Geplaatst op: 11-11-2022
Auteur: Ton Vermeulen & Peter Bekkering
NRIT
Publicatie: R&T 2022-5

Nationale datastrategie moet datagedreven beleidskeuzes stimuleren in toerismesector

Waarom is een nationale datastrategie nodig?

Nationale datastrategie moet datagedreven beleidskeuzes stimuleren in toerismesector

Marieke Politiek, voorzitter van de programmaraad van de Landelijke Data Alliantie, legt uit waarom een nationale datastrategie nodig is: "Bij de start van de LDA, zo’n drie jaar geleden, zijn we vanuit de inhoud begonnen en dat heeft geleid tot mooie projecten. Je merkt echter wel dat je om goede keuzes te kunnen maken richting de toekomst, een duidelijke strategie mist. Die heb je nodig bij vragen als: waar willen we op inzetten, wat moeten we doen en waarom? Dat geldt niet alleen voor ons als LDA, maar ook voor de partijen in de LDA. Want zij moeten hun rol en positie kunnen bepalen in ons ecosysteem en wat dat betekent voor hun activiteiten binnen en buiten de LDA.”

Transitie en andere typen cijfers

En er speelt nog iets belangrijks mee, zegt Politiek: "Je ziet dat het toerisme als sector in transitie is. En bij die transitie horen andere typen cijfers. De beleidskeuzes binnen toerisme worden namelijk niet meer genomen op basis van hoeveel gasten en overnachtingen er zijn en wat dat economisch oplevert, maar ook op basis van de betrokkenheid van en het sentiment bij bewoners ten aanzien van toerisme en op basis van drukte en hoe die drukte ervaren wordt. Dat alles wil je meenemen in een nationale datastrategie richting de toekomst.”

"Bij die transitie horen andere typen cijfers”

Politiek beaamt dat hieraan een prijskaartje hangt, maar wijst er tegelijkertijd op dat er ook nu al wordt geïnvesteerd in toeristisch onderzoek en data. "Dat gebeurt vanuit verschillende hoeken. Vanuit het ministerie, vanuit de provincies, vanuit de subsidiebeschikking van het NBTC, vanuit het CBS en onderwijsinstellingen en vanuit een aantal andere initiatieven. Er ligt dus gezamenlijk wel een budget, maar de vraag is hoe je dit herverdeelt vanuit de nieuwe datavragen."

Marieke Politiek:

Marieke Politiek: "Hoe meer partijen hiermee aan de slag gaan en hun rol daarin nemen, hoe groter de impact is die we kunnen maken.”

Inhoud en organisatie

De nationale datastrategie moet volgens Politiek in ieder geval twee componenten gaan bevatten: "De strategie moet aan de ene kant ingaan op de inhoud: welke inzichten en welke basisdata zijn er nodig om een datagedreven beleid in de gastvrijheidssector te stimuleren. Daarbij moet rekening gehouden worden met de transitie waarin de sector zich bevindt. Aan de andere kant gaat het ook over organisatie. Hoe organiseren we het binnen het bestaande ecosysteem, wie staat waarvoor aan de lat en wie kan welke bijdrage leveren. Daarbij hopen we dat partijen vanuit de nationale strategie de vertaalslag naar hun eigen organisatie kunnen maken. Zo zou het NBTC kunnen zeggen: als dit de nationale datastrategie is, betekent dit dat wij een aantal van de landelijke monitors voor onze rekening nemen omdat het data zijn die wij als organisatie nodig hebben om onze beleidskeuzes te maken.”

Politiek vindt dat de nationale datastrategie een visie is voor en door de sector. "In die zin is het te vergelijken met Perspectief 2030.” Wel ziet ze een taak voor de LDA: "Wij moeten zorgdragen voor de coördinatie en borging van de nieuwe onderzoeken. Uiteindelijk is het zo dat hoe meer partijen hiermee aan de slag gaan en hun rol daarin nemen, hoe groter de impact is die we kunnen maken.”

