Internationalisering vakantieparken roept emoties op bij familiebedrijven
Vakdag Vakantiepark van de Toekomst
Op 29 juni vond de jaarlijkse vakdag ‘Het Vakantiepark van de Toekomst’ plaats. Onder leiding van dagvoorzitter Arthur van Disseldorp, regiomanager van HISWA-RECRON in Limburg en Noord-Brabant, werden tijdens een online-bijeenkomst drie grote thema’s besproken met Wilbert Hermans, Erik van Dijk, Klaas van Erp en Bastiaan Bronkhorst. Bedrijfsvoorbeelden kwamen via video aan bod. Van Disseldorp over buitenlandse ketens die Nederlandse vakantieparken overnemen: "het betekent ook dat eigenaren gaan nadenken in hoeverre ze bijvoorbeeld zelf nog investeringen willen doen in het bedrijf.”
Thema 1: Circulariteit en duurzaamheid in de toekomst
Van Disseldorp ging in gesprek met Wilbert Hermans, Duurzaamheidsmanager bij Center Parcs Europe. Hermans gaf aan, dat hij in plaats van duurzaamheid liever spreekt over volhoudbaarheid. "Het eerste element daarin is betaalbaarheid. Als je het niet kunt betalen houdt het op. Vervolgens komt continuïteit, de kern van het begrip. En de laatste twee elementen zijn leefbaarheid en menselijkheid. Je moet samenvattend kijken naar de toekomst, maar het wel kunnen waarmaken.”
In de huidige visie van Center Parcs, ‘Natuurlijk samen en samen in de natuur’, wil het bedrijf zich meer richten op de positieve lokale impact. "Die impact moet duurzaam zijn”, aldus Hermans. Bij dat natuurlijk beleid onderscheidt CenterParcs ‘green deeds’ en ‘good deeds’. Vanuit deze visie heeft Center Parcs een aantal uitgangspunten geformuleerd voor het Vakantiepark van de Toekomst. "Het eerste is dat je niet meer van de natuur afpakt dan de natuur al heeft moeten inleveren. Dus kiezen we bij nieuwe parken voor gebieden die al deels geartificialiseerd zijn. Daarnaast willen we zowel economisch als qua duurzaamheid uitstraling hebben richting omgeving. Dus: ‘meer goed doen’ in plaats van ‘minder kwaad doen’.” Hermans ging vervolgens in op een praktijkcase, Center Parcs Terhills Resort in een voormalig mijngebied in België. "Dat gebied is teruggegeven aan de natuur.”
Duurzaamheid komt ook terug in de bouw, vertelde Hermans: "Dit gebeurt met respect voor de natuur, zo efficiënt, groen en circulair mogelijk.” Bovendien laat Center Parcs alles certificeren: de bouw (onder meer via certificering van de duurzaam gebouwde omgeving BREEAM, de Franse certificering voor duurzaam bouwen HQE), de operatie (ISO 14001 en 50001 en Green Key) en de cijfers.”
Bij de operationele efficiency en circulariteit kijkt Center Parcs naar de trias energetica, het water- en energieverbruik en de materialen. En bij afval draait het erom om met behulp van de ‘tien R-en’ – refuse, reduce, redesign, re-use, repair, refurbish, remanufacture, re-purpose, recycle en recover – van een lineaire naar een circulaire economie te gaan.
Een stuk dat steeds meer aandacht krijgt, aldus Hermans, is natuur en biodiversiteit. "We maken voor alle parken biodiversiteitsplannen. Als je weet wat je hebt kun je het namelijk onderhouden maar ook verbeteren. In dat alles nemen we de gasten mee en proberen we ook echt betrokkenheid te creëren. Dit doen we samen met onder meer NGO’s.” Center Parcs heeft voor dit alles vijf doelen gesteld in 2022: 1. Alle locaties 100% Green Key en ISO gecertificeerd. 2. 60% afvalscheiding. 3. Alle locaties een biodiversiteitsplan. 4. 35% minder CO2-uitstoot. 5. 15% minder waterconsumptie. Hermans vertelde ook hoe aanvankelijk Center Parcs "duurzaamheid fluisterde”. "Inmiddels is het echter een sine qua non geworden, een voorwaarde waar de gasten ons op aanspreken. Daarmee is duurzaamheid het centrum van ons product geworden. In de toekomst willen we onze parken ook gaan profileren op basis van biodiversiteit.”
