Geplaatst op: 09-05-2016
Auteur: Ton Vermeulen
NRIT Media

Wat maakte het Noordbrabants Museum mee tijdens de succesvolle Jheronimus Bosch-tentoonstelling?

Wat maakte het Noordbrabants Museum mee tijdens de succesvolle Jheronimus Bosch-tentoonstelling?
De overzichtstentoonstelling van het werk van Jheronimus Bosch in het Noordbrabants Museum is door zo’n 421.700 mensen bezocht. Het is met stip de best bezochte tentoonstelling in de bijna 180-jarige geschiedenis van museum. Tot dusver trokken in Nederland alleen exposities in Amsterdam en Den Haag een dergelijk aantal bezoekers. Een ander succesvol museum in de provincie, het Groninger Museum, trok met de Bowie-expositie zo'n 200 duizend bezoekers. De Bosch-expositie was het hoogtepunt van het Nationaal Evenementenjaar ‘Jheronimus Bosch 500’ dat het hele jaar 2016 wordt gevierd, naar aanleiding van het 500ste sterfjaar van de kunstenaar.


De tentoonstelling was gebaseerd op het meest omvangrijke en internationale onderzoek dat ooit naar het oeuvre van Bosch is gedaan: het Bosch Research and Conservation Project (BRCP). Het leeuwendeel van de door Bosch nagelaten schilderijen en tekeningen werd getoond: 17 van de slechts 24 resterende schilderijen en 19 van de 20 tekeningen. Negen van de getoonde schilderijen werden in voorbereiding op de tentoonstelling gerestaureerd. Nooit eerder keerden zoveel werken van Jheronimus Bosch terug naar ‘zijn’ stad ’s-Hertogenbosch, de plaats waar de schilderijen en tekeningen ruim 500 jaar geleden werden vervaardigd.


"Het was fantastisch om te zien dat Jheronimus Bosch, de meest intrigerende laatmiddeleeuwse kunstenaar van de Nederlanden, nog steeds door zo’n groot en wereldwijd publiek wordt bewonderd en dat de fans van Bosch letterlijk van heinde en verre naar ‘zijn’ Den Bosch toekwamen. Wij zijn er als Het Noordbrabants Museum heel trots op dat we zulke geweldige bezoekcijfers hebben behaald en dat we er aan hebben mogen bijdragen om ’s-Hertogenbosch nu definitief en internationaal te verbinden aan haar grootste zoon. Met de expositie in Het Noordbrabants Museum heeft Bosch definitief zijn plek ingenomen in de eregalerij van de Nederlandse kunstgeschiedenis, naast grootheden als Rembrandt, Van Gogh, Vermeer en Mondriaan.”


Charles de Mooij, directeur Het Noordbrabants Museum


Waar kwamen de bezoekers vandaan?

Naast de vele Nederlandse bezoekers reisden ook veel geïnteresseerden uit de rest van de wereld af naar ’s-Hertogenbosch. In de online ticketshop werd 23% van de bestellingen geplaatst vanuit het buitenland. In totaal werden er vanuit 81 landen online tickets gekocht. De meeste tickets werden verkocht aan bezoekers uit omliggende landen: 7% van alle tickets werden verkocht in België, 6% in Duitsland, 4% in Groot-Brittannië en 2% in Frankrijk. Maar er waren ook gasten die een langere reis maakten om de tentoonstelling te bezoeken, zoals publiek afkomstig uit de Verenigde Staten, Zuid-Afrika, Australië, Rusland, Argentinië, China en Japan. Dit correspondeert met de fikse stijging in buitenlandse hotelboekingen in ’s-Hertogenbosch. In de eerste weken van 2016 stond de stad regelmatig in de top drie van boekingen via Holland.com en Booking.com. De tentoonstelling trok bovendien een keur aan beroemde buitenlandse bezoekers waaronder de kunstenaars Anish Kapoor en Damien Hirst, acteurs John Lithgow en Patricia Arquette en muzikanten David Byrne en Jools Holland.


Wat vonden de bezoekers van de tentoonstelling?

Een overgrote meerderheid van de bezoekers (81%) waardeerde de tentoonstelling met een 8 of hoger, 11% gaf zelfs een 10. Bezoekers waren niet alleen onder de indruk van de expositie zelf, maar waren vooral ook tevreden over de gastvrijheid en servicegerichtheid van de medewerkers in het museum. Dat blijkt uit het door TNS NIPO in opdracht van Het Noordbrabants Museum uitgevoerde bezoekersonderzoek.


Waarom kwamen de mensen en masse naar 's-Hertogenbosch?

