Geplaatst op: 12-04-2018
Auteur: Karel Werdler
Inholland

De toeristische aantrekkingskracht van donkere bestemmingen en rituelen

Verslag van het eerste internationale Dark Tourism Congres

De toeristische aantrekkingskracht van donkere bestemmingen en rituelen
Wereldwijd tonen toeristen buitengewone interesse voor begraafplaatsen, spookhotels, slagvelden, oorlogsmonumenten en andere donkere bestemmingen en rituelen. Deze duistere kant van het toerisme stond vorige maand centraal tijdens het eerste internationale Dark Tourism Congres bij de opleiding Tourism Management (HTRO) in Diemen dat georganiseerd werd in samenwerking met het Institute for Dark Tourism Research (iDTR) en de Special Interest Group Dark Tourism van de Association for Tourism and Leisure Education and Research (Atlas).


Dark tourism is de verzamelnaam voor het reizen naar bijzondere plekken die op de een of andere manier in verband kunnen worden gebracht met de dood, lijden of het schijnbaar macabere. Voorbeelden zijn onder andere slagvelden, begraafplaatsen, gevangenissen en ook de zogeheten ‘Torture-musea’.


Om kennis uit te wisselen en op de hoogte te zijn van de laatste ontwikkelingen kwamen meer dan tachtig deelnemers naar Diemen. Ze vertegenwoordigden universiteiten uit Engeland, Japan, de Arabische Emiraten, Turkije, Ierland, de Verenigde Staten, Slovenië, Mexico, Duitsland, Malta, België en Litouwen. Ook de belangstelling vanuit Nederland was groot.


Keynotes en presentaties

Professor Philip Stone van de University of Central Lancashire en directeur van het IDTR gaf als keynote zijn visie op het omgaan met de dood in het dagelijks leven en binnen het toerisme in het algemeen. Hij verwees daarbij onder meer naar het werk van Philippe Ariës, wiens "L’Homme devant la Mort”(1977), als standaardwerk beschouwd wordt als het gaat om de geschiedenis van sterven, rouwen en gedenken. Stone merkte verder op dat er weliswaar sprake is van een concept dat breed omarmd is door de academische wereld en van toepassing kan zijn op een groot aantal aan de dood gerelateerde erfgoed attracties, maar dat de ‘dark toerist’ niet echt schijnt te bestaan. Volgens hem speelt Dark Tourism juist een verbindende en verklarende rol als het gaat om het omgaan met de dood in onze moderne maatschappij. Als voorbeelden daarvan noemde hij onder meer Ground Zero (New mediated/mediatized visibility of death through dark tourism), het commerciële aspect van de dood (zoals de Killing Fields in Cambodja) en het re-ritualiseren van de dood, bijvoorbeeld bij het herdenken van aanslagen en sterfgevallen.



Nijad Nazarli - cemeterytourism


Doctor Rami Isaac van het NHTV Centre for Sustainability, Tourism and Transport ging dieper in op de plaats van het fenomeen in het Midden-Oosten en in het bijzonder in Palestina. Vanuit de opleiding Tourism Management in Diemen en Rotterdam gaven negen studenten en alumni een presentatie over hun gedane of nog lopende dark tourism-onderzoek.

Voorbeelden daarvan waren Mihaela Duia, wiens onderzoeksresultaten naar Torture Museums inmiddels gepubliceerd zijn in Tourism Today, Rositsa Shishmanyan met een presentatie over de mogelijke toeristische relevantie van bouwwerken uit het Bulgaars socialistisch verleden en Nijad Nazarli, die met zijn presentatie "Disneylands of death” een bijzonder beeld schetste van het toerisme naar een aantal bekende begraafplaatsen in Londen. De onderwerpen die aan bod kwamen vertoonden een zeer ruime geografische spreiding en waren ook inhoudelijk verschillend. Commodificatie, commercialisering, ethiek, (visitor) management, omstreden erfgoed en de rol van gidsen waren een aantal van de thema’s. Maar er was ook aandacht voor veteranentoerisme naar voormalig Joegoslavië, rampentoerisme in Fukushima en narco-toerisme in Medellin. De gebruikte onderzoeksmethoden varieerden van webcontent-analyse tot interviewsessies met focusgroepen en boden de deelnemers ook nieuwe inzichten als het ging om het gebruik van social media als bron van gegevens.



