Interview met Jos Gadet, hoofdplanoloog bij de gemeente Amsterdam over ruimte in de stad en de rol van vrijetijdsvoorzieningen.

De ruimte voor recreatie in Nederland staat onder druk. Uit onderzoek dat de ANWB liet uitvoeren blijkt dat de ‘groene ruimte per Nederlander sinds 1900 met 80 procent is verminderd. De situatie wordt in de toekomst nog nijpender door de groeiende bevolking (extra woningen, wegen, kantoren, enz.) en toename van het binnenlands en binnenkomend toerisme, waardoor de druk verder toeneemt. Om de hoeveelheid stadsgroen, recreatiegroen én natuurgroen op peil te houden, moeten er tot 2030 ruim 27.000 hectares bij komen en tot 2050 zijn er zelfs bijna 66.000 hectares nodig. Recreatieve ruimte is van groot belang voor de fysieke en mentale gezondheid van mensen en voor de leefbaarheid van Nederland. De ANWB roept overheden dan ook op om recreatief groen structureel op te nemen in hun plannen.

In januari 2023 is de Samenwerkingstafel ingesteld als onderdeel van de Taskforce Samenwerking Gastvrijheidseconomie. De taskforce in Nederland wordt gefaciliteerd door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK), de beleidsverantwoordelijke voor de toeristische sector en ondernemers in de gastvrijheidssector. EZK vertegenwoordigt ook de Nederlandse sector in Europese en internationale overleggen en in netwerken zoals OECD en UNWTO (Tweede Kamer, 2021). Het eerste doel van de Samenwerkingstafel was te komen tot het beschrijven van de gezamenlijke opgave voor de sector, gericht op en rekening houdend met de transitie opgaves waar Nederland en Europa voor staan. Perspectief 2030 (2019) dient hiervoor als kader, evenals voor de daaruit voortvloeiende eventuele acties en agenda, nationaal en regionaal. Aan de Samenwerkingstafel zitten, net als bij de Taskforce, deelnemers vanuit het Rijk, brancheorganisaties, NBTC, vertegenwoordigers van provincies (IPO) en VNG, ANWB, Destinatie Nederland en CELTH. Onderliggend artikel heeft tot doel inzichtelijk te maken wat wordt beoogd met de voorgestelde plannen - waaronder de oprichting van een Nationale Raad voor Recreatie en Toerisme - en hoe dit in het verlengde ligt van de Europese aanpak voor toerisme.

Nederland staat voor een grote ruimtelijke verbouwing. De verduurzaming van de economie, de woningbouwopgave en de transitie van het landelijk gebied vragen om grote ingrepen in ons land. Omdat niet alles overal kan, heeft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in de Ruimtelijke Verkenning 2023 vier toekomstscenario’s ontwikkeld waarin verschillende keuzes ruimtelijk worden uitgewerkt. In die ruimtelijke scenario’s spelen ook toeristische en recreatieve voorzieningen een rol.

De vrijetijdsbehoefte in Nederland is enorm. Elk jaar ondernemen Nederlanders zo’n 3,6 miljard vrijetijdsactiviteiten buitenshuis, zoals uit eten gaan, sporten, buitenrecreatie en winkelen. Ruim 40% van deze activiteiten vindt plaats in de eigen gemeente. Voor deze vrijetijdsactiviteiten die inwoners in hun eigen woonomgeving ondernemen, is het Nederlandse landschap de belangrijkste basis. Bovendien heeft het Nederlandse landschap naast de groeiende recreatiebehoefte vanuit eigen inwoners, ook te maken met een groeiende toeristische vraag.

Nikkie Visser, masterstudent “Tourism, Society & Environment (MTO)” aan “Wageningen University & Research”, heeft in maart 2023 haar onderzoek afgerond met als titel: “Enhancing Community Participation in Amsterdam’s Tourist Rental Policy: An Exploratory Case Study for Future Decision-Making”. Het onderwerp van haar scriptie komt voort uit haar persoonlijke interesse in het besluitvormingsproces van de gemeente Amsterdam. Samen met haar ouders verhuurde ze een appartement aan toeristen in het centrum van Amsterdam, maar sinds 2021 is dit niet meer mogelijk door nieuwe wet- en regelgeving van de gemeente. Daarnaast worden er torenhoge boetes uitgedeeld aan mensen die een fout maken door bijvoorbeeld te vergeten een verblijf te melden van toeristen.