Geplaatst op: 09-02-2023
Auteur: Peter Bekkering en Ton Vermeulen
NRIT
Publicatie: R&T 2022-6

Fietsorganisaties presenteren Top 10 Recreatief Fietsen

Dossier Provinciale Staten verkiezingen: Investeren in fietsinfrastructuur draagt bij aan grote opgaven

Fietsorganisaties presenteren Top 10 Recreatief Fietsen

Vier landelijke fietsorganisaties presenteerden onlangs in de aanloop naar de verkiezingen van de Provinciale Staten in maart 2023 de Top 10 Recreatief Fietsen. Doel is met een goede fietsinfrastructuur bij te dragen aan de grote opgaven waar we voor staan met gezondheid, klimaat en kwaliteit van de leefomgeving. Een van de opstellers van de top 10 is de Stichting Landelijk Fietsplatform, het kennis- en coördinatiepunt recreatief fietsen.

Peter Bekkering en Ton Vermeulen
Foto’s: Fietsplatform / Onabike

Marina van Dijk is woordvoerder van het Landelijk Fietsplatform. Het platform is ervan overtuigd dat je Nederland het mooiste beleeft vanaf de fiets. Om dat te bereiken ontplooit het platform verschillende initiatieven: "Dat doen we gevraagd en ongevraagd om kennis te delen en belangen te behartigen. We zijn hét aanspreek- en kennispunt op het gebied van recreatief fietsen door onderzoek te doen. Een mooi voorbeeld daarvan is het terugkerende Fietsvakantieonderzoek. En niet te vergeten door promotie en voorlichting te geven over fietsen, zo ook via ons consumentenportal, www.nederlandfietsland.nl, waar we allerlei routes aanbieden. Zoals de Langeafstand Fietsroutes (de LF-routes), die met name gericht zijn op fietsvakantiegangers.”

Top 10 Recreatief Fietsen

Een initiatief van het Landelijk Fietsplatform is de Top 10 Recreatief Fietsen met aanbevelingen voor de provincies voor beleid en investeringen. De Top 10 speelt in op de Provinciale Verkiezingen van 15 maart 2023. Van Dijk legt uit waarom de Top 10 is uitgebracht: "Fietspaden worden vaak als vanzelfsprekend gezien, maar dat zijn ze niet. Bovendien zien we dat het steeds drukker wordt op de fietspaden.” Dat heeft verschillende oorzaken volgens Van Dijk: "Mensen kunnen door de komst van de E-bike langere afstanden afleggen en tot op hogere leeftijd blijven fietsen. Daarnaast zien we een grotere diversiteit op fietspaden: ‘gewone’ fietsen, E-bikes, gravelfietsen. Ook fietsen we harder en zijn de snelheidsverschillen soms groot. Kortom: een grotere diversiteit in fietsen, in fietsers en in doelen. Dat alles vraagt om nieuwe inzichten en nieuwe maatregelen.”

"Dat alles vraagt om nieuwe inzichten en nieuwe maatregelen”

Een van de oplossingen is om de fietspaden te verbreden, het liefst conform de richtlijnen van het CROW. Het is echter niet altijd de oplossing, benadrukt Van Dijk: "Soms gaat het ook om de kwaliteit van het fietspad. Een mooi schelpenpad in een natuurgebied kan bijvoorbeeld een belangrijke bijdrage leveren aan de beleving. Daarom pleiten we er zeker niet voor om overal meer fietspaden met asfalt en beton aan te leggen.”

Planologische bescherming routes Op 24 november brachten de fietsorganisaties in dit artikel de wens aan beleidsmakers en politiek naar buiten dat het ‘recreatief routeaanbod planologisch beschermd moet worden’. De basisoplossing zit in het op peil houden van het aanbod van paden en wegen. Marina van Dijk: "Maar er zijn meer knoppen om aan te draaien. Het geleiden en spreiden van gebruiksstromen kan volgens Fietsplatform, ANWB, Fietsersbond en wielersportbond NTFU een belangrijke bijdrage leveren aan het beheersbaar houden van de drukte op het fietspad. Daarom vragen de samenwerkende organisaties om blijvende investeringen en planologische bescherming van het huidig routeaanbod.”