Een combinatie van factoren droeg bij aan de uitzonderlijk hoge bezoekersaantallen. De buitengewone kunstwerken van Bosch, de terugkeer van zijn nalatenschap naar zijn geboortestad, de inbedding in het Boschjaar 2016 met vele Bosch-gerelateerde activiteiten en het uitgebreide wetenschappelijk onderzoek (BRCP). Ook de massale en unaniem lovende aandacht in de internationale media heeft in belangrijke mate bijgedragen aan het succes. Het NBTC (Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen) becijferde alleen de in het buitenland gegenereerde mediawaarde naar aanleiding van de opening reeds op 6,6 miljoen euro. In Nederland is een mediawaarde van ruim 13 miljoen euro gegenereerd. Niet alleen ervaren museumbezoekers, maar ook mensen die normaal niet zo snel een museum bezoeken hebben dit unieke karakter van de tentoonstelling zelf willen ervaren.


Welke informatiekanalen gebruikten de bezoekers?

Van de 421.700 bezoekers heeft 86% gebruikgemaakt van het gratis bijschriftenboekje (6 talen), 60% van de audiotour (6 talen) en 18% van de App (2 talen). Ruim twee derde van de gebruikers was duidelijk zeer tevreden over deze informatieve materialen en waardeerde ze met een 8 of hoger. De tentoonstellingscatalogus ‘Jheronimus Bosch – Visioenen van een genie’ (Mercatorfonds, € 24,95), verkrijgbaar in het Nederlands, Engels, Duits en Frans, stond twee weken in de CPNB Bestseller 60.


Hoe verliep de merchandise?

In totaal gingen ruim 360.000 artikelen over de toonbank van de Bosch shop. Hiervan werden onder andere 108.000 postkaarten, 8.000 koelkastmagneten en ruim 6.000 exemplaren van de speciale Suske en Wiske-editie verkocht. De meest populaire postkaarten waren die van het rechter paneel van de Visioenen van het Hiernamaals uit het Museo di Palazzo Grimani in Venetië, het middenpaneel van De Hooiwagen uit het Museo Nacional del Prado in Madrid en het Narrenschip uit het Musée du Louvre uit Parijs.


Wat voor acties ondernam het museum om de capaciteit vergroten?

Al voor de opening door koning Willem-Alexander op 12 februari 2016 waren online ruim 142.000 tickets verkocht. De televisie-uitzendingen door de NOS van de koninklijke opening bereikten ruim 1.3 miljoen mensen en resulteerden in een enorme stijging van de kaartverkoop. Krap vier weken later waren alle 300.000 online tickets uitverkocht. Omdat de tentoonstelling niet kon worden verlengd en om toch tegemoet te komen aan de onverminderd grote belangstelling besloot het museum tot drie maal toe de openingstijden te verruimen. Van 70 uur, naar 86 uur, naar 98 uur, naar uiteindelijk 119 uur per week; normaal is het museum 36 uur per week geopend. De laatste twee weken van de tentoonstelling was het museum dagelijks 17 uur per dag open van 8 uur ’s ochtend tot 1 uur ’s nachts. In het slotweekend was de Bosch-tentoonstelling 39 uur onafgebroken te bezoeken, een vrij uniek verschijnsel dat incidenteel ook voorkomt in musea in London en Parijs. Hierdoor was het museum in de laatste week maar liefst 124 uur geopend.


Wat is er in het Noordbrabants Museum na deze tentoonstelling te beleven?

Ook na ‘Jheronimus Bosch – Visioenen van een genie’ wordt gedurende het Boschjaar 2016 in Het Noordbrabants Museum uitgebreid stilgestaan bij de inspirerende nalatenschap van Jheronimus Bosch. Onder andere met de monumentale mozaïekpanelen van Jan Fabre en meesterwerken uit de collectie Brukenthal. De Belgische kunstenaar Jan Fabre (Antwerpen, 1958) maakte tussen 2011 en 2013 een serie monumentale ‘mozaïekpanelen’ onder de titel ‘Tribute to Hieronymus Bosch in Congo’. De serie is van 11 juni tot en met 18 september te zien in de tentoonstelling ‘Jan Fabre: Tribute to Hieronymus Bosch in Congo’. Daarnaast creëert Fabre met sierlijke vogelsculpturen een moderne interpretatie van de Tuin der Lusten in de Tuingalerij van het museum. De tentoonstelling ‘Van Eyck, Brueghel, Jordaens - Meesterwerken uit Roemenië’ loopt van 18 juni tot en met 9 oktober 2016. Te zien zijn vijftig topstukken afkomstig van het Brukenthal Museum in Sibiu, Roemenië: Vlaamse primitieven, maar ook Zuid-Nederlandse en Hollandse meesters uit de vijftiende tot en met de zeventiende eeuw. Tot de selectie behoren bijzondere bruiklenen van Jan van Eyck, Hans Memling, Jacob Jordaens, David Teniers, Leonaert Bramer en Pieter Brueghel de Jonge. Samen met Bosch brachten zij de schilderkunst van de Lage Landen op het allerhoogste niveau.


Wat gebeurt er nu in Den Bosch?

Ook het Nationaal Evenementenjaar ‘Jheronimus Bosch 500’ wordt nog het hele jaar wordt gevierd. Bezoekers aan de stad ’s-Hertogenbosch worden onthaald op een culturele manifestatie met een rijk gevarieerd programma voor iedereen die belangstelling heeft voor Jheronimus Bosch, zijn wereld en zijn werk. De stad staat dan ook volledig in het teken van de middeleeuwse kunstenaar met feestelijke evenementen als bijzondere muziek-, dans- theater- en circusproducties, tentoonstellingen, belevingsroutes en festivals.


