Geplaatst op: 13-12-2018
Auteur: Han Verheijden

Recreatieondernemer: generalist of specialist?

Recreatieondernemer: generalist of specialist?
Bron: Pixabay

Na de Tweede Wereldoorlog werd het verschijnsel toerisme maatschappelijk steeds belangrijker. Voor velen was deze sector nieuw en men beschouwde het werken in de vrijetijd daarom al gauw als een apart ‘vak’. Als gevolg hiervan werden vanaf de jaren zestig overal, ook in Nederland, opleidingen voor toeristisch management opgezet. Die opleidingen hadden veel succes bij jongeren die zich voelden aangetrokken door deze industrie, die men associeerde met leuke activiteiten als reizen, sport en evenementen. Ikzelf heb in die tijd gestudeerd aan het NWIT en ook nu ben ik als parttime lector aan de NHTV nog steeds betrokken bij het toeristisch onderwijs.


Er wordt mij daarom weleens gevraagd waaraan het curriculum van de toeristische managementopleidingen anno 2018 zou moeten voldoen om beter aan te sluiten bij de behoefte van het werkveld (lees: de werkgevers in toerisme en recreatie). In dat kader heb ik me onlangs weer eens verdiept in de belangrijkste ontwikkelingen waarmee toeristische ondernemers anno tot 2025 worden geconfronteerd en welke competenties voor toeristisch management doorslaggevend voor succes gaan worden. Op de eerste plaats denk ik aan de effecten van de toenemende mondialisering en internationalisering. Zowel arbeidskrachten als gasten komen uit steeds meer landen en dito culturen en dat vraagt van de ondernemers een flexibele en open houding. De manager moet in de toekomst waarschijnlijk met nog veel meer culturen communiceren dan nu en dat geldt voor zowel mensen binnen als buiten het bedrijf. De tweede factor van belang is en blijft het internet. Hierdoor is de markt in potentie immens groot, maar ook zo transparant dat bijna overal de prijzen voortdurend onder druk lijken te staan.


Deze digitale revolutie heeft dus als gevolg dat managers niet alleen kennis moeten hebben van online marketing, maar ook van instrumenten en methodes om doelmatiger en goedkoper te werken (terwijl de huidige efficiencygraad in hun eigen perceptie vaak al optimaal is). In dit kader moeten we ook de opkomst van de virtuele onderneming begrijpen. Luchtvaartmaatschappijen, zoals Ryan Air, hebben nagenoeg niemand in dienst, maar ‘huren’ hun piloten via speciale contractors. Zij bezitten ook geen vliegtuigen meer, maar leasen deze van financiële instellingen. Deze trend zien we ook bij de grote ketens in de bungalowsector: Roompot, Landal en Center Parcs willen vooral geen eigenaar zijn van de huisjes of de infrastructuur. Net als de grote hotelbedrijven concentreren zij zich op boekingen en service: gastheer zijn, zonder de ballast van grote investeringen.


Als je dit speelveld overziet, zou je gemakkelijk kunnen concluderen dat recreatieondernemers dus eigenlijk vooral generalisten worden. Ik zie dat toch genuanceerder: de betere toeristische managers zijn in mijn visie toch bovenal specialisten op het gebied van de vrijetijdsbesteding: zij begrijpen de wensen van de consument en zijn in staat voor alle gasten een aangenaam verblijf te organiseren. Die kennis en vaardigheid is een bijzonder vak met onderscheidende competenties, waarover de general manager van de koekjesfabriek of bouwonderneming beslist niet beschikt. Niet het uitvoeren van operationele werkzaamheden, maar het kneden van het juiste eindproduct binnen de juiste kostprijs maakt immers het onderscheid. Al moet je wel een beetje generalist zijn om alle uitbestedingen goed en kostenbewust te organiseren. Misschien is de recreatieondernemer daarom wel een gespecialiseerde generalist oftewel een ‘schaap met vijf poten!’ Maar dat wist u waarschijnlijk al wel uit eigen ervaring.

Trefwoorden: ondernemen, onderwijs

||| Nieuws |||

18/06/25
Exclusief voor leden
Oeds Bijlsma wordt interim directeur-bestuurder Fries Museum en Princessehof
De Raad van Toezicht van het Fries Museum en Keramiekmuseum Princessehof heeft Oeds Bijlsma benoemd tot interim directeur-bestuurder van de beide musea. Met ingang van 5 augustus 2025 zal hij voor een periode van zes maanden leiding geven aan de organisatie, totdat een definitieve directeur-bestuurder is aangetrokken.
17/06/25
Caroline Belt wordt directeur-bestuurder voor de Van Gogh Sites Foundation.
Met ingang van 1 juli start Caroline Belt als directeur-bestuurder voor de Van Gogh Sites Foundation. Caroline neemt hiermee het stokje over van Frank van den Eijnden die in de afgelopen 15 jaar Van Gogh in Brabant op de kaart heeft gezet en Simone van der Heiden die vanaf 2022 mede de directie heeft gevoerd.
11/06/25
Blow up kunst pakt groot uit in Den Haag in 2026
De vierde editie van BlowUp Art Den Haag, dit jaar voor het eerst in samenwerking met kunstenaarsvereniging Pulchri Studio, nadert zijn einde. Tot en met vandaag, woensdag 11 juni, is de unieke samensmelting van monumentale opblaaskunst en een hedendaagse beeldententoonstelling te bewonderen op het Lange Voorhout tijdens BlowUp Art X Pulchri Studio.
10/06/25
Barteld de Jong wint sKBL Fotowedstrijd met betoverend beeld van Landgoed Calorama
Barteld de Jong uit Noordwijk is de grote winnaar van de fotowedstrijd die de stichting Kastelen, historische Buitenplaatsen & Landgoederen (sKBL) organiseerde in het kader van de Dag van het Kasteel.
05/06/25
Exclusief voor leden
Strategische samenwerking Unseen en Art Rotterdam
De dertiende editie van fotografiebeurs Unseen, nu als onderdeel van Art Rotterdam, vindt eind maart 2026 plaats; dus niet, als eerder aangekondigd door de organisatie, komende september in de Amsterdamse NDSM Loods.
27/05/25
Dagattractie Top 50: Dierentuinen noteren sterkste groei
De grootste Nederlandse dagattracties hebben vorig jaar 2% meer bezoekers geteld. Dierentuinen deden het relatief beter dan attractieparken en musea. De Zaanse Schans is in 2024 gestegen naar de tweede plaats op de ranglijst van best bezochte dagattracties in Nederland.
26/05/25
Exclusief voor leden
Moons wordt voorzitter Van Gogh Nationaal Park
Met ingang van 1 juni 2025 start Annemarie Moons als voorzitter van Van Gogh Nationaal Park.
26/05/25
Wereldpremière tentoonstelling Bricks of Wonder opent met een feest der herkenning voor jong en oud
Op 22 mei vond de feestelijke wereldpremière van Bricks of Wonder plaats, een spectaculaire LEGO® tentoonstelling in Westfield Mall of The Netherlands.