
Na een wat teleurstellend voorjaar trekken de laatste twee maanden de vakantieboekingen aan. In mei met +6% en in juni met +5%. In juni viel vooral de populariteit van Denemarken en Griekenland op.
24/07/25
Aantal bewoners op vakantieparken stijgt
Het aantal mensen dat officieel woont op een vakantiepark is de afgelopen jaren flink gestegen. Volgens het CBS stonden op 1 april 2025 bijna 60.000 mensen ingeschreven op een vakantiepark, tegenover ruim 51.000 in 2019.
24/07/25
Exclusief voor leden
Wandelnet: Geef wandelen een volwaardige plek in het omgevingsbeleid
Met de invoering van de Omgevingswet is er een nieuw beleidskader ontstaan voor de inrichting van de leefomgeving. Wandelnet grijpt deze kans aan om het belang van wandelen te benadrukken. In de brochure ‘Wandelkwaliteit in het omgevingsbeleid’ laat Wandelnet zien hoe wandelen een structurele plek kan krijgen in gemeentelijke visies, plannen en regelgeving.
24/07/25
Nieuw model brengt recreatiebehoefte in kaart
Een nieuw recreatiebehoeftemodel laat zien waar de grootste behoefte is aan recreatieruimte. Het model combineert data over bevolkingsgroei, reisbereidheid en bestaande voorzieningen om knelpunten én kansen voor recreatie in beeld te brengen.
24/07/25
Meer publiek, maar rode cijfers: poppodia onder financiële druk
Ondanks een groeiend aantal bezoekers en optredens in 2024, kampen Nederlandse poppodia met toenemende financiële problemen. De kosten stijgen sneller dan de inkomsten, waardoor meer podia verlies draaien.
24/07/25
Steeds meer Nederlanders elektrisch op zomervakantie
Nederlanders kiezen deze zomer massaal voor de elektrische auto richting Zuid-Europa. Uit geanonimiseerde data van ruim 25.000 gebruikers van de Shuttel-mobiliteitspas blijkt dat laadstress plaatsmaakt voor vertrouwen in het Europese laadnetwerk.

||| Agenda |||

27/08/25
27/08/25 t/m 27-08-25: CELTH Industry Day World Leisure Congress
Het World Leisure Congress (WLO) komt na 13 jaar weer terug in Europa en voor het eerst naar Nederla...
11/09/25
11/09/25 t/m 11-09-25: Atlasfestival 2025 –Vitamine L: de Leefomgeving als ingrediënt voor Gezondheid
Het Atlasfestival 2025 staat in het teken vanVitamine L– de leefomgeving als bron van gezondheid. ...
22/09/25
22/09/25 t/m 22-09-25: Toerisme Top 2025
De Toerisme Top wordt dit jaar op maandag 22 september in Noord-Holland georganiseerd. Het thema is ...
01/10/25
01/10/25 t/m 01-10-25: Netwerk Editie Kampeerbranche
Na het succes van eerdere edities van het Duurzaamheidscongres introduceren we dit jaar een nieu...
31/10/25
31/10/25 t/m 31-10-25: Inspiratie-event: Wandelen als sleutel tot een vitalere
Nederland staat voor grote maatschappelijke uitdagingen op het gebied van gezondheid, leefstijl en l...