Geplaatst op: 27-12-2017
Auteur: Simon de Wijs

Wake-up call: maak cultuurhistorische binnensteden beleefbaar

Wake-up call: maak cultuurhistorische binnensteden beleefbaar

De tijd van achteroverleunen is voorbij voor steden met een historisch stadshart. Ook zij moeten toeristen lokken, Kansen te over, als je ze maar ziet!


Vroeger konden steden met een rijke cultuurhistorische kern als het ware achterover leunen en vertrouwen op de aantrekkelijkheid van hun oude sfeervolle binnenstad. Deze diende geduldig als ideale context voor winkelen, horeca, cultuurbezoek of een stedentrip. Voormalige industriesteden zoals Tilburg en Eindhoven keken in die tijd met een schuin jaloers oog naar de populariteit van Den Bosch en Breda. De jaloezie lijkt nu eerder andersom te zijn. De voormalig industriesteden hebben het qua creativiteit, innovatie en weerbaarheid goed voor elkaar met hun rafelranden waar de vroegere industrie in aantrekkelijke nieuwe stadskernen transformeert.


Ligt de tijd van het cultuurhistorische centrum als magneet voor bezoek aan de stad definitief achter ons? Nee dat hoeft absoluut niet het geval te zijn, maar het is wel tijd voor een wake-up call. Tijd om de urgentie te voelen. Binnensteden van Breda en Bergen op Zoom bijvoorbeeld kennen een unieke historische kwaliteit, maar puur daarop vertrouwen werkt niet meer. Hedendaagse vrijetijdsconsumenten zijn niet snel meer tevreden. Bezoekers willen geprikkeld en verrast worden, ze willen meer belevenis, ze willen het idee hebben onderdeel te zijn van iets bijzonders, iets schaars, iets authentieks. Daar doet een titel als 'Beste Binnenstad', zoals Breda die onlangs won, niets aan af.


Niet het cultuurhistorisch erfgoed in de vorm van gebouwen, maar juist de bezoekers en hun behoeften dienen centraal te staan


Simon de Wijs


Er zal dus een schepje bovenop moeten. Niet het cultuurhistorisch erfgoed in de vorm van gebouwen, maar juist de bezoekers en hun behoeften dienen centraal te staan. De stad dient voor hen voelbaar en beleefbaar te zijn. Hoe krijg je dat dan voor elkaar? Het boek Leisure! (Mulder, 2014) belicht een serie interessante elementen die een stad tot een aantrekkelijke belevenis kunnen maken mits ze voldoende aanwezig zijn: is er sprake van authenticiteit en onderscheidenheid van andere steden? Is er in de stad voldoende plaats voor spel en creativiteit? Wordt er ingespeeld op zintuigelijke ervaringen en emoties van bezoekers? Is er aandacht voor de wenselijke perceptie van het hier en nu door bezoekers (denk aan het gevoel van schaarste bij tijdelijk aanbod zoals pop-ups en evenementen)? Worden ontmoeting en interactie gefaciliteerd?


Voor cultuurhistorische binnensteden zou het interessant zijn om te kijken of deze elementen in voldoende mate aanwezig zijn of een plek kunnen krijgen. De voormalig industriesteden lijken deze kenmerken wat natuurlijker te ontwikkelen? Kijk bijvoorbeeld naar Glow Festival in Eindhoven.


Gelukkig zijn er ook voorbeelden die aantonen dat de tijd van de cultuurhistorische binnenstad helemaal niet voorbij hoeft te zijn. En deze initiatieven kenmerken zich niet geheel toevallig door de aanwezigheid meerdere voornoemde elementen. En, net zo belangrijk, ze doen recht aan het cultuurhistorische erfgoed zelf. PopMonument in Bergen op Zoom, winnaar van de Erfgoedprijs in 2015, verbindt verhalen van pop-acts met verhalen van erfgoedplekken. Op een creatieve wijze wordt een nieuwe doelgroep aangesproken. De Blind Walls Gallery in Breda won dezelfde prijs recentelijk. Tientallen street-art schilderingen vertellen verhalen van de stad vanuit een nieuw maar passend perspectief en geven tegelijkertijd kleur en spanning aan de publieke ruimte.