 

Drukteanalyse

Het Landelijk Fietsplatform vindt het belangrijk dat geanalyseerd wordt waarom het op een bepaald fietspad druk is. "Het kan bijvoorbeeld zijn dat er te weinig fietspaden zijn in de omgeving. In zo’n geval moet je kijken waar schakels missen.” Een andere oorzaak kan de informatievoorziening zijn: "Als mensen het bestaan van bepaalde fietspaden niet weten liggen er misschien wel paden die ongebruikt blijven.” Ook de voorzieningen zelf kunnen bepalend zijn. "We zien dat er bij sommige fietspaden veel voorzieningen aanwezig zijn en bij andere fietspaden aanmerkelijk minder.”

Het Landelijk Fietsplatform richt zich bewust op de provincies en niet op de gemeenten. "Als je het via de gemeenten gaat regelen gaan alle gemeenten dat anders doen en krijg je barrièrevorming voor de fietser omdat die de dupe wordt van allerlei beleidshokjes. Daarom pleiten we ervoor dat provincies richtlijnen voor fietspaden vastleggen in provinciale omgevingsvisies. Daarbij gaat het om het fietspad zelf maar ook om de omgeving van het fietspad. Zo zie je soms dat een fietspad wordt aangelegd naast een N-weg. Dat is natuurlijk niet erg aantrekkelijk. Het is misschien wel de snelste route, maar onderzoek heeft aangetoond dat fietsers best bereid zijn om om te fietsen als de omgeving aantrekkelijker is.”

Samenwerking

De Top 10 is opgesteld door de Stichting Landelijk Fietsplatform, de ANWB, de Fietsersbond en de Nederlandse Toer Fiets Unie (NTFU). Daarbij richt de Fietsersbond zich meer op de utilitaire fietser, de NTFU op de sportieve fietser en het Landelijk Fietsplatform op de recreatieve fietser. Hoewel elke instelling zijn eigen doelgroep heeft, proberen ze goed samen te werken. Van Dijk: "Dat komt omdat er ook een aantal overkoepelende belangen in zit.” En die zijn soms verrassend. "Neem de doorfietsroutes. Die zijn vooral gericht op utilitair gebruik. Een mooi voorbeeld is de route Arnhem-Nijmegen, bedoeld om mensen zo snel mogelijk van hun woonplaats naar het werk te krijgen. Het blijkt echter dat die fietspaden in het weekeind drukker bezocht zijn dan door de week omdat mensen in de stad ze gebruiken om zo snel mogelijk bij het landelijk gebied te komen om daar te fietsen. Zo’n constatering vraagt vervolgens wel om integraal denken en waar nodig aanpassingen.”

"Mensen worden in zo’n stad ook gelukkiger. Helemaal als het landelijk gebied goed per fiets te bereiken is”

Van Dijk kan niet de omvang aangeven van de investeringen die hiermee gemoeid zijn. Wel wijst ze erop dat investeringen in fietsen en fietspaden zich meermaals uitbetalen: "Dan heb ik het over gezondheid. Als we met zijn allen langer blijven fietsen blijven we gezonder. Ook voor de leefbaarheid van een stad is het belangrijk. Het is bekend dat als je die inricht voor het fietsen dat dit heel goed is voor de leefkwaliteit van een stad.” En dat niet alleen: "Mensen worden in zo’n stad ook gelukkiger. Helemaal als het landelijk gebied goed per fiets te bereiken is.”

Vastleggen

Om te voorkomen dat twaalf provincies allemaal zelf hierbij het wiel gaan uitvinden, vindt Van Dijk het belangrijk dat de richtlijnen worden vastgelegd: "Daarbij heb ik het over zaken als voorzieningen en de aantrekkelijkheid van de omgeving. Zodat er een plan met richtlijnen is wanneer ergens een gebied ontwikkeld wordt.”

Een eerste mijlpaal om te meten of de Top 10 een succes is, is voor Van Dijk wanneer de punten zijn terug te vinden in de verkiezingsprogramma’s voor de verkiezingen van de Provinciale Staten komend voorjaar. "Daarna gaat het erom dat het ook in uitvoering wordt gebracht. Dat betekent eerst dat het wordt vastgelegd in plannen en in omgevingsbeleid. En uiteindelijk dat we de uitvoering in het veld terug gaan zien.”