Feiten en cijfers

  • Zo’n 15.000 scholieren van het primair en voortgezet onderwijs bezochten de tentoonstelling.
  • Ruim 35.000 mensen bezochten naast ‘Jheronimus Bosch’ ook de tentoonstelling ‘The Fish Pond Song’ in het Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch.
  • De website werd ruim 2.050.000 keer bezocht sinds de start van de online kaartverkoop.
  • Sinds de bekendmaking van het bruikleen van De Hooiwagen uit het Museo Nacional del Prado in Madrid, eind augustus 2015, steeg het aantal likes op Facebook met 148% naar 9.170. Het aantal volgers op Twitter steeg met 35% naar 5.365.
  • Ruim 260 personen meldden zich aan als nieuwe Vriend van Het Noordbrabants Museum.
  • Een tijdelijke uitbreiding van het aantal medewerkers van 50 naar ruim 300.
  • 1.550 extra kapstokken, 200 meer dan normaal.
  • 350 zitplaatsen in het museumrestaurant, 270 meer dan anders.
  • 14.800 Bossche Bollen geserveerd in het museumrestaurant tijdens de tentoonstelling.
Topics:Cultuur
Trefwoorden: cultuur, musea, noord-brabant, tentoonstellingen

CELTH
 





||| Nieuws |||

29/03/24
Exclusief voor leden
Winstgevendheid Vlaamse logissector omhoog
Mooi onderzoek van onze zuiderburen. De helft van de Vlaamse logiesaccommodaties schreef in 2023 zwarte cijfers. Voor 2024 verwacht bijna de helft van de uitbaters dat de prijzen van de logies zullen stijgen.
29/03/24
Exclusief voor leden
Dierentuinen scoren hoger op bezoekersloyaliteit dan attractieparken
Attractieparken scoren lager op bezoekersloyaliteit dan dierentuinen. De top acht qua loyaliteit telt zeven dierentuinen.
29/03/24
Nederlandse Kampeerauto Club (NKC) doneert 8.000 bomen
De NKC heeft bijna 4 voetbalvelden met bomen gedoneerd voor de Nederlandse bossen. Op deze manier wil de NKC bijdragen aan de toekomstige weerbaarheid van de bossen en de biodiversiteit versterken.
29/03/24
Exclusief voor leden
De meest favoriete kampeerbestemmingen van Nederlanders
Wat zijn de meest favoriete kampeerbestemmingen van Nederlanders? Reis- en boekingsportal camping.info dook in haar data en komt met de resultaten.
29/03/24
Exclusief voor leden
Uitstoot Europese luchtvaart groeit met 16%
De CO2-voetafdruk van de luchtvaart in Europa is in 2023 met 16% gegroeid. Dat is 4% van de totale CO2-voetafdruk die in Europa wordt gegenereerd.
29/03/24
Geopark Schelde Delta erkend als UNESCO Geopark
Het gebied van de Schelde en de Scheldemonding is geologisch, cultuurhistorisch en landschappelijk uniek. Zo uniek zelfs, dat de regio zich voortaan een UNESCO Global Geopark mag noemen.
29/03/24
Dirk Beljaarts vertrekt bij Koninklijke Horeca Nederland
Na een periode van ruim negen jaar vertrekt Dirk Beljaars voor de zomer als algemeen directeur van Koninklijke Horeca Nederland (KHN).
29/03/24
Nieuwe waterspeeltuin voor Burgers’ Zoo
De Arnhemse dierentuin Burgers’ Zoo heeft een nieuwe waterspeeltuin geopend. Centraal staat een kabbelend beekje waar in en rondom kan worden gespeeld.

||| Agenda |||

18/04/24
18/04/24 t/m 18-04-24: TRENDCONGRES 2024
Op donderdag 18 april 2024 organiseert NRIT samen met de opleidingen Tourism Management van de Neder...
14/05/24
14/05/24 t/m 14-05-24: Bekendmaking ‘Top 10 Meest Innovatieve Vakantieparken van de Benelux’
Op dinsdag 14 mei organiseert Pleisureworld bij Yala in Emmeloord de bekendmaking van de ‘Top 10 M...
05/06/24 t/m 07-06-24
05/06/24 t/m 07-06-24: THE INC Conference
Van 5 tot en met 7 juni 2024 is de Hotelschool The Hague gastheer van de internationale INC Conferen...
11/06/24
11/06/24 t/m 11-06-24: Openhuis Posta7 - FEC & Retailtainment
Op dinsdag 11 juni organiseert Pleisureworld Openhuis bij FEC Posta7. Dat is dé hotspot ...
24/06/24 t/m 26-06-24
24/06/24 t/m 26-06-24: CBTS 2024
Van 24 tot en met 26 juni organiseert de Breda University of Applied Sciences de jaarlijkse CBTS-con...