Geplaatst op: 19-05-2023
Auteur: Stefan Hartman en Bert Smit

Bestemmingsmanagement vereist betere verankering van recreatie en toerisme in het bestuurlijk instrumentarium

Bestemmingsmanagement vereist betere verankering van recreatie en toerisme in het bestuurlijk instrumentarium
Afbeelding van 0fjd125gk87 via Pixabay

Vrijwel dagelijks berichten nieuwsmedia over de dilemma’s van Nederlandse overheden en ondernemers als het gaat om het managen van de groei en spreiding van toerisme. We zien discussies over verantwoorde hoeveelheden vluchten op Schiphol, over de bijdrage die krimp en groei van het aantal hotelkamers en Airbnb’s kan hebben op de leefbaarheid in verschillende gemeenten en over de balans in ruimte gebruik voor natuur, wonen, recreatie, toerisme en de landbouwsector. Met andere woorden Nederland worstelt met de fysieke, sociaalmaatschappelijke en juridische grenzen aan de groei waar de Club van Rome ons al voor waarschuwde in de jaren 70 van de vorige eeuw.

De afgelopen decennia heeft de nadruk in overheidsbeleid veelal gelegen op ontwikkeling van toerisme vanuit de gedachte dat economische vooruitgang automatisch zou leiden tot meer welvaart voor iedereen in Nederland. Intussen zien we dat dat niet altijd zo is. Veel van het in toerisme verdiende geld vloeit weg naar aandeelhouders en bedrijven buiten de bestemming, terwijl de salarissen voor werknemers nog steeds laag zijn. De leefbaarheid staat zowel in Amsterdam als in bijvoorbeeld kleine gemeenten in Zuid-Limburg, Groningen en Zeeland onder druk doordat de economisch ontwikkeling heeft geleid tot groei in steden en minder voorzieningen en minder jongeren in kleinere gemeentes.

Toerisme en recreatie hebben absoluut het potentieel om op een positieve manier bij te dragen aan de leefbaarheid maar dat vereist sturing, stimulering en intensieve samenwerking tussen overheden, tussen ondernemers en overheden, en tussen ondernemers en lokale organisaties. De afgelopen decennia zijn daar eerste stappen ingezet via onder andere destinatie marketingorganisaties (DMO’s). Nu is er een ontwikkeling ingezet naar bestemmingsmanagement en -ontwikkeling. Een en ander is goed terug te zien in nota’s zoals Perspectief 2030 van het NBTC, de leidraad Bestemmingsmanagement, de Agenda Bewuste Bestemmingen van CELTH en de daarmee samenhangende lokale en regionale toeristische visies. Deze prachtige toekomstbeelden en vergezichten worden samen met ondernemers, experts en lokale stakeholders ontwikkeld maar in de dagelijkse realiteit waarin ondernemers tegelijkertijd samenwerken en concurreren om een boterham te verdienen moet nog veel gebeuren om die visies te realiseren. Het bestuurlijk instrumentarium van omgevingsvisies, bestemmingsplannen, vergunning verlening & handhaving, investeringen en subsidies blijkt vaak niet optimaal ingezet om te sturen op de gewenste ontwikkelingen. Met andere woorden het organiserend vermogen is nog onvoldoende ontwikkeld om te komen tot (mandaat voor) duurzame en productieve coalities van publieke en private partners.

Als bestemmingsmanagement en ontwikkeling moeten bijdragen aan de kwaliteit van leven en de kwaliteit van de fysieke omgeving vereist dat bovendien afstemming met andere beleidsvelden zoals ruimtelijke ordening, milieu, huisvesting, cultuur, sociale zaken en mobiliteit waar heel andere vraagstukken bovenaan de agenda staan. Toerisme, gastvrijheid en recreatie vallen vaak in de kieren tussen die beleidsvelden of vormen een sluitstuk of voetnoot in de planvorming doordat de sector geen duidelijke stem heeft aan tafel en het belang van vrijetijd in economische en sociale zin maar beperkt wordt onderkent. Ruim dertig jaar geleden pleitte professor Hans Mommaas daarom al voor een ministerie voor vrijetijd en toerisme. Dezelfde Hans Mommaas die recent afzwaaide als directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en in die hoedanigheid het kabinet regelmatig wees op de fysieke, planologische, klimatologische en juridische grenzen van Nederland als het gaat om ruimte voor natuur, landbouw, woningbouw en recreatie. Bestemmingsmanagement vereist dus bewuste, slimme en weloverwogen keuzes waarbij niet groei maar synergie als middel moet worden ingezet voor het bereiken van maatschappelijke doelen.

||| Twitter |||

||| Nieuws |||

07/02/25
Vanaf 1 april geen emissie meer van boten in grachten Amsterdam
Vanaf 1 april 2025 wordt het centrumgebied een uitstootvrije zone voor recreatievaartuigen, meldt gemeente Amsterdam. Dit betekent dat alleen vaartuigen die varen op elektriciteit, waterstof of spierkracht zijn toegestaan. Je mag geen uitstoot meer produceren.
05/02/25
Laatste jaar uitvoeringsprogramma BRTN 2020-2025
Dit jaar markeert het laatste jaar van de uitvoering van het Basisrecreatietoervaartnet (BRTN) 2020-2025. Tegelijkertijd wordt er gewerkt aan het opstellen van nieuwe bestuurlijke afspraken voor de periode vanaf 2026, waarin de rol van AI toeneemt.
27/01/25
Beurs Boot Holland 2025 gaat niet door
De economische wind zit tegen, is het argument van de organisatie Boot Holland om de 2025 editie van de beurs niet door te laten gaan.
23/01/25
Mooie vooruitzichten
In de 45 jaren dat Maas recreatie bedrijfsmakelaardij actief is in het taxeren en aan- en verkopen van recreatie- en watersportbedrijven, heeft deze markt allerlei ontwikkelingen doorgemaakt.
17/01/25
Exclusief voor leden
MarinaParken breidt uit met overname Camping de Eenhoorn
MarinaParken heeft Camping de Eenhoorn in Schardam overgenomen en gaat deze verder exploiteren onder de naam MarinaPark Bad Markermeer. Deze locatie aan het Markermeer wordt daarmee het zesde vakantiepark in de portfolio van MarinaParken.
25/12/24
Op weg naar 2025
Het jaar 2024 loopt ten einde en we kijken vol verwachting uit naar een prachtig 2025. We willen jullie hartelijk bedanken voor de fijne samenwerking en het vertrouwen in ons.
08/11/24
Pilot met Biesboschvaantje om recreatieve voorzieningen te financieren
In 2025 start de gemeente Drimmelen een pilot met het Biesboschvaantje, een initiatief van Stichting Recreatief Drimmelen en lokale ondernemers. Het Biesboschvaantje is bedoeld voor gebruikers van de Biesbosch, die hiermee kunnen bijdragen aan het onderhoud en beheer van recreatieve voorzieningen.
21/10/24
Exclusief voor leden
Boot Holland wil meer beleving zijn
In 2025 gaat Boot Holland een fase in. De indoor watersportbeurs van Nederland krijgt een moderne nautische look, wat zowel vaste bezoekers als nieuwe watersportliefhebbers aanspreekt.