Quick wins

Van Dijk ziet wel een aantal punten waar snel winst is te behalen omdat het gemakkelijk te realiseren is. "Bijvoorbeeld door bepaalde binnenwegen in het landelijk gebied verkeersluw te maken. Andere quick wins zijn het op die wegen wegnemen van paaltjes of het oplossen van kruisingen met auto’s door het aanleggen van tunnels of bruggen. Daardoor voorkom je ook ongelukken, een aspect waarover ik me zorgen maak.” Volgens Van Dijk is het mede omdat er grote woningbouwopgaves aan zitten te komen met nog meer huizen in het stedelijk gebied. Het is belangrijk dat beleidsmakers zich hiervan bewust zijn. "De mensen die daar komen te wonen, willen namelijk ook kunnen genieten van het landelijk gebied.” Ze noemt daarbij nog een aandachtspunt: "Zorg ervoor dat we niet met zijn allen naar hetzelfde natuurgebied gaan. Daarom is het belangrijk dat recreatieve bestemmingen goed en aantrekkelijk bereikbaar zijn per fiets, waaronder goede stad-landverbindingen zodat die mensen ook dicht bij huis de mogelijkheid hebben om een mooi rondje te fietsen.”

De top 10 Recreatief fietsen

Infrastructuur

  1. Zorg ook in het landelijk gebied voor een kwalitatief goede fietsinfrastructuur; zorg dat fietsers veilig kunnen fietsen en neem knelpunten door menging met gemotoriseerd verkeer (bijv. gevaarlijke kruispunten en 60 km-wegen) weg. Verwijder onnodige paaltjes en pas richtlijnen toe bij noodzakelijke paaltjes; voorkom schuine bermen en rechte stoepranden, scheuren en kuilen in het wegdek.
  2. Zorg voor verbreding/upgrading van fietspaden waar mogelijk en wenselijk, conform de richtlijnen van het CROW en in balans met omgeving en natuur. Te beginnen met drukke hoofdroutes waar veel overlast ervaren wordt.
  3. Maak de gemengde binnenwegen buiten de bebouwde kom verkeersluw en fietsvriendelijk door een landelijk programma en aanpassing van wet- en regelgeving.
  4. Ruimtelijke planning

  5. Ontwikkel in natuurgebieden en het landelijk gebied samen met natuurorganisaties en waterschappen specifieke wandel- en fietsinfrastructuur verder en maak deze toegankelijk. Zorg dat recreatieve bestemmingen goed en aantrekkelijk bereikbaar zijn per fiets, waaronder goede stad-landverbindingen.
  6. Leg kwaliteit van fiets- en wandelroutes en de aantrekkelijkheid van de omgeving vast in de provinciale omgevingsverordening.
  7. Bescherm de fijnmazigheid van het recreatieve fiets- en wandelnetwerk en voorkom barrièrevorming door weg, water en spoor. Behoud en uitbreiding veerponten en geen sluiting overwegen zonder goed alternatief. Hef barrières op door op belangrijke punten en bij wegverbredingen van provinciale wegen tunnels of fietsviaducten aan te leggen.
  8. Sturing gebruikersstromen

  9. Spreid drukte door fietsers te helpen om goede alternatieven te vinden voor de drukste plekken/momenten, bijvoorbeeld door in samenspraak met de gebruikersgroepen te zorgen voor alternatieve routesuggesties.
  10. Verbeter zwakke schakels in de routestructuur van knooppunt- en LF-routes; zorg dat deze aan blijft sluiten op de wensen en behoeften van de fietser. Zorg daarbij dat de routestructuur ook blijft passen in het provincie-overstijgende, land dekkende netwerk, met goede en uniforme bewegwijzering. Selecteer hiernaast routes die in het bijzonder geschikt zijn voor mountainbikers, gravelbikers en wielrenners en zorg daarbij dat deze meegenomen kunnen worden in een landelijk informatiesysteem.
  11. Voorzieningen

  12. Zorg voor goede voorzieningen langs de route: bankjes, waterpunten, oplaadpunten, openbare toiletten. En voor informatie waar deze zijn te vinden.
  13. Organisatie & beleid