Tientallen street-art schilderingen vertellen verhalen van de stad vanuit een nieuw maar passend perspectief


Simon de Wijs


Cultuurhistorisch erfgoed kan zeker als basis dienen voor een aantrekkelijke binnenstad waarbij de sleutel wel ligt in iets bijzonders op die basis te creëren. Steden die nieuwe en slimme combinaties met erfgoed realiseren passend bij de eigenheid van de stad zijn aantrekkelijker voor de hedendaagse vrijetijdsconsument. Combinaties van het fysieke met het digitale. Combinaties van het oude met het nieuwe. Combinaties van het materiële met het immateriële. Combinaties over de grenzen van sectoren heen. Als het cultuurhistorische erfgoed vanuit dat perspectief beleefbaar gemaakt wordt, dan heeft West-Brabant met steden als Breda en Bergen op Zoom gewoon goud in handen.

Topics:Beleid
Trefwoorden: dagrecreatie, stedelijk toerisme, steden, noord-brabant, beleid

||| Twitter |||

||| Nieuws |||

18/03/24
Lidstaten willen toerisme hoog op de agenda van de nieuwe Europese Commissie
Toerisme blijft in Europa hoog op de politieke agenda staan. De huidige Europese Commissie zal na de verkiezingen haar uiterste best doen toerisme op EU-niveau goed op de agenda te houden.
15/03/24
Exclusief voor leden
Gelderland steunt fietsponten met maximaal half miljoen euro maar dat is niet genoeg
De provincie Gelderland gaat gemeenten voortaan voor 50% structureel ondersteunen bij het dekken van exploitatietekorten boven de 50.000 euro, met een maximum van 500.000 euro voor alle veren gezamenlijk per jaar. Dat is niet genoegd, meldt de Veerpontencoalitie.
14/03/24
Regio Noord-Holland Noord erkend als cultuurregio
Goed beleidsnieuws voor samenwerkingsverbanden in de culturele sector in Noord-Holland. Met het regioprofiel ‘Zee aan ruimte, land vol cultuur’ erkent het Ministerie van OCW (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) de regio Noord-Holland Noord sinds 1 maart officieel als landelijke cultuurregio.
11/03/24
Update voor fietsroute Venlo - Kleve
Vijf projecten die grensoverschrijdende samenwerking tussen Limburg en Duitsland bevorderen, krijgen subsidie vanuit het Kleinprojectenfonds. Onder meer een fietsroute wordt verbeterd en subsidie maakt gebundelde informatie mogelijk over evenementen.
11/03/24
Exclusief voor leden
Twee molens Gouda staan stil na technische controle
Twee van de bekendste monumenten van Gouda staan stil, molen De Roode Leeuw en molen 't Slot. De gemeente heeft in samenspraak met de betrokken molenaars de wieken van 2 molens tijdelijk stil laten zetten. Dat gebeurde na een inspectie van de lasverbindingen.
08/03/24
Klaas Dijkhoff in Raad van Commissarissen NS
Oud-staatssecretaris en voormalig minister Klaas Dijkhoff is per 6 maart door de aandeelhouder – het ministerie van Financiën – benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen (RvC) van NS.
04/03/24
Exclusief voor leden
NS heeft problemen op de lijnen naar Schiphol
NS kampt met problemen op de aanvoerlijnen naar Schiphol. Op het HSL-traject moet langzamer gereden worden. Het spoorbedrijf moet ook langer wachten op nieuwe treinen. De verbinding tussen het Oosten van het land en Schiphol ligt er ook veel te lang uit.
01/03/24
Grote zorgen vanuit recreatie op Nationaal Programma Landelijk Gebied
HISWA-RECRON maakt zich ernstig zorgen over het ontbreken van een visie op recreatie in het (ontwerp) Nationaal Programma Landelijk Gebied. Daarin wordt het tekort aan recreatieruimte niet geadresseerd en kunnen recreatiebedrijven in de zogenaamde overgangsgebieden rond Natura 2000 gebieden ernstig in de problemen komen.