Circulariteit wordt net zo gewoon als hygiëne
Na een presentatie door Michel Jansen van Buitengoed de Boomgaard in Bunnik die net zijn eerste luxe maar zeer duurzame verhuuraccommodatie had gerealiseerd, ging Van Disseldorp in gesprek met Erik van Dijk, managing director van de Stichting Keurmerk Milieu, Veiligheid en Kwaliteit (KMVK), een samenwerkingsverband van de ANWB, HISWA-RECRON en Horeca Nederland. De KMWK is verantwoordelijk voor Green Key en Blauwe Vlag, internationale keurmerken op het gebied van veiligheid, duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Daarnaast heeft de KMVK sinds dit jaar ook het keurmerk Duurzaam Gastvrij ontwikkeld.
Volgens Van Dijk is circulariteit het nieuwe toverwoord van deze tijd. Daarbij vervangt circulair denken het lineair denken. "Het mooie daarvan is dat je dat zowel met kleine zaken in je bedrijfsvoering kunt doen – bijvoorbeeld hergebruik van koffiedrab – als ‘groot’ met circulair bouwen door de keuze van bouwmaterialen en de juiste isolatienorm.” Van Dijk verwacht dat over 20 jaar de keurmerken niet meer nodig zullen zijn: "Duurzaam denken en circulair ondernemen zullen dan behoren tot de ‘hygiëne’ en net zo normaal zijn als bijvoorbeeld de arbeidswetgeving.”
Thema 2: De pop-up camping: hype of blijvertje
Het tweede thema werd ingeleid met een filmpje met Danny Pearl van Glamp Outdoor Camp Veluwe in Hoenderloo, dat in 2021 aan zijn tweede seizoen begint. Inmiddels zijn er zeven vergelijkbare pop-up campings. Pearl: "Zo’n camping is een mooie opvulling tussen een uiteindelijke ontwikkeling van een gebied en het traject ervoor, wanneer een bestemmingsplan net rond is. De pop-up camping is er een of twee jaar en is daarna weer weg.”
Vervolgens vertelde Tessa Maessen van Toverland over het Pop-Up Summer Camp. "Het idee ontstond in 2020 in de coronatijd: we hadden een aangepaste capaciteit waardoor we wisten dat het parkeerterrein niet noodzakelijk was. Bovendien zagen we dat meer mensen in eigen land bleven. En we wilden al langer verblijfsrecreatie toevoegen aan Toverland. De meerwaarde van het Summer Camp is dat mensen langer in de magie van Toverland kunnen blijven.” Maessen verwacht dat het een blijvertje zal zijn, ondanks de concurrentie van grote vakantieparken in de buurt: "Bij Toverland richten we ons namelijk vooral op kort verblijf.”
Thema 3: Verkopen, investeren of optimaliseren?
Bij het derde thema schoof Klaas van Erp van Maas recreatie bedrijfsmakelaardij aan bij Van Disseldorp. Zijn bedrijf is makelaar en taxateur van recreatiebedrijven in verblijfsrecreatie (campings, bungalowparken, hotels) en dagrecreatie (attractieparken, golfbanen, watersport). Van Erp ging in op de perspectieven van het moment van verkoop (verkoper, bedrijf of markt) en de bijbehorende motieven. "Als eerste merken we dat door corona de Nederlandse consument meer in Nederland blijft recreëren, waardoor de Nederlandse verblijfsrecreatie prima tijden doormaakt. Die positieve geladenheid valt op bij investeerders en bij mensen die in die sector aan het werk willen. Ik zie ook dat er een toenemende vraag is naar recreatiewoningen en dat veel recreatieparken steeds meer worden omgebouwd tot bungalowparken. Op internationaal gebied zie je vooral een aantal grote Franse partijen die in Nederland flink aan het investeren zijn. Zij nemen campings in Nederland over en voegen die toe aan hun portfolio. Zo hopen ze de Nederlandse consument nog meer aan zich te binden.” Van Erp ziet dat dit ook leidt tot toenemende investeringen en professionalisering in de sector: "Dat is nodig willen de stand alone ondernemers de concurrentie kunnen aangaan met de grote internationale concerns.” Van Erp signaleerde ook dat private equity fondsen – investeerders die buiten de aandelenbeurs om bedrijven financieren – steeds meer investeren in recreatie.