  14. Zorg voor een integraal beleid, voorkom schotten tussen recreatief, sportief en utilitair fietsen, tussen beleidssectoren en gebieden.
Trefwoorden: dagrecreatie, beleid, fietsen, fietsroutes, fietspaden

||| Blogs |||

25/01/23
Natuurlijk ben ik voor een integrale aanpak, maar hoe bereik ik die nu?
Een vraag die ik regelmatig van beleidsambtenaren krijg, is: die integraliteit, hoe bereik ik die nu? Laat ik eerlijk zijn: dat gaat natuurlijk niet van de ene op de andere dag. Toch zijn er gemeenten en provincies die hierin al aardig op weg zijn, en die zijn óók ooit ergens begonnen.
01/12/22
Drie “misverstanden” op weg naar klimaatneutraal toerisme
Dat de toeristische sector voor een enorme verduurzamingsopgave staat moge inmiddels duidelijk zijn ...
12/09/22
Janken om personeel
De gastvrijheidssector zucht na de coronacrisis onder de personeelscrisis. Kunnen ze na de pandemie ...
12/07/22
Het roer om!?
Het roer om!?
12/07/22 · Duurzaam toerisme · Guido Aerts | Lees meer
Minstens sinds de start van de pandemie maar zeker sinds het ingaan van de versoepelingen is de zoge...
28/04/22
Geef toerisme een nieuwe toekomst
Nee, het is niet normaal zoals het er dit paasweekend op de Amsterdamse Wallen aan toeging. De uitwa...

||| Twitter |||

||| Nieuws |||

30/03/23
Amsterdam start campagne Stay Away tegen overlastgevend toerisme
Amsterdam start onlineontmoedigingscampagne voor overlasttoeristen. Vooralsnog alleen gericht op Britse mannen van 18 tot 35 jaar maar later in het jaar ook voor overlastgevende bezoekers uit Nederland en andere EU-landen.
30/03/23
Meer jongeren en jong volwassenen naar musea
Nederlandse musea weten in toenemende mate nieuwe en vooral jonge doelgroepen aan zich te binden. Dat is de voorzichtige conclusie die we mogen trekken uit gegevens van de Museumvereniging die het bezoek met de Museumkaart analyseerde.
29/03/23
Sterrenchef Jermain de Rozario ontwikkelt verschillende gerechten voor Roompot
Sterrenchef Jermain de Rozario ontwikkelt twee gerechten voor Roompot. Een beef rendang en een vegan rendang en daarnaast een vleeskroket en een vegan kroket van zijn rendang.
29/03/23
Citystore Rijk Van Nijmegen opent deuren op Grote Markt
De nieuwe Citystore Rijk van Nijmegen gaat bezoekers en bewoners met een gloednieuw concept inspireren langer te blijven door unieke verhalen over stad en regio.
28/03/23
Consumentenbond pakt prijsmisleiding reisaanbieders aan
De Consumentenbond gaat een procedure bij de Reclame Code Commissie aanspannen tegen de reisorganisaties Corendon, Stip Reizen, Prijsvrij en D-Reizen. Aanleiding is een onderzoek onder twaalf reisorganisaties waaruit naar voren kwam dat 83% van de reizen die de Consumentenbond bekeek niet voor de aanbiedingsprijs was te boeken.
28/03/23
Vernieuwd Charles Dickens Museum opent na 5 jaar zijn deuren
Charles Dickens Museum wordt 2 april officieel geopend. Het museum is geheel herbouwd, ingericht en ondergebracht in Braamt.
28/03/23
Safari Hotel Beekse Bergen officieel geopend tijdens feestelijke ceremonie
Het nieuwe Safari Hotel in Beekse Bergen is officieel geopend. In totaal 112 kamers en suites rondom de Wogon Savanne gelegen. Ontbijten en dineren kan in dezelfde Savanne.
28/03/23
De lente is begonnen, Keukenhof is weer open
De Keukenhof is weer open. Spreiding van de bezoekers geeft een optimale beleving. Daarom wordt gewerkt met entreekaarten op datum en een maximaal aantal bezoekers per dag. Tot en met 14 mei worden ruimt 1 miljoen bezoekers verwacht.