Geplaatst op: 06-03-2013
Auteur: Ger Pepels

Social Innovation

Social Innovation

Tijdens de tweede Social Innovation Network Meetup in Pakhuis Willem de Zwijger in Amsterdam kreeg Jan Rotmans, hoogleraar Transitiemanagement, ruim de vloer om de ‘leaders in change’ toe te spreken. Het enthousiasme voor zijn verhaal was bijzonder groot. Ook de deelnemers aan het Toerisme & Vrijetijdscongres hebben Rotmans mogen beleven. Zijn kritische analyse van de stand van zaken en de boodschap zijn in het vrijetijds- en toeristische werkveld duidelijk harder aangekomen.

Het moet anders, het kan anders. Rotmans geeft aan dat innovaties tegelijk technologische, business- en sociale dimensies hebben. Zijn voorbeelden hebben echter vaak een sterk technologisch karakter: bouwen op water (meebewegen in plaats van bestrijden) of draaibare gevels voor gebouwen (tegelijkertijd zonnepanelen, groenvoorziening en zonnescherm). Ook lijken ze vooral te anticiperen op de ecologische uitdagingen.


Fundamentele transities kennen ruime pre- en postveranderperiodes (25 jaar). De sociale dimensie lijkt van grote invloed te zijn op de richting en het tempo van de verandering. Daar waar de verandering van waarden ertoe leidt dat het gedrag uiteindelijk wijzigt, blijkt de techniek mee te bewegen.


De trage verandering van de waarden en het daaruit voortvloeiende gedrag van de burger worden gepresenteerd als de grote belemmeringen voor de veranderingen in de toeristische en vrijetijdssector. De bal wordt expliciet bij de consument gelegd: deze is verslaafd aan vakanties en heeft weinig besef van de immense gevolgen van bijvoorbeeld vliegvakanties.


Zo’n analyse brengt grote risico’s voor de sector zelf met zich mee, en dan doel ik niet alleen op het dreigende verlies van de ‘license to operate’. De verhoudingen in onze welvaartsstaat tussen overheid, markt en civil society, als breder kader voor ‘social innovation’, maken in deze transitiefase ingrijpende veranderingen door. Tendensen als waardering van maatschappelijk rendement, duurzame waardecreatie en samenredzaamheid leiden al tot veranderende structuren, zoals het belang van netwerken, horizontale samenwerking, decentralisatie en de versterking van gemeenschappen. Er is al duidelijk sprake van meer dan alleen ‘weak signals’. De sturing van de maatschappelijke processen ondergaat een fundamentele verandering: adaptief opereren in een complexe omgeving, sturen in netwerken, initiatieven die ‘onder de radar’ door gaan. Als deze veranderingen zich elders in de maatschappij voordoen, dient ook de vrijetijds- en toeristische sector hier rekening mee te houden.


De verandering in het vrijetijds- en toeristische gedrag kan op een gegeven moment ingrijpend versnellen. Zoals genoegzaam bekend, maken de digitale media het mogelijk dat zo’n moment onverwacht getriggerd wordt en aanleiding kan geven tot een relatief snelle verschuiving in de keuzes van de vrijetijdsbesteder. Met alle gevolgen van dien: kan de sector op zo’n moment wel volgen?


De ‘leaders of change’ in de vrijetijds- en toeristische sector verkennen de mogelijkheden. Deze sector kan bij uitstek bijdragen aan de vernieuwing van de condities voor de bijdrage aan een waardengedreven, duurzame samenleving. Zoals het STIRR-congres Nederland Leisure Port leerde: het bruist ook van de initiatieven waarin verkend wordt hoe civil society, markt en overheid in nieuwe onderlinge verhoudingen de ontwikkeling van een sociaal, ecologisch en economisch duurzame samenleving mogelijk kunnen maken. ‘Design thinking in complex times’ kan behulpzaam zijn om de weg sneller en substantiëler te vinden.

Trefwoorden: duurzaam toerisme, sociale innovatie,

||| Twitter |||

||| Nieuws |||

27/03/24
My First Smartphone Festival krijgt waarschijnlijk vervolg
De eerste editie van My First Smartphone Festival bij Beeld & Geluid heeft afgelopen weekend ruim 2200 bezoekers getrokken. Verspreid over vier dagen, van donderdag tot en met zondag, leerden kinderen, hun ouders en docenten over hoe om te gaan met je allereerste telefoon.
22/03/24
Exclusief voor leden
Thuis centraal in Erfgoeddag 2024 in Vlaanderen en Brussel
Op zondag 21 april staat Erfgoeddag in Vlaanderen en Brussel met meer dan 900 activiteiten in het teken van ‘Thuis’.
14/03/24
Kampeerbosje Leerdam en De Dassenburcht winnen Gouden Haring
In de categorie Goud Waard ontving Natuurkampeerterrein Kampeerbosje Leerdam een Gouden Haring voor hun prominente rol in het behoud en de versterking van het netwerk Natuurkampeerterreinen.
05/03/24
Zelfscan voor toegankelijke festivals en evenementen
De Coalitie voor Inclusie heeft een zelfscan ontwikkeld voor festivals en evenementen. Met de zelfscan krijgen organisatoren laagdrempelig inzicht in de toegankelijkheid van hun festival of evenement en krijgen ze praktische tips hoe ze de toegankelijkheid kunnen verbeteren.
05/03/24
Exclusief voor leden
Libéma neemt golfbaan naast dierentuin over
Libéma heeft Golf De Gulbergen overgenomen van Attero. De gofbaan ligt naast dierentuin Dierenrijk van Libéma in het Brabantse Mierlo. Er gaat bij deze overname geen werkgelegenheid verloren.
04/03/24
Exclusief voor leden
Tilburg, Alkmaar of Valkenswaard evenementenstad van 2024?
De nominaties voor beste evenementensteden 2024 zijn bekend. In de categorie ‘Evenementenstad van het jaar’ zijn Alkmaar, Tilburg en Valkenswaard uitverkoren. In de running voor de titel ‘Beste Publieksevenement’ zijn Big Rivers Festival, De Grote Schijn en de Vierdaagsefeesten Nijmegen.
12/02/24
Zes nieuwe ambassadeurs voor Pride Amsterdam
De deelnemers voor de 27e editie van de Canal Parade zijn geselecteerd. Samen met de bekendmaking van de zes nieuwe Pride Ambassadeurs vormt dit de start van de voorbereidingen voor Pride Amsterdam 2024.
09/02/24
Exclusief voor leden
Grote verschillen tussen favoriete vrijetijdsactiviteiten binnen Nederland
Een leuke invulling van de vrije tijd wordt voor Nederlanders steeds belangrijker. Goed nieuws voor de sector dat nog beter wordt door het feit dat Nederlanders dit jaar meer geld te besteden hebben. Er zijn qua vrijetijdsvoorkeuren wel verschillen tussen de landsdelen. Dat blijkt uit de nieuwste Stand van de Leisure van ABN AMRO.