Deze website maakt gebruik van cookies.Meer informatieDeze melding verbergen

Geplaatst op: 19-05-2023
Auteur: Stefan Hartman en Bert Smit

Bestemmingsmanagement vereist betere verankering van recreatie en toerisme in het bestuurlijk instrumentarium

Bestemmingsmanagement vereist betere verankering van recreatie en toerisme in het bestuurlijk instrumentarium
Afbeelding van 0fjd125gk87 via Pixabay

Vrijwel dagelijks berichten nieuwsmedia over de dilemma’s van Nederlandse overheden en ondernemers als het gaat om het managen van de groei en spreiding van toerisme. We zien discussies over verantwoorde hoeveelheden vluchten op Schiphol, over de bijdrage die krimp en groei van het aantal hotelkamers en Airbnb’s kan hebben op de leefbaarheid in verschillende gemeenten en over de balans in ruimte gebruik voor natuur, wonen, recreatie, toerisme en de landbouwsector. Met andere woorden Nederland worstelt met de fysieke, sociaalmaatschappelijke en juridische grenzen aan de groei waar de Club van Rome ons al voor waarschuwde in de jaren 70 van de vorige eeuw.

De afgelopen decennia heeft de nadruk in overheidsbeleid veelal gelegen op ontwikkeling van toerisme vanuit de gedachte dat economische vooruitgang automatisch zou leiden tot meer welvaart voor iedereen in Nederland. Intussen zien we dat dat niet altijd zo is. Veel van het in toerisme verdiende geld vloeit weg naar aandeelhouders en bedrijven buiten de bestemming, terwijl de salarissen voor werknemers nog steeds laag zijn. De leefbaarheid staat zowel in Amsterdam als in bijvoorbeeld kleine gemeenten in Zuid-Limburg, Groningen en Zeeland onder druk doordat de economisch ontwikkeling heeft geleid tot groei in steden en minder voorzieningen en minder jongeren in kleinere gemeentes.

Toerisme en recreatie hebben absoluut het potentieel om op een positieve manier bij te dragen aan de leefbaarheid maar dat vereist sturing, stimulering en intensieve samenwerking tussen overheden, tussen ondernemers en overheden, en tussen ondernemers en lokale organisaties. De afgelopen decennia zijn daar eerste stappen ingezet via onder andere destinatie marketingorganisaties (DMO’s). Nu is er een ontwikkeling ingezet naar bestemmingsmanagement en -ontwikkeling. Een en ander is goed terug te zien in nota’s zoals Perspectief 2030 van het NBTC, de leidraad Bestemmingsmanagement, de Agenda Bewuste Bestemmingen van CELTH en de daarmee samenhangende lokale en regionale toeristische visies. Deze prachtige toekomstbeelden en vergezichten worden samen met ondernemers, experts en lokale stakeholders ontwikkeld maar in de dagelijkse realiteit waarin ondernemers tegelijkertijd samenwerken en concurreren om een boterham te verdienen moet nog veel gebeuren om die visies te realiseren. Het bestuurlijk instrumentarium van omgevingsvisies, bestemmingsplannen, vergunning verlening & handhaving, investeringen en subsidies blijkt vaak niet optimaal ingezet om te sturen op de gewenste ontwikkelingen. Met andere woorden het organiserend vermogen is nog onvoldoende ontwikkeld om te komen tot (mandaat voor) duurzame en productieve coalities van publieke en private partners.

Als bestemmingsmanagement en ontwikkeling moeten bijdragen aan de kwaliteit van leven en de kwaliteit van de fysieke omgeving vereist dat bovendien afstemming met andere beleidsvelden zoals ruimtelijke ordening, milieu, huisvesting, cultuur, sociale zaken en mobiliteit waar heel andere vraagstukken bovenaan de agenda staan. Toerisme, gastvrijheid en recreatie vallen vaak in de kieren tussen die beleidsvelden of vormen een sluitstuk of voetnoot in de planvorming doordat de sector geen duidelijke stem heeft aan tafel en het belang van vrijetijd in economische en sociale zin maar beperkt wordt onderkent. Ruim dertig jaar geleden pleitte professor Hans Mommaas daarom al voor een ministerie voor vrijetijd en toerisme. Dezelfde Hans Mommaas die recent afzwaaide als directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en in die hoedanigheid het kabinet regelmatig wees op de fysieke, planologische, klimatologische en juridische grenzen van Nederland als het gaat om ruimte voor natuur, landbouw, woningbouw en recreatie. Bestemmingsmanagement vereist dus bewuste, slimme en weloverwogen keuzes waarbij niet groei maar synergie als middel moet worden ingezet voor het bereiken van maatschappelijke doelen.

||| Nieuws |||

22/05/25
easyJet blikt terug en gaat positief de zomer in
Luchtvaartmaatschappij easyJet verwacht een winstgroei voor het volledige boekjaar 2025. Dit is mede te danken aan een lichte verbetering van de resultaten in de winter en een toenemende vraag naar vluchten en vakanties in de komende zomer. easyJet Holidays gaat naar verwachting sterk groeien.
22/05/25
Geerte Udo nieuwe voorzitter Landelijke Raad voor Recreatie en Toerisme
Geerte Udo is per 1 augustus benoemd tot onafhankelijk voorzitter van de Landelijke Raad voor Recreatie en Toerisme (LRRT). Udo brengt ruime ervaring mee uit het publiek-private domein, onder meer als voormalig directeur-bestuurder van amsterdam&partners.
22/05/25
Exclusief voor leden
Brussels Airport Fund open voor duurzame initiatieven rondom de luchthaven
Voor het derde jaar op rij steunt het Brussels Airport Fund, beheerd door de Koning Boudewijnstichting, duurzame projecten in de omgeving van de luchthaven.
21/05/25
Ryanair rapporteert winstdaling ondanks recordaantal passagiers
Luchtvaartmaatschappij Ryanair heeft over het afgelopen boekjaar (2024-2025) een winst na belasting van €1,61 miljard gerapporteerd. Dit is een daling ten opzichte van de €1,92 miljard winst in het voorgaande jaar. Ondanks de winstdaling vervoerde de Ierse prijsvechter een recordaantal van 200 miljoen passagiers, een stijging van 9% ten opzichte van het jaar ervoor.
21/05/25
Mnister Beljaarts neemt 'Handreiking regeldruk in de watersport- en recreatiesector’ in ontvangst
HISWA-RECRON-directeur Geert Dijks heeft de ‘Handreiking regeldruk in de watersport- en recreatiesector’ deze week aangeboden aan minister Beljaarts van Economische Zaken.
21/05/25
Boele wordt salesmanager Retail bij Corendon
Tineke Boele start op 1 juli 2025 als Salesmanager Retail bij reisbedrijf Corendon. In deze rol is zij verantwoordelijk voor de verkoop van reisproducten via retailpartners.
21/05/25
Werkveldkandidaten gezocht voor Professional Doctorate in Leisure, Tourism & Hospitality
CELTH zoekt voor de professional doctorate kandidaten uit het werkveld. De PD biedt organisaties de kans om voorop te lopen in innovatie binnen de LTH-sector. Het traject, dat vier tot zes jaar duurt, combineert praktijkgericht onderzoek met concrete interventies.
21/05/25
Advies; voorlopig niet wandelen bij landgoed Den Treek-Henschoten
Na een incident op Landgoed Den Treek – Henschoten van maandag 19 mei waarbij mogelijk een wolf is betrokken, heeft de provincie Utrecht een aantal stappen gezet om zo snel mogelijk passende maatregelen te kunnen nemen.