Casper Crompvoets slum tourism


Deelnemers konden verder meedoen aan tientallen workshops over verschillende thema’s gerelateerd aan dark tourism. Zoals het bijwonen van de presentatie van onderzoeksresultaten naar motivatie van bezoekers van sloppenwijken in Zuid-Amerika en India (slum tourism), of bijvoorbeeld een workshop over de balans tussen herdenken en commercialisatie. Over het algemeen waren de presentatoren en toehoorders het eens met de stelling dat Dark Tourism vaak negatieve reacties oproept, maar dat het bij gebrek aan beter een handzaam containerbegrip is binnen het bredere kader van cultuurtoerisme. Op de tweede dag van het congres gaf gastheer Karel Werdler van Inholland een overzicht van de door studenten gedane onderzoeken en noemde hij ook een aantal uitdagingen en kansen. Volgens hem biedt dark tourism studenten volop mogelijkheden, maar dient men zeker rekening te houden met ethische aspecten en kan niet iedere aan de dood gerelateerde locatie zonder meer als onderzoeksonderwerp worden opgepakt.


Na het formele deel op de tweede dag van het congres gingen bezoekers ‘s middags op excursie en bezochten niet alleen de ‘duistere kanten’ van Amsterdam, maar ook de Amsterdam Dungeon.


Meer lezen over Dark Tourism? Bestel dan het boek Dark Tourism, de dood achterna van Karel Werdler bij NRIT.

Link: http://nieuws.inholland.nl/the-attraction-of-dark-destinations-and-rituals-for-tourists/
Topics:Toerisme
Trefwoorden: dark tourism, congressen

CELTH
 





||| Nieuws |||

27/03/24
Uitbreiding KLM-busdienst
Vanaf 31 maart wordt de KLM-busdienst Nijmegen – Arnhem - Schiphol uitgebreid met één extra dienst naar dagelijks twee omlopen.
27/03/24
Exclusief voor leden
Drie Van Goghs lang te zien in Rijksmuseum Amsterdam
Het Rijksmuseum krijgt drie extra troeven in handen, drie Van Goghs. Het museum is vaak een onderdeel voor de vele toeristen die naar Nederland komen. Zij willen vast ook graag die langdurige bruiklenen zien.
26/03/24
Booking.com stopt duurzaam reisprogramma na gesprek met ACM
Reiswebsite Booking.com heeft na gesprekken met de Autoriteit Consument & Markt (ACM) besloten het zogenoemde Travel Sustainable (voorheen: Duurzaam Reizen) programma offline te halen per 25 maart.
25/03/24
Exclusief voor leden
Hotel Noordsee sluit zich aan bij Fletcher
Hotelketen ziet een wens in vervulling gaan met een hotel op Waddeneiland Ameland. Per 1 april zal bij Hotel Noordsee de vlag van Fletcher Hotels in top gaan.
25/03/24
Toerisme Award voor GeoFort
Ondernemer Willemijn Simon van Leeuwen heeft de Toerisme Award gewonnen. Ze kreeg de award uitgereikt op de opening van het toeristisch seizoen in Rivierenland. De DMO vierde een extra feestje vanwege het 20-jarig bestaan.
25/03/24
Exclusief voor leden
Goed toeristisch jaar voor Royal Delft
Dat het inkomend toerisme in 2023 weer volop draaide zagen ze ook bij Royal Delft. De bezoekersaantallen en omzet groeiden fors. Het bedrijf richt zich met een unieke propositie op de toeristische markt.
22/03/24
Exclusief voor leden
Wereldreistrends
Een interessant onderzoek van Skyscanner die het recente boekgedrag van reizigers wereldwijd in kaart heeft gebracht. Ze rapporteren over reisplannen voor de periode juni-augustus 2024 en spiltsen die uit naar regio.
22/03/24
Drenthe lanceert campagne: Dit is de kracht van Oer
Marketing Drenthe heeft de multimediale campagne 'Dit is de kracht van Oer' gelanceerd. De campagne richt zich op het Drentse landschap als perfecte plek om te ontsnappen aan de drukte van alledag en de wereld even op pauze te zetten. Doelgroep zijn stellen van 35 jaar en ouder met een interesse in natuur en cultuur.

||| Agenda |||

18/04/24
18/04/24 t/m 18-04-24: TRENDCONGRES 2024
Op donderdag 18 april 2024 organiseert NRIT samen met de opleidingen Tourism Management van de Neder...
05/06/24 t/m 07-06-24
05/06/24 t/m 07-06-24: THE INC Conference
Van 5 tot en met 7 juni 2024 is de Hotelschool The Hague gastheer van de internationale INC Conferen...
24/06/24 t/m 26-06-24
24/06/24 t/m 26-06-24: CBTS 2024
Van 24 tot en met 26 juni organiseert de Breda University of Applied Sciences de jaarlijkse CBTS-con...
25/06/24 t/m 28-06-24
25/06/24 t/m 28-06-24: Atlas Annual Conference 2024
Onder het thema 'Navigating the Future' organiseert de Breda University of Applied Sciences van 25 t...