De volgende gast aan tafel was Bastiaan Bronkhorst, van Motify, een samentrekking van motivate en satisfy. "In de gastvrijheidssector gaat het altijd om het creëren van belevingen en het overtreffen van verwachtingen van gasten. Als Motify proberen we daaraan bij te dragen door het inzetten van de tool Motify Upsell Promoter©.” Over de tool vertelt Bronkhorst: "Je moet gasten altijd verrassen en verwennen en eigenlijk datgene bieden waar ze van tevoren niet eens aan denken maar wat ze wel graag zouden willen. Daarbij maak je het onderscheid door de menselijke factor. De tool is vervolgens een hulpmiddel, die je in staat stelt met de gast mee te denken. De tool stelt je als bedrijf in de sector ook in staat om samen aan een doel te werken. En om aan upselling te doen, wat in andere sectoren al heel gebruikelijk is. Een mooi bijeffect van deze tool is ook dat het de medewerkers hiervan continu bewust maakt.”
Arthur van Disseldorp: internationalisering kruist de emotie van familiebedrijven
Dagvoorzitter Arthur van Disseldorp de regiomanager van HISWA-RECRON in Limburg en Noord-Brabant kreeg meteen na afloop al de nodige telefoontjes van leden die naar aanleiding van de informatie op de vakdag aanvullende vragen stelden. "Die vragen waren heel divers: van technische vragen en juridische vragen tot bestemmingsplan technische vragen en marketing vragen.”
Het feit dat er in de branche sprake is van internationalisering, waarbij met name Zuid-Europese concerns vakantieparken in Nederland overnemen, leidt ook tot vragen: "Bij familiebedrijven zien eigenaren nu bij bedrijfsovernames enerzijds een zak geld, terwijl ze anderzijds denken: ik wil het bedrijf eigenlijk overdragen aan mijn kinderen. Je krijgt dan te maken met de emotie, waar alle familiebedrijven mee zitten. Als ze namelijk ‘zetbaas’ van een buitenlands bedrijf worden, zitten ze toch anders in de wedstrijd. Het betekent ook dat ze gaan nadenken in hoeverre ze bijvoorbeeld zelf nog investeringen willen doen in het bedrijf.”
Van Disseldorp ziet het speelveld overziend ook marketingontwikkelingen, met name op het gebied van boekingen en reserveringen. "Je ziet bedrijven die dat koste wat kost 100 procent in eigen hand willen houden, terwijl anderen overwegen om zich aan te sluiten bij Ardoer of nadenken over samenwerking met collega’s uit de regio. Ik zie dat ook echt als functie van zo’n vakdag: mensen in de branche aanzetten tot nadenken over zulke vragen.”
Op het gebied van innovatie ziet Van Disseldorp een onderscheid: "Een deel is vooral hands-on bezig om in de zomer de tent vol te boeken, omdat dan het geld verdiend moet worden. Een ander deel is wel bezig met innovatie, maar concentreert zich vooral op de aanbodkant: nog modernere bungalows, glampings. Je kunt echter ook innovaties doorvoeren aan de vraagkant. Bijvoorbeeld met een nieuwe doelgroepskeuze. Dat is echter minder tastbaar dan bijvoorbeeld glamping. Toch is er een balans bij innovatie nodig tussen aanbod en vraag en echt goede ondernemers houden daar ook rekening mee. Die ondernemers kijken ook heel goed naar hun profilering en naar welke doelgroep op een bepaalde locatie past en welke juist niet.”
De Vakdag werd afgesloten door zoals presentator Van Disseldorp het fraai verwoordde "de jonge honden van ZKA FrY”. Zij lieten een filmpje zien over dynamic pricing. Daarbij draait het om het continu aanpassen van de prijs naar aanleiding van de vraag. Voor recreatieondernemers is bij dynamic pricing een aantal zaken van belang. Als eerste de digitale staat van het bedrijf. Zonder reserveringssysteem en vindbaarheid wordt het lastig. Een tweede element is de doelgroep. Niet elke doelgroep is namelijk gewend aan dynamic pricing. Ouderen zitten er vaak niet op te wachten, terwijl jongeren vaak niet beter weten dan dat dynamic pricing erbij hoort. Als derde is de grootte van je bedrijf belangrijk. Kleine bedrijven moeten nadrukkelijk afwegen of dynamic pricing de investering in tijd en geld wel waard is. Een tussenvorm is vroegboekzekerheid, waarbij een bedrijf tot een bepaalde tijd voor aankomst de prijzen gelijk houdt.
Wilbert Hermans over duurzame vakantieparken: "‘meer goed doen’ in plaats van ‘minder kwaad’”.
Arthur van Disseldorp: "ondernemers kiezen steeds vaker welke doelgroep op een bepaalde locatie past en welke juist niet.”
