Vitale Vakantieparken op landelijke politieke agenda

Op de Veluwe wordt 15 procent van de huisjes en chalets op vakantieparken permanent bewoond, terwijl dat niet is toegestaan. In totaal gaat het om zes tot negen duizend personen. Dat blijkt uit een verkennend onderzoek naar bewoning van vakantieparken op de Veluwe dat minister Ollongren van BZK naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. In de afgelopen maanden heeft er een uitgebreid onderzoek plaatsgevonden in elf gemeenten op de Veluwe. Hiermee hebben de gemeenten een beter beeld gekregen van de mensen die voor korte of langere tijd op een park verblijven. De minister zet voor het legaliseren van permanente bewoning de deur op een kiertje. Helaas blijft het bieden van een perspectief voor vakantieparken op de toeristische markt in het rapport volledig onderbelicht.

Vandaag wordt tijdens de Vakantieparkentop een actieagenda gepresenteerd. In deze agenda van Rijk, provincies, gemeenten en maatschappelijke organisaties, worden diverse mogelijkheden samengebracht voor een integrale aanpak door betrokken partijen.

Deur op een kier voor permanente bewoning

Opvallend is dat minister Ollongren de deur naar legalisering van permanente bewoning van vakantieparken op een kiertje zet. In haar brief aan de Tweede Kamer schrijft ze: "De vraag is of de bewoning van vakantieparken per definitie een negatief fenomeen is of dat daar genuanceerder naar kan worden gekeken. Voor groepen die hier hun woonwens vervullen en mensen die hier tijdelijk naar uitwijken biedt het vakantiepark een oplossing. Onder bepaalde randvoorwaarden, zoals goed inzicht van de gemeente op het park en de bewoners, goede kwaliteit van de verblijfsobjecten en een heldere rechtspositie en perspectief voor de bewoners, kan bewoning van vakantieparken voor deze mensen ook een kans bieden." Ze vindt wel dat de problematiek regionaal moet worden aangepakt en dat een landelijke regeling vanwege de grote regionale verschillen niet wenselijk is. Ze ondersteunt wel de actieagenda.

Systematische aanpak noodzakelijk

Volgens de onderzoekers moet handhaving op illegaal gebruik niet het eerste doel zijn, wel het zorgen dat mensen naar een betere, reguliere woonsituatie gaan. Belangrijk is dat er perspectieven ontstaan voor enerzijds de bewoners zelf en anderzijds de parken waar ze verblijven. Daarbij is een systematische aanpak noodzakelijk om waterbedeffecten tegen te gaan. Dat kunnen gemeenten en regio’s niet alleen, op hogere schaalniveaus moet realistisch gekeken worden naar de woningmarkt en maatschappelijke processen die leiden tot nieuwe, onvervulde woonbehoeften. Volgens de onderzoekers zal het bouwen van meer sociale huurwoningen helpen, maar is niet dé oplossing. Het gaat veel meer om alternatieve woonvormen voor bijzondere doelgroepen, deels in flexibele oplossingen. Ook dienen partijen die zich bezighouden met de transformaties in het sociaal domein, scheiden van wonen en zorg en langer thuis wonen, zich te realiseren dat vakantieparken mensen opvangen die door deze ontwikkelingen tussen wal en schip vallen.

Het programma Vitale Vakantieparken

Het programma Vitale Vakantieparken - een samenwerking van elf gemeenten op de Veluwe en de provincie Gelderland- en het ministerie van BZK hebben samen opdracht gegeven voor het onderzoek. Vakantieparken komen regelmatig in het nieuws vanwege toestroom van arbeidsmigranten, noodkreten van bewoners of illegale activiteiten. Bewoning van vakantieparken speelt in heel Nederland. De Veluwe -waar gemeenten al een aantal jaren samenwerken aan allerlei onderwerpen rondom vakantieparken- is de eerste regio in Nederland die de permanente bewoning in haar gebied uitgebreid in kaart heeft gebracht. Er is bewust gekozen voor dit gebied. Met bijna 500 vakantieparken heeft het de hoogste dichtheid van vakantieparken in Nederland, met circa 29.000 verblijfsobjecten en een netwerk van partners (gemeenten, zorg en welzijn, corporaties, veiligheidspartners, etc) al actief betrokken is.

Diverse groep bewoners

Op basis van gegevensverzameling, gesprekken met de gemeenten en interviews met bewoners is geprobeerd een beeld te schetsen hoeveel mensen op vakantieparken wonen en waarom zij er wonen. Zo’n 15 procent van de verblijfsobjecten wordt permanent bewoond hoewel dat volgens het bestemmingsplan niet is toegestaan, het gaat dan om 6.000 tot 9.000 personen. Ongeveer de helft van deze mensen staat geregistreerd op het park, op de rest is geen zicht. Samen bewonen ze tussen de 3.000 en 5.000 recreatie-objecten. Een exact aantal is niet te geven, blijkt uit het onderzoek. ‘Dit geeft al aan hoe complex het is vraagstuk is. Het gaat om zeer diverse groepen: mensen die met spoed huisvesting zoeken, arbeidsmigranten, kwetsbare mensen die zoeken naar een toevluchtsoord vanwege gedragsproblemen of persoonlijke problemen, maar ook ouderen die van hun oude dag willen genieten of vrijbuiters die niet in een rijtjeshuis willen wonen. Niet al deze bewoners zorgen voor problemen,’ geeft Jeroen de Jong, wethouder Harderwijk en stuurgroeplid van het programma Vitale Vakantieparken, aan. ‘Het gaat om een huisvestingsvraagstuk, waarbij iedere groep een eigen oplossing nodig heeft.’