Geplaatst op: 06-07-2017
Publicatie: Recreatie & Toerisme april 2017

Hoe word je Wandelroute van het Jaar? (in 4 grote stappen)

Praktijkvoorbeeld: Groot-Frieslandpad is Wandelroute van het Jaar

Hoe word je Wandelroute van het Jaar? (in 4 grote stappen)
Joep Naber. Foto: Wandelnet

Toch wel een droom van iedere regio. Jouw wandelpad krijgt de gouden medaille omgehangen, het is de Wandelroute van het Jaar. De 2017 titel ging naar het Groot-Frieslandpad. Hoe bereik je die status? Een gesprek met de altijd enthousiaste directeur Wandelnet Joep Naber.


Het Groot-Frieslandpad is gekozen tot Wandelroute van het Jaar 2017. Vol trots namen padcoördinatoren Bindert Kloosterman en Fred Triep op 18 februari de wandeltrofee op de Fiets en Wandelbeurs in Gent in ontvangst. Het 362 kilometer lange pad van Bergen aan Zee naar het Duitse Leer wint de verkiezing vanwege de rijke afwisseling aan landschappen. Het is de derde keer dat wandel- en belangenorganisatie Wandelnet de trofee mee naar huis mag nemen, eerder wonnen de Streekpaden Stelling van Amsterdam (2010) en De Brabantse Wal (2013). Dat laat zien dat deze organisatie veel ervaring heeft in het ontwikkelen van succesvolle wandelpaden. Wie denkt dat het pad door het de huidige provincie Friesland loopt, heeft slechts gedeeltelijk gelijk. Ooit waren West-Friesland, Friesland en het Duitse Ost-Friesland verbonden met elkaar. De Zuiderzee bestond niet. Die historie komt terug in het pad, de beschrijvingen en de ervaringen die je meemaakt, 362 kilometer lang Friese sfeer. Ja, zelfs in wat nu Groningen en Drenthe is. Daar zit al een deel van het succes in. Het is een opvallend thema.


Terug in de tijd

Zou je de kortste route lopen van Bergen naar Leer dan leg je 233 kilometer af. Dat is niet de bedoeling van de routemakers. De route gaat dwars door West-Friesland via Medemblik naar Enkhuizen. Daar steekt de wandelaar het IJsselmeer over en struint verder, van Stavoren via Hindeloopen, Workum en IJlst naar Sneek. De route vervolgt haar weg door fraaie esdorpen in de Kop van Drenthe en het verrassende Westerwolde om te eindigen in het Duitse plaatsje Leer.



Leer. Foto: Ad Snelderwaard


"Volwaardige aanwinst”

De jury koos unaniem voor het Groot-Frieslandpad: "Het project heeft alles wat een moderne route nodig heeft”, aldus de jury. "Voldoende onverharde paden, verzorgde bewegwijzering, een uitstekend routeboekje, een website met info en tracks en vooral een rijke afwisseling aan landschappen en dorpen. Kortom, een volwaardige aanwinst voor het uitgebreide Nederlandse wandelnetwerk.” Voor de eerste keer werden de trofeeën van de Belgische en de Nederlandse editie van de Fiets en Wandelbeurs samengevoegd tot één grote verkiezing. De andere genomineerde was het Vlaamse traject van het Lange-Afstand-Wandelpad Amsterdam-Parijs (GR 12).



Wandelaar wil ook snel antwoord

De wandelaar is geëvolueerd. De papieren gidsen blijven vaker op de plank liggen terwijl digitale varianten meegaan. Naast storytelling en de andere punten die een wandelpad uniek maken volgens Joep Naber zie je nog meer aandachtspunten die in de kwaliteit van de route zitten, maar ook in de service. De wandelaar met vragen wil ook graag snel antwoord, via mail, website en social media. En hij of zij wil online met offline combineren. Een extra checklist van de redactie van Recreatie & Toerisme voor de moderne route met service.


- De wandelaar wil graag onverharde paden. Hoe meer ‘zachte paden’, hoe sterker de beleving van de natuur en het gekozen thema.


- Een gidsje met duidelijk maar ook gedetailleerde informatie is een must. Het liefst is de route voorzien van veel achtergrondinformatie. Dat vereist een stevige database en redactie. "Goede routebeschrijvingen, zowel heen als terug, is een vak apart,” meldt Joep Naber. Hij heeft bewondering voor de makers die in korte zinnen toch alle informatie kunnen weergeven. En zonder dat wandelaars door interpretatie anders lopen of de uitleg anders opvatten.


