Nationaal beleid nodig voor de duurzame bezoekerseconomie?

Ambitie Duurzame bezoekerseconomie in 2050

Arend Kisteman (VVD) en Inge van Dijk (CDA) luisteren naar de onrust over mogelijke begrotingskortingen voor 2026. Foto: Destinatie Nederland.

Gisteravond hield Destinatie Nederland in de tijdelijke Nieuwspoort de bijeenkomst over de duurzame bezoekerseconomie van 2050. Onder andere Herre Dijkema, Dolf Jansen, Mathijs Bouman, Anna-Maria Giannattasio, Alex van Hooff en tenslotte Kamerleden Inge van Dijk en Arend Kisteman gaven hun kijk op toerisme en recreatie. Kisteman gooide het over een fundamentele boeg. Moet er wel landelijk beleid worden gemaakt voor de duurzame bezoekerseconomie?

Herre Dijkema (voorzitter Destinatie Nederland) opende met de harde cijfers. Liefst 800.000 banen hangen samen met de bezoekerseconomie. Tot 20250 wordt een groei van de bevolking verwacht met ongeveer 1,5 miljoen mensen en die willen ook allemaal fijn wonen en recreëren. Maar die groei is ongelijk verdeeld in het land. Niet overal is ruimte voor recreatie. Dijkema: "Hoe gaan we dat doen?" Herre sorteerde vast voor op de gewenste uitkomst die later niet zo duidelijk bleek. "Nationale regie is nodig op de ongelijkheid in de groei van de bezoekerseconomie. Waar is de ruimte? We moeten landelijk vragen beantwoorden zoals wanneer cruiseterminal van Amsterdam sluit, dan gaan er bussen met toeristen naar andere steden voor de cruises. We moeten daarom landelijk nadenken hoe we het aanbod ontwikkelen."

Cabaretier Dolf Jansen mocht met zijn grappen de energie in de zaal losmaken. Journalist Mathijs Bouman stopte in korte tijd een verrassend sterke analyse met onder meer als grote uitdaging de krappe arbeidsmarkt. Ook bij de jongeren valt niets meer te halen. "Generatie Z wordt wel eens beschreven als lui maar ze werken er allemaal bij." Bouman wees ook naar de lobby van de toeristische sector. "Jullie staan niet vooraan in het debat over ruimte. Daar moet je als sector op jezelf boos over worden."

"Coronakindjes hebben ons nodig"

Anna-Maria Giannattasio (Puur* Events), Alex van Hooff (Burgers’ Zoo) wezen onder meer op een noodzakelijke mentaliteitsverbetering. Giannattasio deelde de ervaring dat haar gidsen en toeristische groepen in Amsterdam worden uitgescholden. Terwijl de groepen vaak de hoger opgeleide mensen uit het buitenland zijn en die willen goed ontvangen worden. "Net als jij in je t-shirt met je backpack in China ook goed ontvangen wilt worden." Toerisme is een grote sector met maatschappelijke belangen en daar wil Giannattasio landelijk beleid voor. "Alle coronakindjes hebben ons als toeristische sector nodig. Zij willen straks ook op reis en genieten van hun vrije tijd. Daar moet je beleid op maken. Waardeer ons, geef ons respect en ruimte. Er is bij de overheid educatie nodig. Misschien moeten ze wel eens verplicht twee weken op een rondvaartboot werken."

Vanuit beleidmakers reageerde Peter Drenth (gedeputeerde Gelderland) op de vraag waar er nationaal beleid voor moet komen. Drenth ziet graag dat de ministersploeg en delegaties beter Nederland als bestemming uitventen. Over de discussie over ruimte, "Toerisme is in Gelderland net zo groot als agro. We hebben heel veel boeren met te veel mest. Daarvan kunnen we heel veel toeristsiche bedrijven verwarmen. We weten nog niet hoe we dat verbinden. Je hebt natuurlijk visies nodig maar ondernemers hebben geen beleidsstuk nodig maar tools om die verandering in te zetten. Dat doen we wel in andere sectoren maar niet in de vrijetijdssector."

Faciliterende rijksoverheid

Kamerleden Inge van Dijk (CDA) en Arend Kisteman (VVD) gingen in op de positie van toerisme en recreatie in politiek Den Haag. Van Dijk constateerde toch wat droevig, "In Den Haag praten we bijna nooit over recreatie en toerisme. Dat is een gemiste kans." Kisteman haalde nog een lastig punt aan voor de aanwezigen. "Het toerismedebat is van de agenda (najaar 2023) gehaald omdat er geen stukken waren." Vervolgens slingerde Kiksteman een essentiële vraag naar de zaal, "moet er wel landelijk beleid komen voor toerisme." De VVD'er vindt van niet. De zaal reageerde schoorvoetend maar kwam toch wel met de wens tot onderwerpen die tot over de gemeente- en provinciegrenzen gaat zoals de kwaliteit van infrastructuur en bereikbaarheid. Bovendien speelt de discussie over de financiën van de regio's. De begroting voor 2026 is al tot 'rampjaar' genoemd door de forse voorgestelde kortingen in de budgetten. Onder andere Shirley Benoit (destinatieorganisatie Laag-Holland) reageerde met de onrust in haar regio dat er mogelijk geen geld zal zijn voor haar dmo.

Inge van Dijk: "Wat wij samen als CDA en VVD kunnen doen is toerisme blijven agenderen. Toerisme raakt heel veel domeinen. Ik vroeg me af waar het bij hoort en dat is juist het probleem." Er kwam toch als afsluiter een voorzichtige, brede toezegging. Inge van Dijk: "We moeten als rijksoverheid de bezoekerseconomie faciliteren."