"Het ultieme zou voor mij zijn dat data een vaste component is in het beleid van regio’s en provincies en niet een discussiepunt”

Proces met sessies

Politiek legt uit hoe het proces, om te komen tot een nationale datastrategie, in elkaar zit: "Het ministerie van EZK, zelf ook onderdeel van de LDA, heeft opdracht gegeven aan de LDA om samen met het ministerie het proces op te pakken om te komen tot een nationale datastrategie. We zijn vervolgens aan de slag gegaan met een kerngroep bestaande uit het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, Centraal Bureau voor de Statistiek, Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen en het Centre of Expertise Leisure, Tourism & Hospitality. Dat zijn namelijk de partijen die voor een groot deel van de cijfers aan de lat staan. Het is echter nadrukkelijk een proces voor het hele netwerk. Bij dit proces fungeert de programmaraad van de LDA als stuurgroep, die ook meeleest met de stukken die worden opgeleverd.”

In het proces is ook een periode ingebouwd waarin een aantal dialoogsessies worden gehouden. "Op dat moment benaderen we verschillende stakeholdergroepen en vragen we ze om mee te denken over de strategie. Op die manier weten we of de strategie aansluit op de manier waarop de sector ernaar kijkt.” Politiek wijst erop dat het proces niet op nul begint. "De LDA is een aantal jaren op weg en heeft nagedacht over vragen als wat er belangrijk is en welke data daarvoor nodig zijn. Er liggen ook documenten van waaruit we een start kunnen maken.”

Politiek verwacht dat de nationale datastrategie gaat helpen om betere keuzes te maken wat wel of niet gedaan moet worden. "Daarnaast hoop ik dat de strategie ook de nut en noodzaak bevordert om andere data te verzamelen dan die we nu gewend zijn. En dat er nieuwe partijen zijn die daarin hun rol nemen en zich daarvoor willen inzetten. Bijvoorbeeld omdat ze een specifieke uitdaging zien in hun sector of regio. Op die manier hopen we met de nationale datastrategie ook te stimuleren dat er nieuwe initiatieven ontstaan, los van het basisprogramma.”

De ambitie is dat de nationale datastrategie er eind eerste kwartaal 2023 ligt. Vervolgens kijkt ze vooruit. "Ik hoop dat over vijf jaar veel mensen uit het netwerk de strategie kennen en de strategie omarmd hebben. En dat er tegen die tijd al regio’s en provincies zijn die eigen dataplannen hebben gemaakt die aansluiten bij de strategie. Het ultieme zou voor mij zijn dat data een vaste component is in het beleid van regio’s en provincies en niet een discussiepunt. Dat betekent echter wel dat je nu tijd, energie en kennis moet investeren in de manier waarop je met die data moet werken en moet kijken welke inzichten je eruit kunt halen om datagedreven beleid te stimuleren. Want dat blijft het grote doel: dat mensen op basis van data in plaats van op basis van de onderbuik beleidskeuzes maken.”

Reacties op landelijke datastrategie
Diana Korteweg Maris is projectleider bij het Kenniscentrum Kusttoerisme, een onderzoeksgroep van de Hogeschool Zeeland gericht op toerisme in Zeeland. Ze is een groot voorstander van een landelijke datastrategie zoals die nu wordt ontwikkeld. "Dan worden discussies zoals over de financiering wat makkelijker. Het begint met hoe organiseer en financier je data in het gastvrijheidsdomein. Als je aan die organisatie en het ophalen van financiering te veel tijd verliest, kom je niet toe aan de inhoud.”

Nico Heerschap was voor het CBS vele jaren actief in toeristische statistieken. Hij introduceerde voor de sector de term data-ecosysteem. Het gaat hem daarbij niet alleen om de data zelf, maar ook om de data- en kennisinfrastructuur en de regie daaromheen. "Hoe neem je data waar, hoe verwerk je het, waar sla je het op, maar ook wie heeft de regie in handen en wie is verantwoordelijk voor het opstellen en uitvoeren van een landelijke datastrategie? Het is breder dan alleen de data en dat geeft de term ecosysteem aan.” De data zelf zitten in de visie van Nico op vier onderdelen: vraag, aanbod, impact en drijvende krachten.