- Zorg er wel voor dat de routeinformatie van de papieren gids en de informatie online overeenkomen.


- Vermeld tijdelijke omwegen duidelijk online maar maak dit ook op de route bekend. De wandelaar vraagt om duidelijke uitleg. Daarom is het ook handig als de wandelaar GPS-tracks kan downloaden.


- Wandelaars hebben, ondanks alle inspanningen aan routebeschrijvingen en markeringen toch vragen. Zorg dat ze hun vragen kunnen stellen en bedien in een snel antwoord.



Vier grote stappen voor de winnaar
Joep Naber, directeur Wandelnet is een onbevangen bewonderaar van het Nederlandse landschap. Tussen al zijn grootse omschrijvingen duiken de parels op waarmee je een wandelroute ombouwt tot een echte winnaar. De directeur laat de toegevoegde waarde van de ondernemers zien. Het is deels waardoor routes succesvol zijn. Wandelen maakt hongerig en dorstig. Een goed terras om te zitten is meer dan welkom.


1 Ondernemer maak de klik met de route

"Goede routes zijn van toegevoegde waarde voor de ondernemers. Daar is nog veel onontgonnen terrein. Die verbinding tussen de ondernemer en de wandelroutes kan nog wel beter. Als Wandelnet zijn we er vooral om de wandelaars op weg te helpen. We proberen de mooiste plekken van Nederland aan de wandelaar te tonen. Weet je, op die mooiste plekken daar zitten horeca- en recreatieondernemers. Niet voor niets want zij weten ook wat de beste plekken zijn. Wandelaars genereren inkomsten. Het zijn geen grote bedragen maar het gaat om heel veel kopjes thee, koffie en bier. Dat is lekker voor zo’n ondernemer als hij kan aansluiten op een route. Per jaar wordt er ongeveer 300 miljoen euro besteed door de wandelaars in de horeca. Het ontwikkelen van routes versterkt de recreatieondernemers. Langs de routes vind je dan ook veel Wandelaars Welkom-adressen; horeca- en logiesbedrijven waar je als wandelaar bijzonder welkom bent (zie wandelnet.nl)”

Het succes voor het Groot-Frieslandpad komt niet plotseling uit de lucht vallen. Het is bijna als een sculptuur. Jaren wordt er aan gewerkt en geschaafd totdat de complete route echt zijn rijkdom aan details onthult. Dit pad is 10 jaar geleden bedacht, door Martien Veth van wandelvereniging TeVoet. Hij vond dat er een pad dwars door West-Friesland moest komen. "Toen stelde ik daar tegenover dat je dan niet alleen in dat deel moet blijven maar dat je echt moet doorgaan naar Friesland. Het was 10 jaar geleden nog een witte vlek op de kaart voor de wandelaar; de kop van Noord-Holland, Friesland en Drenthe,” meldt Naber.


2 Storytelling basis van succes

Je kunt van Bergen naar Leer lopen, en andersom maar dat levert nog niet meteen een route op die prijzen wint. "Kijk eerst goed naar je thema,” geeft Naber aan als strategie om tot de winnaars te horen. Maar dat moet je dan wel voeden.

"Anno 2017 gaat het om storytelling, je maakt van het thema je eigen verhaal. Je kijkt daarbij ook wat er speelt bij de consumenten. Mensen zijn op zoek naar hun roots. Ze zijn nieuwsgierig naar de familiegeschiedenis en dan kun je met een verhaal komen rondom de wandelroute. Het Groot-Frieslandpad vertelt iets over de geschiedenis van de Friezen. Omdat veel mensen een band hebben met Friesland kan dat interessant zijn. Je ziet de historie terug in het landschap, in het soort mensen en in hun cultuur. Als je van wandelen houdt dan is niet leukers dan wandelen met een thema.” Hij wijst daarbij naar die andere bekende wandelpaden zoals het Marskramerpad en het Maarten van Rossumpad.



Wandelaars bij Drentse Aa. Foto: Ad Snelderwaard.


