Geplaatst op: 19-05-2023
Auteur: Stefan Hartman en Bert Smit

Bestemmingsmanagement vereist betere verankering van recreatie en toerisme in het bestuurlijk instrumentarium

Bestemmingsmanagement vereist betere verankering van recreatie en toerisme in het bestuurlijk instrumentarium
Afbeelding van 0fjd125gk87 via Pixabay

Vrijwel dagelijks berichten nieuwsmedia over de dilemma’s van Nederlandse overheden en ondernemers als het gaat om het managen van de groei en spreiding van toerisme. We zien discussies over verantwoorde hoeveelheden vluchten op Schiphol, over de bijdrage die krimp en groei van het aantal hotelkamers en Airbnb’s kan hebben op de leefbaarheid in verschillende gemeenten en over de balans in ruimte gebruik voor natuur, wonen, recreatie, toerisme en de landbouwsector. Met andere woorden Nederland worstelt met de fysieke, sociaalmaatschappelijke en juridische grenzen aan de groei waar de Club van Rome ons al voor waarschuwde in de jaren 70 van de vorige eeuw.

De afgelopen decennia heeft de nadruk in overheidsbeleid veelal gelegen op ontwikkeling van toerisme vanuit de gedachte dat economische vooruitgang automatisch zou leiden tot meer welvaart voor iedereen in Nederland. Intussen zien we dat dat niet altijd zo is. Veel van het in toerisme verdiende geld vloeit weg naar aandeelhouders en bedrijven buiten de bestemming, terwijl de salarissen voor werknemers nog steeds laag zijn. De leefbaarheid staat zowel in Amsterdam als in bijvoorbeeld kleine gemeenten in Zuid-Limburg, Groningen en Zeeland onder druk doordat de economisch ontwikkeling heeft geleid tot groei in steden en minder voorzieningen en minder jongeren in kleinere gemeentes.

Toerisme en recreatie hebben absoluut het potentieel om op een positieve manier bij te dragen aan de leefbaarheid maar dat vereist sturing, stimulering en intensieve samenwerking tussen overheden, tussen ondernemers en overheden, en tussen ondernemers en lokale organisaties. De afgelopen decennia zijn daar eerste stappen ingezet via onder andere destinatie marketingorganisaties (DMO’s). Nu is er een ontwikkeling ingezet naar bestemmingsmanagement en -ontwikkeling. Een en ander is goed terug te zien in nota’s zoals Perspectief 2030 van het NBTC, de leidraad Bestemmingsmanagement, de Agenda Bewuste Bestemmingen van CELTH en de daarmee samenhangende lokale en regionale toeristische visies. Deze prachtige toekomstbeelden en vergezichten worden samen met ondernemers, experts en lokale stakeholders ontwikkeld maar in de dagelijkse realiteit waarin ondernemers tegelijkertijd samenwerken en concurreren om een boterham te verdienen moet nog veel gebeuren om die visies te realiseren. Het bestuurlijk instrumentarium van omgevingsvisies, bestemmingsplannen, vergunning verlening & handhaving, investeringen en subsidies blijkt vaak niet optimaal ingezet om te sturen op de gewenste ontwikkelingen. Met andere woorden het organiserend vermogen is nog onvoldoende ontwikkeld om te komen tot (mandaat voor) duurzame en productieve coalities van publieke en private partners.

Als bestemmingsmanagement en ontwikkeling moeten bijdragen aan de kwaliteit van leven en de kwaliteit van de fysieke omgeving vereist dat bovendien afstemming met andere beleidsvelden zoals ruimtelijke ordening, milieu, huisvesting, cultuur, sociale zaken en mobiliteit waar heel andere vraagstukken bovenaan de agenda staan. Toerisme, gastvrijheid en recreatie vallen vaak in de kieren tussen die beleidsvelden of vormen een sluitstuk of voetnoot in de planvorming doordat de sector geen duidelijke stem heeft aan tafel en het belang van vrijetijd in economische en sociale zin maar beperkt wordt onderkent. Ruim dertig jaar geleden pleitte professor Hans Mommaas daarom al voor een ministerie voor vrijetijd en toerisme. Dezelfde Hans Mommaas die recent afzwaaide als directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en in die hoedanigheid het kabinet regelmatig wees op de fysieke, planologische, klimatologische en juridische grenzen van Nederland als het gaat om ruimte voor natuur, landbouw, woningbouw en recreatie. Bestemmingsmanagement vereist dus bewuste, slimme en weloverwogen keuzes waarbij niet groei maar synergie als middel moet worden ingezet voor het bereiken van maatschappelijke doelen.

||| Twitter |||

||| Nieuws |||

04/10/23
Meer omzet maar minder boekingen voor Nederlandse verblijfsrecreatie
Hoe heeft de Nederlandse verblijfsrecreatie qua boekingen en omzet het deze zomer gedaan? Als eerste komt Stratech met resultaten uit haar boekingsmonitor. En die zijn door het matige en wisselvallige weer licht tegenvallend met minder boekingen maar gelukkig wel meer omzet.
03/10/23
Belangstelling voor failliet Vacansoleil
Het proces om te komen tot een doorstart van Vacansoleil na het faillissement is begonnen. Er hebben zich vele geïnteresseerde partijen gemeld bij de curatoren Ben Arends en Lodewijk Hox.
28/09/23
Slim bezoekersonderzoek gestart in Friesland
In Friesland start een uniek en vooral slim bezoekersonderzoek: Friesland Toerisme Survey Portal. Kern is dat bedrijven met een uniforme provincie brede systematiek hun gasten bevragen. Dat geeft per bedrijf en op provinciaal niveau waardevolle inzichten.
26/09/23
Vacansoleil vraagt surseance van betaling aan
De Nederlandse aanbieder van campingvakanties Vacansoleil heeft vandaag surseance van betaling aang...
20/09/23
Exclusief voor leden
Apollo breidt snel uit met winteraanbod naar de zon
Nu breidt de touroperator zijn aanbod uit en lanceert een breed winterprogramma met 11 verschillende bestemmingen in vier landen.
19/09/23
R&T magazine september 2023 – interview Rob van Gijzel
We moesten met het redactieteam van R&T magazine de hoogste vorm van flexibiliteit opzoeken voor een bijzonder interview. We kregen Rob van Gijzel voor de microfoon. Van Gijzel is de voorzitter van de Taskforce Gastvrijheidssector. We hebben nog meer grote dossiers tegen het licht gehouden. Dinsdag en woensdag ontvangen de R&T-abonnees hun magazine.
15/09/23
Peter Drenth bestuurslid stuurgroep Vitale Vakantieparken
Peter Drenth heeft als gedeputeerde van de provincie Gelderland het programma Vitale Vakantieparken in zijn portefeuille en is daarmee ook het nieuwe lid van de stuurgroep VVP. Op 7 september ondernam hij een werkbezoek om kennis te maken met het programma.
15/09/23
Exclusief voor leden
EuroParcs biedt verzorgde excursiereizen vanuit Limburg
EuroParcs introduceert een nieuw concept. De vakantieparkenaanbieder gaat volledig verzorgde excursiereizen aanbieden in samenwerking met Hop On Hop off Holland.