Geplaatst op: 27-07-2017
Auteur: Ton Vermeulen
NRIT Media

Veiligheidsbewustzijn in bruine vloot moet omhoog

Veiligheidsbewustzijn in bruine vloot moet omhoog
De Amicitia vlak voor de mastbreuk (foto van omstanders)
Om de veiligheid van passagiers te waarborgen, moet de bruinevlootsector van historische schepen professionaliseren, moeten de keuringsinstanties de wet correct toepassen en moet de overheid het toezicht verbeteren. Dat schrijft de Onderzoeksraad voor Veiligheid naar aanleiding van het onderzoek naar de mastbreuk van het zeilschip Amicitia waarbij drie mensen om het leven kwamen. De branchevereniging onderschrijft de conclusies van de Onderzoeksraad en gaat branchenormen en richtlijnen ontwikkelen. Dat de problemen nog steeds actueel zijn, blijkt wel uit de mastbreuk van een historisch zeilschip deze week op het IJsselmeer. Daarbij vielen gelukkig geen slachtoffers.


Volgens de Onderzoeksraad is bij de commerciële groei van de bruine vloot van de afgelopen decennia een achterstand opgebouwd in kennis en kunde over veilig onderhoud van deze bijzondere schepen. Ook de certificering en het toezicht op de bruine vloot is onvoldoende: keuringsinstanties houden zich niet aan de wettelijke voorschriften en toezicht vanuit de Inspectie Leefomgeving en Transport ontbreekt.


Mast onzichtbaar doorgerot

De mast van het historische zeilschip Amicitia brak af omdat deze grotendeels was doorgerot. Uit het onderzoek van de Raad blijkt dat een aangebrachte stalen beschermplaat en een eerdere reparatie aan de mast ervoor zorgden dat water de mast binnen kon dringen maar vervolgens niet meer weg kon. Zowel de schipper, zijn onderhoudspersoneel als keuringsinstanties hebben niet gezien dat de mast in vier jaar tijd inwaterde en van binnenuit doorrotte. Op 21 augustus 2016 brak de mast onverwachts af bij het binnenvaren van de haven van Harlingen. Hierbij kwamen drie mensen om het leven.



Gebrek aan deskundigheid bij schippers en onderhoudsbedrijven

Het is normaal dat in houten masten scheuren ontstaan door de natuurlijke droging en krimp van het hout. Deze scheuren zijn ongevaarlijk, mits ze goed onderhouden worden en de mast regelmatig wordt gecontroleerd. Voor het goed onderhouden en repareren van houten masten is echter specialistische kennis nodig, die vaak ontbreekt bij schippers en onderhoudsmedewerkers. Er zijn in de bruinevlootsector geen specifieke opleidingseisen voor het onderhoud van historische schepen en vakkennis wordt niet geborgd. Het onderzoek toont aan dat de onderhoudstoestand van de Amicitia geen uitzonderlijke situatie betrof, het gebrek aan veiligheidskritische kennis en ter zake kundig onderhoud is een sectorbreed probleem. De Raad concludeert dat de commercialisering van de bruine vloot niet de benodigde professionalisering met zich heeft meegebracht ten aanzien van veiligheid. Van een sector waarbinnen jaarlijks duizenden passagiers worden vervoerd, verwacht de Onderzoeksraad een minimaal kennisniveau om de veiligheid van passagiers te kunnen waarborgen.


Certificering en toezicht onvoldoende

De mast van de Amicitia was in 2012 voor het laatst gekeurd. Hierbij werd ten onrechte een certificaat afgegeven voor zes jaar, terwijl dit wettelijk gezien maar 2,5 jaar geldig had mogen zijn. Ook het communautair binnenvaartcertificaat bleek niet op de juiste wijze verstrekt. Om ervoor te zorgen dat historische schepen kunnen blijven varen, is het mogelijk om hier overgangsbepalingen op toe te passen zodat niet aan alle (moderne) technische eisen voldaan hoeft te worden. Hierbij moet wel worden aangetoond dat deze bepalingen geen klaarblijkelijk gevaar opleveren. Bij de Amicitia werden echter alle 329 mogelijke overgangsbepalingen toegekend, zonder dat werd gekeken of deze van werkelijk toepassing waren op het schip en zonder dat onderzocht werd of deze gevaar opleverden. Dit gebeurt vrijwel standaard en daarmee is de bruine vloot een blinde vlek in de certificering en het toezicht. Overigens ontbreekt ook bij geaccrediteerde keuringsinstanties vaak specifieke kennis van historische schepen en veilig onderhoud.


Inspectie controleert niet

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt namens de overheid toezicht op keuringsinstanties en voert steekproefsgewijs controles uit op schepen. Dit gebeurt echter niet bij (historische) zeilschepen. Vanwege capaciteitsgebrek, kennisachterstand en de wens voor een terugtrekkende overheid, blijft overheidstoezicht en handhaving hier achterwege. Doordat de verantwoordelijkheden herhaaldelijk zijn gemandateerd, is een complex systeem ontstaan waarmee de minister van Infrastructuur en Milieu het onafhankelijk toezicht niet op betrouwbare wijze kan waarmaken.