Trefwoorden: beleid, data, onderzoek, gastvrijheidssector, vrijetijdssector, datagedreven werken, strategie

CELTH
 





||| Nieuws |||

29/03/24
Trendcongres Toerisme en Vrijetijd 2024 - Zet jouw transitie in
Met zijn aanstekelijke visie op toerisme laat key-note spreker Peter de Wilde (CEO Toerisme Vlaanderen en Agentschap Onroerend Erfgoed) jou de transitie in toerisme beleven op 18 april. Dat is de dag van het Trendcongres Toerisme en Vrijetijd 2024.
20/03/24
Exclusief voor leden
Geen ruimte voor uitstel Natuurherstelwet
De Europese Natuurherstelwet leek er te komen en daarmee waren veel natuurbeheerders en recreatiegebieden blij. Nu wil Hongarije tegenstemmen. MVO Nederland reageert daarop. "Voor uitstel of afstel is geen ruimte."
20/03/24
Financiële positie van jongeren onder druk
De financiële positie van jongeren staat onder druk: de helft van hen kan niet of nauwelijks rondkomen, van het jeugdloon en de bijstand kunnen jongeren niet leven en ook de nieuwe basisbeurs is structureel te laag.
18/03/24
Lidstaten willen toerisme hoog op de agenda van de nieuwe Europese Commissie
Toerisme blijft in Europa hoog op de politieke agenda staan. De huidige Europese Commissie zal na de verkiezingen haar uiterste best doen toerisme op EU-niveau goed op de agenda te houden.
15/03/24
Exclusief voor leden
Gelderland steunt fietsponten met maximaal half miljoen euro maar dat is niet genoeg
De provincie Gelderland gaat gemeenten voortaan voor 50% structureel ondersteunen bij het dekken van exploitatietekorten boven de 50.000 euro, met een maximum van 500.000 euro voor alle veren gezamenlijk per jaar. Dat is niet genoegd, meldt de Veerpontencoalitie.
14/03/24
Regio Noord-Holland Noord erkend als cultuurregio
Goed beleidsnieuws voor samenwerkingsverbanden in de culturele sector in Noord-Holland. Met het regioprofiel ‘Zee aan ruimte, land vol cultuur’ erkent het Ministerie van OCW (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) de regio Noord-Holland Noord sinds 1 maart officieel als landelijke cultuurregio.
11/03/24
Update voor fietsroute Venlo - Kleve
Vijf projecten die grensoverschrijdende samenwerking tussen Limburg en Duitsland bevorderen, krijgen subsidie vanuit het Kleinprojectenfonds. Onder meer een fietsroute wordt verbeterd en subsidie maakt gebundelde informatie mogelijk over evenementen.
11/03/24
Exclusief voor leden
Twee molens Gouda staan stil na technische controle
Twee van de bekendste monumenten van Gouda staan stil, molen De Roode Leeuw en molen 't Slot. De gemeente heeft in samenspraak met de betrokken molenaars de wieken van 2 molens tijdelijk stil laten zetten. Dat gebeurde na een inspectie van de lasverbindingen.

||| Agenda |||

18/04/24
18/04/24 t/m 18-04-24: TRENDCONGRES 2024
Op donderdag 18 april 2024 organiseert NRIT samen met de opleidingen Tourism Management van de Neder...
24/06/24 t/m 26-06-24
24/06/24 t/m 26-06-24: CBTS 2024
Van 24 tot en met 26 juni organiseert de Breda University of Applied Sciences de jaarlijkse CBTS-con...
25/06/24 t/m 28-06-24
25/06/24 t/m 28-06-24: Atlas Annual Conference 2024
Onder het thema 'Navigating the Future' organiseert de Breda University of Applied Sciences van 25 t...