Geplaatst op: 19-05-2023
Auteur: Stefan Hartman en Bert Smit

Bestemmingsmanagement vereist betere verankering van recreatie en toerisme in het bestuurlijk instrumentarium

Bestemmingsmanagement vereist betere verankering van recreatie en toerisme in het bestuurlijk instrumentarium
Afbeelding van 0fjd125gk87 via Pixabay

Vrijwel dagelijks berichten nieuwsmedia over de dilemma’s van Nederlandse overheden en ondernemers als het gaat om het managen van de groei en spreiding van toerisme. We zien discussies over verantwoorde hoeveelheden vluchten op Schiphol, over de bijdrage die krimp en groei van het aantal hotelkamers en Airbnb’s kan hebben op de leefbaarheid in verschillende gemeenten en over de balans in ruimte gebruik voor natuur, wonen, recreatie, toerisme en de landbouwsector. Met andere woorden Nederland worstelt met de fysieke, sociaalmaatschappelijke en juridische grenzen aan de groei waar de Club van Rome ons al voor waarschuwde in de jaren 70 van de vorige eeuw.

De afgelopen decennia heeft de nadruk in overheidsbeleid veelal gelegen op ontwikkeling van toerisme vanuit de gedachte dat economische vooruitgang automatisch zou leiden tot meer welvaart voor iedereen in Nederland. Intussen zien we dat dat niet altijd zo is. Veel van het in toerisme verdiende geld vloeit weg naar aandeelhouders en bedrijven buiten de bestemming, terwijl de salarissen voor werknemers nog steeds laag zijn. De leefbaarheid staat zowel in Amsterdam als in bijvoorbeeld kleine gemeenten in Zuid-Limburg, Groningen en Zeeland onder druk doordat de economisch ontwikkeling heeft geleid tot groei in steden en minder voorzieningen en minder jongeren in kleinere gemeentes.

Toerisme en recreatie hebben absoluut het potentieel om op een positieve manier bij te dragen aan de leefbaarheid maar dat vereist sturing, stimulering en intensieve samenwerking tussen overheden, tussen ondernemers en overheden, en tussen ondernemers en lokale organisaties. De afgelopen decennia zijn daar eerste stappen ingezet via onder andere destinatie marketingorganisaties (DMO’s). Nu is er een ontwikkeling ingezet naar bestemmingsmanagement en -ontwikkeling. Een en ander is goed terug te zien in nota’s zoals Perspectief 2030 van het NBTC, de leidraad Bestemmingsmanagement, de Agenda Bewuste Bestemmingen van CELTH en de daarmee samenhangende lokale en regionale toeristische visies. Deze prachtige toekomstbeelden en vergezichten worden samen met ondernemers, experts en lokale stakeholders ontwikkeld maar in de dagelijkse realiteit waarin ondernemers tegelijkertijd samenwerken en concurreren om een boterham te verdienen moet nog veel gebeuren om die visies te realiseren. Het bestuurlijk instrumentarium van omgevingsvisies, bestemmingsplannen, vergunning verlening & handhaving, investeringen en subsidies blijkt vaak niet optimaal ingezet om te sturen op de gewenste ontwikkelingen. Met andere woorden het organiserend vermogen is nog onvoldoende ontwikkeld om te komen tot (mandaat voor) duurzame en productieve coalities van publieke en private partners.

Als bestemmingsmanagement en ontwikkeling moeten bijdragen aan de kwaliteit van leven en de kwaliteit van de fysieke omgeving vereist dat bovendien afstemming met andere beleidsvelden zoals ruimtelijke ordening, milieu, huisvesting, cultuur, sociale zaken en mobiliteit waar heel andere vraagstukken bovenaan de agenda staan. Toerisme, gastvrijheid en recreatie vallen vaak in de kieren tussen die beleidsvelden of vormen een sluitstuk of voetnoot in de planvorming doordat de sector geen duidelijke stem heeft aan tafel en het belang van vrijetijd in economische en sociale zin maar beperkt wordt onderkent. Ruim dertig jaar geleden pleitte professor Hans Mommaas daarom al voor een ministerie voor vrijetijd en toerisme. Dezelfde Hans Mommaas die recent afzwaaide als directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en in die hoedanigheid het kabinet regelmatig wees op de fysieke, planologische, klimatologische en juridische grenzen van Nederland als het gaat om ruimte voor natuur, landbouw, woningbouw en recreatie. Bestemmingsmanagement vereist dus bewuste, slimme en weloverwogen keuzes waarbij niet groei maar synergie als middel moet worden ingezet voor het bereiken van maatschappelijke doelen.

||| Twitter |||

||| Nieuws |||

24/11/23
FECs met toekomstperspectief door nieuwe leisureconcepten
Op 12 december, tijdens de Praktijkdag FEC bij Playdome in Roosendaal, worden succesfactoren van combinaties in leisure van diverse kanten belicht.
24/11/23
Nederland telt 750 Green Key gecertificeerde bedrijven
Strandpaviljoen Dok 14 behaalt als 750ste bedrijf In Nederland de Green Key. Een geweldige mijlpaal voor de recreatiesector, die laat zien dat duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen in deze sector hoog in het vaandel staan.
21/11/23
Retail Kappé wordt verkocht aan Schiphol Group
Schiphol en luchthavenretailer Kappé (15 winkels) bereikten een principeovereenkomst over ee...
21/11/23
Recreatie Vakbeurs groeit door naar 8.500 bezoekers
De afgelopen editie van Recreatie Vakbeurs op 14, 15 en 16 november 2023 in Evenementenhal Hardenberg is bezocht door in totaal 8.472 recreatieprofessionals. Nooit eerder kwamen zoveel bezoekers op deze driedaagse vakbeurs af.
20/11/23
De Rooi Pannen lanceert specialisatie: e-leisure & events
In Nederland zijn er inmiddels meer dan twee miljoen gamers en de verwachting is dat dit aantal de komende jaren verder zal groeien. Daarom lanceert De Rooi Pannen een specialisatie in e-leisure tijdens Breda Esports Conference, onderdeel van de Breda Game Week 2023, die op 20 november plaatsvond in Breda.
20/11/23
In 2024 wederom vernieuwingen op het vakantiepark van Attractie- & Vakantiepark Slagharen
Feestelijke ondertekening van contract voor de bouw van 60 nieuwe moderne lodges tijdens de Recreatie Vakbeurs in Hardenberg
20/11/23
Exclusief voor leden
Zwarte Cross 2024 in paar uur uitverkocht
Wie een kaartje wilde hebben moest er online snel bij zijn. Het grote evenement Zwart Cross 2024 is weer uitverkocht. Vooral de combitickets met de camping werden snel afgenomen. Nieuw dit jaar, de donderdag wordt een volwaardige festivaldag.
17/11/23
Exclusief voor leden
Trend feestdagen anders vieren en daarom gaan we met vakantie
Feestdagen met familie vieren? Welnee, we gaan met vakantie. Dat is een van de uitkomsten van onderzoek hoe de Nederlanders omgaan met de tradities rondom de feestdagen. Vrije tijd staat hoog op de verlanglijst.