Aanbevelingen

Het ongeval in Harlingen laat zien dat een houten mast in vier jaar tijd door kan rotten. Een periode waarin de mast bij meerdere partijen in beeld was, maar waarin niemand oog had voor het verregaande rottingsproces in de kern van de mast. Om de veiligheid van de passagiers te garanderen, is het van groot belang dat de sector een professionele standaard ontwikkelt die aansluit bij het commerciële karakter van de branche. De Raad beveelt schippers en de vereniging voor beroepschartervaart BBZ daarom aan om kennis verder te ontwikkelen en branchenormen op te stellen. Geaccrediteerde keuringsinstanties worden gewezen op hun verantwoordelijkheid ten aanzien van de certificeringen en het correct toepassen van de wet. Verder krijgen zij de aanbeveling om alle communautaire binnenvaartcertificaten te controleren en een herinspectie uit te voeren op houten masten die langer dan 2,5 jaar geleden gekeurd zijn. Aan de Inspectie Leefomgeving en Transport, de minister van Infrastructuur en Milieu en de minister van Economische Zaken wordt aanbevolen om zich te beraden op het overheidstoezicht op de bruinevlootsector en te zorgen voor afstemming tussen de betrokken ministeries.


Branche wil normen ontwikkelen

De BBZ, de vereniging voor beroepschartervaart, wil branchenormen en richtlijnen ontwikkelen voor het onderhoud van de traditionele schepen. De vereniging onderschrijft de aanbevelingen van de Onderzoeksraad. Volgens de BBZ zijn er na het ongeluk al diverse acties uitgevoerd om de veiligheid te verbeteren. Daarnaast wil de BBZ de specialistische kennis over traditionele schepen beter verspreiden, bijvoorbeeld door workshops over veiligheid en onderhoud te organiseren. Een eerste workshop over mast en mastonderhoud werd afgelopen winter al gehouden.

Topics:Watersport
Trefwoorden: watersport, bruine vloot, veiligheid

CELTH
 





||| Nieuws |||

11/03/24
Exclusief voor leden
Watersporters nieuwsgierig naar ombouw elektrische of hybride motoren
Van 6 tot en met 10 maart stond het WTC Expo in Leeuwarden in het teken van de watersport tijdens Boot Holland 2024. Duizenden watersportliefhebbers kwamen naar Leeuwarden om de nieuwste trends en ontwikkelingen te ontdekken. Onder meer waren veel bezoekers nieuwsgierig naar elektrische en hybride motoren voor de boot.
28/02/24
Exclusief voor leden
Ecosysteem rond varend erfgoed onder druk
De toekomst van het Nederlands varend erfgoed staat onder druk. Dat komt omdat traditionele verdienmodellen niet meer volstaan omdat eisen van consumenten veranderen. Als de vloot in de toekomst verder krimpt, kan het hele ecosysteem van maritiem erfgoed kritische massa verliezen en verloren gaan.
18/01/24
Exclusief voor leden
Zeeland stelt Fonds Vrijetijdseconomie verder open
Het Zeeuwse investeringsfonds dat eerder alleen open stond voor bedrijven in de verblijfsrecreatie komt ook beschikbaar voor mkb-bedrijven in de dag- en waterrecreatie. De naam van het fonds is ook veranderd naar Fonds Vrijetijdseconomie Zeeland.
22/12/23
82% aangesloten waterrecreanten enigszins actief met duurzaamheid
Dit jaar heeft Waterrecreatie Nederland, net als in 2022, een enquête over duurzame waterrecreatie gehouden onder waterrecreanten en watersporters. De enquête is door 858 actieve watersporters ingevuld.
13/12/23
Impact maken met Bureau Ruimte voor Vrije Tijd
Door de toenemende vraag naar beleidsvisies en onderzoeken over recreatie en toerisme is Bureau Ruimte voor Vrije Tijd op zoek naar een projectleider vrijetijdseconomie.
02/11/23
Exclusief voor leden
De Stand van de Leisure
Vandaag heeft ABN AMRO haar november-editie van de Stand van de Leisure gepubliceerd. In deze editie bijzondere aandacht voor het personeelstekort dat om creatieve oplossingen vraagt
30/10/23
Waterrecreatie Nederland peilt duurzame waterrecreatie
Duurzame waterrecreatie wordt een steeds relevanter thema. Daarom zet Waterrecreatie Nederland een ...
23/10/23
AI: Riding the way of change
Wat betekent de stormachtige opkomst van Artificial Intelligence (AI) voor toerisme en leisure? Die vraag stond centraal op het eerste congres ‘Discover your Future’ van de Breda University of Applied Sciences.

||| Agenda |||

18/04/24
18/04/24 t/m 18-04-24: TRENDCONGRES 2024
Op donderdag 18 april 2024 organiseert NRIT samen met de opleidingen Tourism Management van de Neder...
24/06/24 t/m 26-06-24
24/06/24 t/m 26-06-24: CBTS 2024
Van 24 tot en met 26 juni organiseert de Breda University of Applied Sciences de jaarlijkse CBTS-con...
25/06/24 t/m 28-06-24
25/06/24 t/m 28-06-24: Atlas Annual Conference 2024
Onder het thema 'Navigating the Future' organiseert de Breda University of Applied Sciences van 25 t...