Geplaatst op: 01-04-2016
Auteur: Han Verheijden

Wordt cultuurtoerisme bedreigd?

Wordt cultuurtoerisme bedreigd?
Travelling man Deep Allum. Fotograaf: Steve Rainwater

Naast mijn werk als lector en adviseur ben ik ook actief als vrijwilliger. PUM (een initiatief van VNO/NCW) zendt mij regelmatig uit naar ontwikkelingslanden om er het management van toeristische bedrijven strategisch en operationeel te ondersteunen. Ik doe dat met groot plezier, maar afgelopen januari werd ik tijdens een project in Zambia opgeschrikt door de dood van een collega in Burkina Fasso. Op klaarlichte dag werd hij doodgeschoten door terroristen in een stadscafé. Dat zette mij aan het denken over de toekomst van het reizen.


Bij reizen (zowel toeristisch als zakelijk) vinden we het interessant om in aanraking te komen met andere culturen. Denk aan bijvoorbeeld de Arabische of Afrikaanse gemeenschappen. Reizen is voor velen een soort ‘interactief filmbezoek’. Je ziet van alles, je bent er (in tegenstelling tot in de bioscoop) zelf bij en juist dat laatste maakt het spannend. Vaag beseffen we dat die interactie heel vrijblijvend is. Het is en blijft entertainment, of op zijn best edutainment. Je hoeft je niet te committeren aan andere gewoonten of leefstijlen. Nadat je het allemaal hebt beleefd, vertrek je naar huis en wordt de reis niet meer dan een mooie herinnering.


Maar de wereld verandert en de vreemde culturen wachten onze komst niet meer af, maar komen naar ons toe. Miljoenen vluchtelingen vertrekken naar Europa. Zij reizen minder comfortabel dan wij, maar hun motief is zeker niet vrijblijvend. Voor hen wordt de reisbestemming een nieuw thuis. Daarmee worden wij nu veel indringender geconfronteerd met diezelfde culturen. Die cultuur, die tijdens de vakantie nog zo spannend was, is plots heel bedreigend. Wat mijn PUM-collega is overkomen, staat niet op zichzelf. Het verslag van de gebeurtenissen in de oudejaarsnacht in Keulen gaat de hele wereld over. Andere culturen blijken plots andere waarden te hebben en we kunnen niet langer hierover onze schouders ophalen.

Wat betekenen deze ontwikkelingen voor ons reisgedrag? Natuurlijk weet iedereen dat oorlog en onrust toeristen afschrikken. De recente gebeurtenissen raken direct de belangen van bijvoorbeeld Egypte, het Midden-Oosten, Indonesië, Turkije en zelfs Parijs (!). Of kijk naar Afrikaanse landen met burgeroorlogen of raciale en religieuze conflicten. Hoe zal het toerisme, als gevolg van dat geweld, zich ontwikkelen in Kenia, Zuid-Afrika of Zimbabwe? Om van landen als Sierra Leone en Somalië maar niet te spreken.


Maar nieuw en in mijn visie potentieel bedreigender is de weerzin die westerlingen wel eens zouden kunnen gaan krijgen tegen vreemde culturen. In eigen land is de interactie met een vreemde cultuur immers geen boeiende vrijetijdsbesteding, maar een bedreiging voor de eigen welvaart en levensstijl. We merken heel concreet (soms aan den lijve) dat voor veel culturen homoseksualiteit een taboe is, dat (ook in Nederland!) vrouwen stelselmatig worden onderdrukt en geweld soms wordt verheerlijkt. Als het dichterbij komt, is de in de reisgidsen fraai beschreven ‘exotische levensstijl’ plots onaantrekkelijk en wordt reizen een anticlimax. Mensen zouden wel eens en hekel aan cultuurreizen kunnen gaan krijgen. En dat heeft gevolgen voor onze hele sector.


Ik ben benieuwd hoe trendwatchers deze analyse duiden? Of laat u uw reactie aan ons horen!


Han Verheijden

Han Verheijden ontwikkelt en toetst concepten in de vrijetijdseconomie. Hij biedt opdrachtgevers een frisse, nuchtere kijk op een businessplan. info@hanverheijden.nl
Trefwoorden: cultuur, reizen, vrije tijd

||| Twitter |||

||| Nieuws |||

29/03/24
Exclusief voor leden
Winstgevendheid Vlaamse logissector omhoog
Mooi onderzoek van onze zuiderburen. De helft van de Vlaamse logiesaccommodaties schreef in 2023 zwarte cijfers. Voor 2024 verwacht bijna de helft van de uitbaters dat de prijzen van de logies zullen stijgen.
29/03/24
Exclusief voor leden
Dierentuinen scoren hoger op bezoekersloyaliteit dan attractieparken
Attractieparken scoren lager op bezoekersloyaliteit dan dierentuinen. De top acht qua loyaliteit telt zeven dierentuinen.
29/03/24
Nederlandse Kampeerauto Club (NKC) doneert 8.000 bomen
De NKC heeft bijna 4 voetbalvelden met bomen gedoneerd voor de Nederlandse bossen. Op deze manier wil de NKC bijdragen aan de toekomstige weerbaarheid van de bossen en de biodiversiteit versterken.
29/03/24
Exclusief voor leden
De meest favoriete kampeerbestemmingen van Nederlanders
Wat zijn de meest favoriete kampeerbestemmingen van Nederlanders? Reis- en boekingsportal camping.info dook in haar data en komt met de resultaten.
29/03/24
Exclusief voor leden
Uitstoot Europese luchtvaart groeit met 16%
De CO2-voetafdruk van de luchtvaart in Europa is in 2023 met 16% gegroeid. Dat is 4% van de totale CO2-voetafdruk die in Europa wordt gegenereerd.
29/03/24
Geopark Schelde Delta erkend als UNESCO Geopark
Het gebied van de Schelde en de Scheldemonding is geologisch, cultuurhistorisch en landschappelijk uniek. Zo uniek zelfs, dat de regio zich voortaan een UNESCO Global Geopark mag noemen.
29/03/24
Dirk Beljaarts vertrekt bij Koninklijke Horeca Nederland
Na een periode van ruim negen jaar vertrekt Dirk Beljaars voor de zomer als algemeen directeur van Koninklijke Horeca Nederland (KHN).
29/03/24
Nieuwe waterspeeltuin voor Burgers’ Zoo
De Arnhemse dierentuin Burgers’ Zoo heeft een nieuwe waterspeeltuin geopend. Centraal staat een kabbelend beekje waar in en rondom kan worden gespeeld.