3 Lange adem

"Het is er niet makkelijk. Het moet settelen,” en dat is een duidelijk understatement van de directeur. Hij doelt niet alleen op de technische ontwikkeling van het pad maar ook de verbinding met de ondernemers aan of dichtbij het pad. "Geef ondernemers de kans om er aan te wennen.” 10 jaar geleden werd het idee geboren en werd met behulp van de provincies een haalbaarheidsonderzoek gehouden door bureau Tauw. Het bureau concludeerde dat er voldoende routekwaliteit is. Voor de ontwikkeling van de route keek Wandelnet naar een 12-tal indicatoren, zoals: onverharde paden, veiligheid, aantrekkelijkheid, omgevingskwaliteit en kwaliteit van voorzieningen. "Dan komt de uitdaging om met al die grondeigenaren tot afspraken te komen. Als er één niet lukt vallen meerdere stukken van de route in het water. Vooral Vladimir Mars en Ben Rutten, twee vrijwilligers van Wandelnet hebben onvermoeibaar hun best gedaan om de toestemmingen te krijgen.” Het zit niet alleen in menselijke medewerking, Friesland ligt vol met water. Ook steden, snelwegen en spoorlijnen vormen barrières. Het leidt uiteindelijk tot een ingetekende route in GIS*- Daarbij gelden voor Wandelnet 3 basiseisen:

# De routelijn op de kaart

# De routemarkering zowel heen als terug

# De routebeschrijving zowel heen als terug


De huidige route wordt voortdurend gecontroleerd. Wandelnet wil een basiskwaliteit vasthouden. Daarom is er per pad een werkgroep van vrijwilligers die de informatie over de route actueel houdt. Denk bijvoorbeeld aan de wisselende aansluitingen van het openbaar vervoer op de route. Je kan een sterke route alleen maken als je een samenspel hebt van de vrijwilligers plus een bureau waar alle kennis verzameld wordt, de communicatie wordt opgepakt en de database rondom de route wordt bijgehouden. "Een groot deel van de wandelaars wil de routeinformatie graag digitaal (zie ook het kader met de extra checklist). Wandelnet is een ANBI-instelling (algemeen nut beogend) en ondanks beperkte eigen middelen kunnen we door alle hulp toch veel bereiken.”


4 Techniek onthult gevoel en leefstijl

Database, online communicatie, GPS, het lijkt er op dat routes volledig verpakt worden in de moderne opslag- en communicatiemiddelen. Techniek is belangrijk maar een route moet het gevoel van de wandelaar raken, meent Joep. Daarbij speelt mee dat de wandelaar niet één soort doelgroep is. Uit onderzoek van Wandelnet blijkt dat, de wandelaars behoorlijk verdeeld zijn over alle doelgroepen.

Met inspelen op het gevoel doelt de Wandelnet directeur op het gekozen thema maar ook op het algemeen gezonde beeld van wandelen. Wandelen als anti stress middel tegen de drukke leefstijl. Dat heeft een opvallend grote economische component. "Wandelen draagt voor 1,2 miljard euro bij aan onze economie. Daarvan gaat 300 miljoen naar de horeca maar er wordt ook geld besteed aan kleding, schoenen en overnachtingen. Wat niet in het juryrapport staat is dat een sterke route als het Groot-Frieslandpad bijdraagt aan quality time met je vrienden of familie.”

"Recreatieondernemers zijn mensen die hun nek durven uitsteken. We zijn echt voorbij aan de fase dat wandelen maar weinig omzet brengt. Horecaondernemers zijn positief verrast als groepen wandelaars komen. Want, wat zie je gebeuren. Een groep blijft een half uur of ietsje meer en ze consumeren allemaal. Daarna vertrekken ze want ze willen ook door. Je kunt dat tafeltje dan ook meerdere keren bezetten. Ondernemers denken daarom graag mee in routes.”


3 x beleidstips voor succesvolle wandelroutes

Joep Naber gaf adviezen om van een wandelroute een winnaar te maken. Welke 3 tips wil je beleidsmedewerkers geven om tot de beste wandelroutes te komen?


1 Bewustwording

"Zorg er voor dat je je bewust bent van het wandelen in je gemeente. Er gebeurt al veel, mensen lopen hun eigen routes en het wandelen is groot geworden in Nederland. Kijk naar je bestaande wandelnetwerken en zorg dat je goed op de hoogte bent van de wensen.”


2 Samenhangende visie

"Maak een samenhangende visie op wandelen. Bedenk niet zomaar een route. Kijk naar de samenhang en de kansen voor het geheel. Doe niet zomaar wat, denk er eerst over na.”


3 De Omgevingswet komt er aan

"De nieuwe Omgevingswet treedt in 2019 in werking. Daarin hebben we het als Wandelnet voor elkaar gekregen dat routestructuren ook expliciet vallen onder de definitie van infrastructuur. Nu is het aan gemeenten en provincies om die routestructuren ook te borgen in Omgevingsvisies en –plannen. Zo kan het bijvoorbeeld gebeuren dat opeens een heel nieuw industrieterrein of nieuwe woonwijk op een wandelroute wordt aangelegd. De route moet dan worden aangepast, maar dat kun je niet te vaak hebben. Met de Omgevingswet kan de kwaliteit van de routes beter beschermd worden.”

Door de samenwerking met de Fiets- en Wandelbeurs is dit artikel gratis te lezen voor iedereen. Ben je actief in het vakgebied recreatie en toerisme, neem dan abonnement en volg de invloedrijke mensen en ontwikkelingen. 
Trefwoorden: wandelen, wandelroute, toerisme, productontwikkeling, beleid, marketing

CELTH
 





||| Nieuws |||

29/03/24
Exclusief voor leden
Winstgevendheid Vlaamse logissector omhoog
Mooi onderzoek van onze zuiderburen. De helft van de Vlaamse logiesaccommodaties schreef in 2023 zwarte cijfers. Voor 2024 verwacht bijna de helft van de uitbaters dat de prijzen van de logies zullen stijgen.
29/03/24
Exclusief voor leden
Dierentuinen scoren hoger op bezoekersloyaliteit dan attractieparken
Attractieparken scoren lager op bezoekersloyaliteit dan dierentuinen. De top acht qua loyaliteit telt zeven dierentuinen.
29/03/24
Nederlandse Kampeerauto Club (NKC) doneert 8.000 bomen
De NKC heeft bijna 4 voetbalvelden met bomen gedoneerd voor de Nederlandse bossen. Op deze manier wil de NKC bijdragen aan de toekomstige weerbaarheid van de bossen en de biodiversiteit versterken.
29/03/24
Exclusief voor leden
De meest favoriete kampeerbestemmingen van Nederlanders
Wat zijn de meest favoriete kampeerbestemmingen van Nederlanders? Reis- en boekingsportal camping.info dook in haar data en komt met de resultaten.
29/03/24
Exclusief voor leden
Uitstoot Europese luchtvaart groeit met 16%
De CO2-voetafdruk van de luchtvaart in Europa is in 2023 met 16% gegroeid. Dat is 4% van de totale CO2-voetafdruk die in Europa wordt gegenereerd.
29/03/24
Geopark Schelde Delta erkend als UNESCO Geopark
Het gebied van de Schelde en de Scheldemonding is geologisch, cultuurhistorisch en landschappelijk uniek. Zo uniek zelfs, dat de regio zich voortaan een UNESCO Global Geopark mag noemen.
29/03/24
Dirk Beljaarts vertrekt bij Koninklijke Horeca Nederland
Na een periode van ruim negen jaar vertrekt Dirk Beljaars voor de zomer als algemeen directeur van Koninklijke Horeca Nederland (KHN).
29/03/24
Nieuwe waterspeeltuin voor Burgers’ Zoo
De Arnhemse dierentuin Burgers’ Zoo heeft een nieuwe waterspeeltuin geopend. Centraal staat een kabbelend beekje waar in en rondom kan worden gespeeld.

||| Agenda |||

18/04/24
18/04/24 t/m 18-04-24: TRENDCONGRES 2024
Op donderdag 18 april 2024 organiseert NRIT samen met de opleidingen Tourism Management van de Neder...
14/05/24
14/05/24 t/m 14-05-24: Bekendmaking ‘Top 10 Meest Innovatieve Vakantieparken van de Benelux’
Op dinsdag 14 mei organiseert Pleisureworld bij Yala in Emmeloord de bekendmaking van de ‘Top 10 M...
05/06/24 t/m 07-06-24
05/06/24 t/m 07-06-24: THE INC Conference
Van 5 tot en met 7 juni 2024 is de Hotelschool The Hague gastheer van de internationale INC Conferen...
11/06/24
11/06/24 t/m 11-06-24: Openhuis Posta7 - FEC & Retailtainment
Op dinsdag 11 juni organiseert Pleisureworld Openhuis bij FEC Posta7. Dat is dé hotspot ...
24/06/24 t/m 26-06-24
24/06/24 t/m 26-06-24: CBTS 2024
Van 24 tot en met 26 juni organiseert de Breda University of Applied Sciences de jaarlijkse CBTS-con...